Đại biểu Quốc hội ở Kỳ họp 6. Ảnh: P.Thắng

Quốc hội biểu quyết thông qua dự toán ngân sách Nhà nước năm 2024 sáng ngày 10/11 với đa số đại biểu tán thành.

Theo đó, trong năm 2024 thu ngân sách Nhà nước hơn 1,7 triệu tỷ đồng. Quốc hội cũng đồng ý chuyển 19.040 tỷ đồng cải cách tiền lương của ngân sách địa phương đến hết năm 2023 còn dư của một số địa phương sang bố trí dự toán năm 2024 để thực hiện mức lương cơ sở 1,8 triệu đồng/tháng.

Với chi ngân sách, Quốc hội chốt năm 2024, chi hơn 2,1 triệu tỷ đồng.

Mức bội chi ngân sách ở mức 399.400 tỷ đồng, tương đương 3,6% tổng sản phẩm trong nước (GDP); trong đó, bội chi ngân sách Trung ương 372.900 tỷ đồng (tương đương 3,4%GDP); bội chi ngân sách địa phương 26.500 tỷ đồng (tương đương 0,2%GDP).

Tổng mức vay của ngân sách Nhà nước 690.553 tỷ đồng.

Tiền lương, thu nhập theo cơ chế đặc thù chỉ thực hiện đến 30/6/2024

Đáng chú ý, từ 1/7/2024, thực hiện cải cách tổng thể chính sách tiền lương theo Nghị quyết số 27 ngày 21/5/2018 của Trung ương khóa XII.

Nguồn kinh phí thực hiện cải cách tiền lương được bảo đảm từ nguồn cải cách tiền lương tích lũy của ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương và một phần bố trí trong dự toán chi cân đối ngân sách Nhà nước.

Cùng với cải cách tiền lương, Quốc hội nêu rõ, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công và một số chính sách an sinh xã hội đang gắn với lương cơ sở.

Với các cơ quan, đơn vị hành chính nhà nước của Trung ương đang thực hiện các cơ chế quản lý tài chính, thu nhập đặc thù thì từ 1/1/2024 đến ngày 30/6/2024, tiền lương và thu nhập tăng thêm hằng tháng tính theo lương cơ sở 1,8 triệu đồng/tháng bảo đảm không vượt quá mức tiền lương và thu nhập tăng thêm được hưởng tháng 12/2023.

Mức hưởng theo cơ chế đặc thù này không bao gồm phần tiền lương và thu nhập tăng thêm do điều chỉnh hệ số tiền lương ngạch, bậc khi nâng ngạch, nâng bậc năm 2024.

“Tính theo nguyên tắc trên, nếu mức tiền lương và thu nhập tăng thêm năm 2024 theo cơ chế đặc thù thấp hơn mức tiền lương theo quy định chung thì chỉ thực hiện chế độ tiền lương theo quy định chung để bảo đảm quyền lợi cho người lao động”, nghị quyết nêu rõ.

Từ ngày 1/7/2024, tất cả các cơ chế quản lý tài chính, thu nhập đặc thù của các cơ quan, đơn vị hành chính nhà nước bãi bỏ, áp dụng chế độ tiền lương, phụ cấp, thu nhập thống nhất.

Cơ chế đặc thù hiện hành với phần kinh phí thường xuyên theo cơ chế quản lý tài chính đặc thù (chi hoạt động, tăng cường năng lực, hiện đại hóa, đảm bảo hoạt động chuyên môn...) của cơ quan, đơn vị hành chính Nhà nước không tiếp tục áp dụng. Chính phủ được giao tổ chức thực hiện và báo cáo Quốc hội tại Kỳ họp 8.

Sẽ báo cáo tổng thể chính sách cải cách tiền lương giai đoạn 2024-2026

Quốc hội yêu cầu các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương tiếp tục thực hiện các giải pháp tạo nguồn cải cách chính sách tiền lương theo quy định.

Các bộ, ngành, địa phương được phép tiếp tục loại trừ một số khoản thu khi tính số tăng thu ngân sách địa phương dành để cải cách tiền lương như quy định tại khoản 2 Điều 3 của Nghị quyết số 34 ngày 13/11/2021 của Quốc hội.

