(Thanh tra) - Sáng 22/11, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội tổ chức Diễn đàn xây dựng pháp luật lần thứ nhất với chủ đề “Hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới”. Diễn đàn là sáng kiến quan trọng mở ra không gian đối thoại chuyên sâu của Quốc hội, nhằm bảo đảm sự gắn kết giữa công tác xây dựng pháp luật với tổ chức thi hành pháp luật.
Tham dự và chủ trì Diễn đàn có các đồng chí Ủy viên Bộ chính trị: Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Đỗ Văn Chiến; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định; Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng; Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng; Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh.
Cùng tham dự còn có các Phó Chủ tịch Quốc hội: Thượng tướng Trần Quang Phương; Nguyễn Đức Hải, Nguyễn Thị Thanh, Vũ Hồng Thanh, Trưởng đoàn, Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố; các đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách ở Trung ương và địa phương; đại diện lãnh đạo các cơ quan của Đảng, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Kiểm toán Nhà nước, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đại diện lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương và một số chuyên gia, nhà khoa học, nhà nghiên cứu...
Phát biểu khai mạc, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Trưởng Ban Tổ chức Diễn đàn nhấn mạnh, lần đầu tiên diễn đàn xây dựng pháp luật được tổ chức cùng với việc tổng kết công tác nhiệm kỳ của Quốc hội khóa XV. Đây chính là dịp để đánh giá khách quan, toàn diện công tác lập pháp của Quốc hội, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục hoàn thiện thể chế, pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.
Ông cũng cho biết, kế thừa, phát huy kết quả, kinh nghiệm của các nhiệm kỳ trước, công tác xây dựng pháp luật của Quốc hội trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV có nhiều đổi mới, phát huy vai trò “đi trước một bước về thể chế”, khẳng định vị trí trung tâm của Quốc hội trong việc hoàn thiện thể chế.
Trong đó, Quốc hội đã sửa đổi, bổ sung Hiến pháp với sự đồng thuận tuyệt đối, tạo nền tảng cho việc xây dựng bộ máy nhà nước tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Lần đầu tiên, Quốc hội xây dựng Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật cả nhiệm kỳ và kịp thời hoàn thiện quy trình lập pháp, nâng cao chất lượng công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Quốc hội cũng xem xét, thông qua số lượng lớn luật, nghị quyết quan trọng, góp phần tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và tăng cường phòng, chống tham nhũng, lãng phí. Trong bối cảnh nhiều thách thức, Quốc hội thể hiện khả năng phản ứng chính sách linh hoạt với những quyết sách chưa có tiền lệ, nhất là trong phòng, chống dịch COVID-19. Hoạt động giám sát tiếp tục được đổi mới, với việc tổ chức các diễn đàn, phiên giải trình, gắn kết chặt chẽ giữa lập pháp và thực tiễn thi hành pháp luật.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Chủ tịch Quốc hội cũng chỉ rõ, trong công tác lập pháp còn có một số khó khăn, hạn chế. Dẫn lại đánh giá của Tổng Bí thư Tô Lâm tại Hội nghị Trung ương 14 vừa qua là: một số chính sách chậm đi vào cuộc sống, còn nợ văn bản hướng dẫn, tổ chức triển khai chưa đồng đều; phân cấp, phân quyền chưa thật thông suốt, trách nhiệm giải trình có nơi chưa rõ ràng; xử lý các "điểm nghẽn" về đất đai, thị trường vốn, lao động có kỹ năng... chưa dứt điểm; truyền thông chính sách chưa "đúng - đủ - kịp thời". Ông nhấn mạnh: Đây là những vấn đề cần chú trọng, khắc phục nhanh trong thời gian tới.
Chủ tịch Quốc hội cũng đồng thời bày tỏ mong muốn, tại Diễn đàn hôm nay, các đại biểu sẽ thảo luận, làm rõ những thành tựu đạt được đề xuất các giải pháp khắc phục những khó khăn, hạn chế trong công tác xây dựng pháp luật; các nhiệm vụ, giải pháp nhằm thực hiện tốt yêu cầu, nhiệm vụ trong thời gian tới. “Trọng tâm là tiếp tục thực hiện yêu cầu đổi mới tư duy trong công tác xây dựng pháp luật, đưa thể chế pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, động lực phát triển đất nước”, ông nhấn mạnh.
