“Như vậy, chỉ trong thời gian ngắn, một số chức danh lãnh đạo Nhà nước phải tuyên thệ đến hai lần”, Chủ tịch Quốc hội nói. Nhưng theo ông, lần này, Bộ Chính trị và Trung ương đã quyết định sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV sẽ tiến hành bầu cử Quốc hội sớm.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: P.Thắng

Tại phiên thảo luận tổ ngày 5/5, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh việc sửa đổi Hiến pháp lần này đã được Bộ Chính trị và Trung ương thảo luận rất kỹ, để phục vụ chủ trương tinh gọn tổ chức bộ máy.

Theo ông Trần Thanh Mẫn, trong giai đoạn 1 của cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, Quốc hội đã sửa Luật tổ chức Quốc hội, Luật tổ chức Chính phủ, Luật tổ chức chính quyền địa phương và Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Quốc hội đồng thời ban hành 11 nghị quyết, trong đó có 4 nghị quyết liên quan tới công tác tổ chức, tinh gọn bộ máy của các ban đảng, Chính phủ, Quốc hội và các địa phương.

Ở giai đoạn 2, Quốc hội tiếp tục thảo luận việc sắp xếp tinh gọn bộ máy ở các địa phương. Ông Trần Thanh Mẫn cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã họp và cho ý kiến về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã từ 10.035 xã xuống còn khoảng 3.320 xã.

Liên quan tới việc sáp nhập cấp tỉnh, dự kiến ngày 16/5, Chính phủ sẽ trình Quốc hội vấn đề này. Sau đó Quốc hội sẽ thảo luận và dự kiến ngày 24/6, Quốc hội sẽ biểu quyết thông qua.

Nếu được chấp thuận, cả nước sẽ còn 34 tỉnh, thành sau sắp xếp, theo lời Chủ tịch Quốc hội.

Với việc sửa Hiến pháp, ông cho biết, chính quyền địa phương sẽ được tổ chức thành 2 cấp gồm: cấp tỉnh và cấp xã. Dự kiến, Quốc hội sẽ thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 trước ngày 30/6 để có hiệu lực ngày 1/7/2025.

Sau đó, sẽ có khoảng 1,5 tháng là thời gian chuyển tiếp để hoàn thành việc sắp xếp, sáp nhập tổ chức bộ máy chính quyền địa phương. Theo đó, khi kết thúc hoạt động của cấp huyện, thì chức năng, nhiệm vụ của huyện sẽ chuyển xuống cấp xã hoặc lên tỉnh.

Khi chỉ còn chính quyền địa phương hai cấp, các địa phương sẽ tiến hành đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV, dự kiến được tổ chức vào khoảng tháng 1/2026.

Ông Trần Thanh Mẫn nêu thực tế trong một số nhiệm kỳ gần đây, do nhiệm kỳ Quốc hội cách xa thời gian Đại hội Đảng nên sau Đại hội Đảng, Quốc hội thường tiến hành kỳ họp bất thường để kiện toàn các chức danh Nhà nước. Sau bầu cử, Quốc hội khóa mới lại tiến hành bầu các chức danh lãnh đạo Nhà nước.

“Như vậy, chỉ trong thời gian ngắn, một số chức danh lãnh đạo Nhà nước phải tuyên thệ đến hai lần”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Lần này, Chủ tịch Quốc hội cho biết, Bộ Chính trị và Trung ương đã quyết định sau Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV sẽ tiến hành bầu cử Quốc hội khóa XVI và HĐND các cấp. Ngày bầu cử Quốc hội sẽ do Quốc hội quyết định, dự kiến ngày 15/3/2026. Phiên họp đầu tiên của Quốc hội khóa XVI dự kiến là ngày 6/4/2026.