Kết quả biểu quyết thông qua dự toán ngân sách Nhà nước năm 2024, Quốc hội chốt cải cách tiền lương từ 1/7/2024. Ảnh: HG

Liên quan đến vấn đề cải cách tiền lương, quá trình thảo luận ở hội trường và tổ, nhiều ý kiến đại biểu đề nghị cần tính toán thận trọng, cân đối hợp lý, có lộ trình phù hợp, bảo đảm công bằng xã hội.

Các đại biểu cũng cho rằng, cần phải thực hiện đồng bộ giữa việc điều chỉnh mức lương cơ sở cùng với đổi mới, sắp xếp lại tổ chức bộ máy theo hướng tinh gọn, hiệu quả; tinh giản biên chế gắn với xây dựng vị trí việc làm; có chính sách phù hợp, tránh cào bằng.

Đề nghị Chính phủ báo cáo tổng thể chính sách cải cách tiền lương và cân đối nguồn lực trong việc thực hiện cải cách tiền lương giai đoạn 2024-2026 và dự báo đến năm 2030, trong đó ngoài chế độ với cán bộ, công chức, viên chức, cần tính đến nguồn lực thực hiện các chính sách an sinh xã hội, chính sách lương, phụ cấp đối với cán bộ không chuyên trách ở xã, thôn, bản... để bảo đảm tính khả thi, ổn định lâu dài.

Nhận thấy ý kiến của đại biểu là “hoàn toàn xác đáng”, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp thu, có báo cáo tổng thể chính sách cải cách tiền lương và cân đối nguồn lực trong thực hiện cải cách tiền lương giai đoạn 2024-2026 và dự báo đến năm 2030 gửi các vị đại biểu.

Chống thất thu, tăng thanh tra thực hiện chống lãng phí

Tại nghị quyết, Quốc hội giao Chính phủ tập trung điều hành chính sách tài khóa chủ động, hợp lý, linh hoạt, hiệu quả; phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, nhịp nhàng với chính sách tiền tệ và các chính sách khác, giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

“Đặc biệt có giải pháp khắc phục đà suy giảm các chỉ tiêu về tỷ lệ huy động vào ngân sách Nhà nước trên GDP và tỷ lệ huy động từ thuế, phí vào ngân sách”.

Để tăng cường quản lý thu, cơ cấu lại nguồn thu bảo đảm tính bền vững, Chính phủ phải sớm trình Quốc hội các dự án sửa đổi, bổ sung các Luật về thuế. Đồng thời, thực hiện quyết liệt, hiệu quả các giải pháp chống thất thu, chuyển giá trốn thuế; gian lận thương mại, đặc biệt trong các hoạt động thương mại dựa trên nền tảng số.

Trong quản lý, sử dụng tài chính, ngân sách phải siết chặt kỷ luật, kỷ cương, tăng cường trách nhiệm người đứng đầu; triệt để tiết kiệm các khoản chi thường xuyên, các khoản chi chưa thực sự cần thiết để bảo đảm nguồn lực cho phòng, chống thiên tại, dịch bệnh, bổ sung vốn đầu tư phát triển và hỗ trợ phục hồi kinh tế.

Chính phủ chỉ đạo triệt để thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; tăng cường thanh tra, kiểm tra, xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân trong việc chấp hành các quy định về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, bảo đảm hiệu quả sử dụng ngân sách Nhà nước, theo yêu cầu của Quốc hội.

Theo nghị quyết được thông qua, Quốc hội cho phép sử dụng 145,9 tỷ đồng nguồn thu hồi kinh phí đã tạm cấp trong năm 2022 cho một số địa phương thực hiện chính sách hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động còn dư, chuyển nguồn để bổ sung cho các địa phương còn thiếu nguồn thực hiện chính sách và quyết toán niên độ ngân sách năm 2023.

Chuyển nguồn toàn bộ 13.796 tỷ đồng nguồn tăng thu, cắt giảm, tiết kiệm chi ngân sách Trung ương năm 2021 để bố trí dự toán, kế hoạch đầu tư công hằng năm trong các năm 2023, 2024, 2025 cho các dự án của Bộ Giao thông vận tải và 8 địa phương.

Quốc hội cũng cho phép chuyển nguồn dự toán ngân sách Nhà nước thực hiện 3 chương trình mục tiêu quốc gia năm 2023 (gồm vốn đầu tư phát triển, kinh phí thường xuyên của ngân sách Trung ương và ngân sách địa phương) sang năm 2024 tiếp tục thực hiện.