Báo cáo tổng quan đề dẫn Diễn đàn, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nêu những trọng tâm cần thảo luận, đặc biệt là các yêu cầu đặt ra đối với việc hoàn thiện thể chế, pháp luật trong bối cảnh mới.
Theo đó, 06 nhóm vấn đề được gợi mở, để các đại biểu tham dự thảo luận, bao gồm: (1) Đổi mới tư duy lập pháp theo hướng chủ động, kiến tạo và dẫn dắt sự phát triển là một bước chuyển mang tính nền tảng; (2) Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường hiện đại trong bối cảnh chuyển đổi số, kinh tế xanh và sự xuất hiện của các mô hình kinh tế mới là yêu cầu cấp thiết; (3) Vấn đề vận hành đồng bộ, hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 02 cấp và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền phù hợp với phương châm “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm; (4) Hoàn thiện pháp luật về quyền con người, quyền công dân trong kỷ nguyên số; (5) Hoàn thiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng, lãng phí và kiểm soát quyền lực; (6) Hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật; tiếp tục hoàn thiện quy trình xây dựng, ban hành luật; đổi mới phương thức làm việc của các chủ thể tham gia quy trình xây dựng, ban hành luật.
Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật và Tư pháp cũng nhấn mạnh, việc thảo luận các nhóm vấn đề nêu trên nhằm tạo sự đồng thuận và lan tỏa tư duy đổi mới, thống nhất các giải pháp để tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác lập pháp của Quốc hội trong thời gian tới. "Sự thành công của Diễn đàn này sẽ tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng của Quốc hội trong dẫn dắt cải cách thể chế, “đi trước mở đường” đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới", ông khẳng định.
Trên cơ sở các gợi ý thảo luận, tại Diễn đàn, nhiều ý kiến tập trung phân tích những vấn đề lớn đặt ra trong công tác xây dựng pháp luật hiện nay. Các đại biểu nhấn mạnh vai trò của thể chế trong giải phóng nguồn lực, thúc đẩy khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực phát triển mới của đất nước.
Nhiều tham luận đề cập yêu cầu đổi mới, hoàn thiện cấu trúc hệ thống pháp luật gắn với định hướng lập pháp của nhiệm kỳ tới; hoàn thiện pháp luật về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút hiệu quả các nguồn lực phát triển.
Diễn đàn cũng ghi nhận các chia sẻ về kinh nghiệm thực tiễn trong phân định thẩm quyền, phân cấp, phân quyền giữa các cấp chính quyền địa phương; cùng các đề xuất giải pháp đột phá nâng cao chất lượng nguồn nhân lực phục vụ công tác xây dựng và thi hành pháp luật.
Phát biểu tại Diễn đàn, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Quốc Dũng, đánh giá cao các ý kiến đóng góp, đồng thời cho biết, Chính phủ sẽ tiếp tục đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, cải cách hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thi hành pháp luật, coi đây là trụ cột quan trọng trong thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Kết thúc Diễn đàn, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, nội dung các tham luận đều rất trí tuệ, công phu, đề cập toàn diện các vấn đề lý luận và thực tiễn công tác xây dựng pháp luật thời gian qua, đề xuất nhiều chủ trương giải pháp trong thời gian tới nhằm tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật bám sát chủ trương đường lối của Đảng. Ông cũng khẳng định, các ý kiến, đề xuất tại Diễn đàn sẽ được nghiên cứu, tiếp thu phục vụ công tác lập pháp và hoàn thiện chính sách thời gian tới.
Trong khuôn khổ Diễn đàn, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và lãnh đạo Quốc hội, Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban, các đại biểu tham dự Diễn đàn xây dựng pháp luật đã cùng tham quan triển lãm "Quốc hội Việt Nam - quá trình xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật".
Một số hình ảnh Triển lãm được phóng viên ghi lại:
