Ông Vũ Tiến Chiến (Ảnh: TTXVN)

Theo đại biểu Vũ Tiến Chiến, qua 5 năm thực hiện, cùng với những thành tựu quan trọng đạt được về kinh tế, xã hội, đối ngoại, giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm quốc phòng, an ninh và trật tự, an toàn xã hội, công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) đã có nhiều cố gắng, đạt được những kết quả đáng trân trọng, góp phần thiết thực thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà nghị quyết Đại hội X của Đảng đã đề ra.

Cũng theo đại biểu, công khai, minh bạch trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn vị là giải pháp quan trọng hàng đầu trong phòng ngừa tham nhũng được quan tâm chỉ đạo thực hiện, gắn với thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở để ''dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Theo thống kê, số người kê khai tài sản đến nay đạt trên 98% so với số người thuộc diện phải kê khai.

Mặc dù còn nhiều hạn chế cần tiếp tục chỉnh sửa, nhưng việc minh bạch tài sản, thu nhập đã có tác dụng nhất định trong quản lý cán bộ, đảng viên, góp phần phòng ngừa tham nhũng. Đến nay, hầu hết các cơ quan, tổ chức, đơn vị đã xây dựng quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp; trên 50.000 cán bộ, công chức được chuyển đổi vị trí công tác theo quy định; các bộ, ngành, địa phương đã thực hiện thành công giai đoạn 2 của Đề án cải cách hành chính (hầu hết vượt chỉ tiêu cắt giảm thủ tục hành chính 30%), giảm phiền hà cho người dân và doanh nghiệp, tiết kiệm hàng ngàn tỷ đồng mỗi năm; vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu được phát huy.

Theo đại biểu, hiện nay tham nhũng đang diễn biến phức tạp, việc xử lý nghiêm các hành vi tham nhũng có tác dụng tích cực răn đe, phòng ngừa tham nhũng. Nhiều cuộc giám sát chuyên đề của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về công tác PCTN đã có tác dụng khắc phục kịp thời những hạn chế, yếu kém trong công tác PCTN và hạn chế, yếu kém của các cơ quan có thẩm quyền trong PCTN. Hệ thống các cơ quan chuyên trách về PCTN được kiện toàn, nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác. Ban Chỉ đạo Trung ương, Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN và Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về PCTN đã bám sát chức năng, nhiệm vụ, phát huy hiệu quả thiết thực. Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về PCTN đã giúp cấp ủy, chính quyền và người đứng đầu trong triển khai công tác PCTN trên địa bàn.

Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN đã thực hiện tốt nhiệm vụ chỉ đạo, phối hợp, kiểm tra, đôn đốc; xác định rõ các lĩnh vực, địa bàn trọng tâm, trọng điểm trong từng thời gian, thể hiện vai trò trung tâm trong chỉ đạo, điều hành công tác PCTN trên phạm vi cả nước. Các đơn vị chuyên trách về chống tham nhũng trong Thanh tra Chính phủ, Bộ Công an, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã hình thành hệ thống tổ chức tới cấp tỉnh, từng bước nâng cao chất lượng trong phát hiện, xử lý các vụ việc, vụ án tham nhũng.

Nhờ vậy, công tác PCTN đã có chuyển biến tích cực trên cả mặt nhận thức và hành động, trong phòng ngừa và xử lý hành vi tham nhũng. Trên một số lĩnh vực, tham nhũng đã được kiềm chế. So với nhiều năm trước đây, quyết tâm và hiệu quả công tác PCTN đã có bước tiến triển, tạo tiền đề thúc đẩy cho các năm tiếp theo.

Tuy nhiên, công tác PCTN thời gian qua vẫn còn nhiều mặt hạn chế, yếu kém. Nguyên nhân là do sự quyết tâm chính trị của Đảng và Nhà nước về PCTN chưa thực sự trở thành hành động tự giác của tất cả các ngành, các cấp, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Nguồn lực đầu tư cho công tác PCTN, nhất là nguồn lực con người và sự quan tâm dành cho công tác PCTN chưa tương xứng và đáp ứng yêu cầu của cuộc đấu tranh PCTN.

Bên cạnh đó, do năng lực và sức chiến đấu của một số cấp ủy và tổ chức đảng còn yếu kém. Công tác đấu tranh tự phê bình và phê bình chưa thường xuyên, chưa đủ mạnh để tự phát hiện các hành vi tham nhũng. Cơ chế, chính sách trên nhiều lĩnh vực vẫn còn sơ hở, thiếu đồng bộ, bất cập. Cải cách chế độ tiền lương chậm. Các quy định cụ thể về PCTN chưa được rà soát, đánh giá để điều chỉnh, bổ sung kịp thời. Thiếu các quy định và biện pháp cần thiết cho công tác đấu tranh chống tội phạm tham nhũng, một loại tội phạm tinh vi, phức tạp và nguy hiểm. Hành vi tham nhũng ngày càng tinh vi, phức tạp, lại xảy ra trên phạm vi rộng ở hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội; đối tượng tham nhũng là những người có chức vụ, quyền hạn.

Nhằm từng bước ngăn chặn, đẩy lùi tham nhũng, loại bỏ dần các cơ hội và điều kiện phát sinh tham nhũng, góp phần xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh, đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức liêm chính; củng cố lòng tin của nhân dân, thúc đẩy kinh tế-xã hội phát triển, đại biểu đã đưa ra một số nhiệm vụ, giải pháp như: Tiếp tục tăng cuờng sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác PCTN; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục làm cho mọi đảng viên, cán bộ, công chức và người dân nhận thức đầy đủ, sâu sắc về tính nghiêm trọng, sự nguy hại của tệ tham nhũng và tính cấp thiết, lâu dài, phức tạp, khó khăn của cuộc đấu tranh PCTN; bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về quản lý kinh tế-xã hội; hoàn thiện cơ chế, giải pháp PCTN; tăng cường tính công khai, minh bạch trong việc xây dựng và thực hiện chính sách, pháp luật, kể cả quá trình chuẩn bị, trình, ban hành các quyết định và văn bản hành chính của cơ quan nhà nước các cấp; nâng cao vai trò giám sát của Quốc hội, Hội đồng nhân dân các cấp và phát huy vai trò của xã hội trong PCTN.

Đồng thời, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử trong việc phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng; xử lý kiên quyết, kịp thời các hành vi tham nhũng, những người bao che cho tham nhũng, cố tình ngăn cản việc chống tham nhũng; tiếp tục kiện toàn và nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo Trung ương, Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương, Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về PCTN, các đơn vị chuyên trách về chống tham nhũng và các cơ quan có thẩm quyền trong PCTN theo tinh thần Nghị quyết Đại hội X của Đảng và Nghị quyết Trung ương 3 (khóa X); đẩy mạnh và tăng cường hợp tác quốc tế về PCTN.

 Lê Nguyên