Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà. Ảnh: Đ.X

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà vừa có báo cáo bổ sung, làm rõ một số vấn đề về thực hiện nghị quyết của Quốc hội, trong đó có nội dung về cải cách tiền lương.

4 khó khăn khi thực hiện cải cách tiền lương

Theo bà Phạm Thị Thanh Trà, điểm thuận lợi trong thực hiện cải cách tiền lương hiện nay là đã bố trí đủ nguồn ngân sách để triển khai đồng bộ cả 6 nội dung của chế độ tiền lương mới theo Nghị quyết số 27 của Trung ương khóa 12.

Cải cách tiền lương đảm bảo mức lương thấp nhất của khu vực công bằng mức lương thấp nhất bình quân vùng của khu vực doanh nghiệp; đời sống của người hưởng lương và phụ cấp từ ngân sách Nhà nước được cải thiện; hạn chế tình trạng cán bộ, công chức, viên chức nghỉ việc hoặc chuyển việc từ khu vực công sang khu vực tư.

Đặc biệt, theo bà Trà, từ khi thực hiện Nghị quyết số 18, 19 của Hội nghị Trung ương 6 khóa 12 và Nghị quyết số 39 năm 2015 của Bộ Chính trị đến nay tổ chức bộ máy hành chính Nhà nước đã tinh gọn hơn.

Cụ thể, ở Trung ương đã giảm 17 tổng cục và tổ chức tương đương; giảm 8 cục và 145 vụ/ban thuộc tổng cục và thuộc bộ. Ở địa phương giảm được 7 sở, 6 tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp tỉnh; giảm 2.572 tổ chức cấp phòng.

Tính chung đến năm 2022, đã giảm được 27.530 biên chế công chức (tương ứng giảm 10,01%) và giảm được 236.366 biên chế viên chức hưởng lương từ ngân sách (tương ứng giảm 11,67%) so với năm 2015.

“Đây là cơ sở tạo nguồn để thực hiện cải cách chính sách tiền lương”, theo nhận định của Bộ trưởng Nội vụ.

Bên cạnh thuận lợi, bà Trà cũng nêu 4 khó khăn trong quá trình thực hiện cải cách tiền lương.

Đầu tiên là, kinh tế thế giới và Việt Nam có nhiều khó khăn, đặc biệt là chịu tác động năng nề của đại dịch Covid-19 dẫn đến khó khăn trong việc bố trí nguồn ngân sách nhà nước để thực hiện chính sách cải cách tiền lương.

Tiếp đến, việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống vị trí việc làm cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị “là giải pháp căn bản mang tính tiền đề để thực hiện cải cách tiền lương” làm cơ sở xây dựng bảng lương mới vẫn trong quá trình hoàn thiện.

Khó khăn nữa là việc “thực hiện có hiệu quả các Nghị quyết Trung ương 6 khoá 12 và các đề án đổi mới, cải cách trong các ngành, lĩnh vực có liên quan là công việc rất quan trọng để cải cách đồng bộ chính sách tiền lương”, nhưng vẫn còn hạn chế.

Trong khi, thực hiện chuyển xếp lương cũ sang lương mới với người giữ chức vụ lãnh đạo phức tạp do ở nhiều bậc lương cũ, ngạch, chức danh nghề nghiệp khác nhau xếp vào một mức lương chức vụ mới... Điều này, dẫn đến có người cao hơn, có người thấp hơn (phải bảo lưu chênh lệch để bằng mức hiện hưởng).

Tiếp tục tinh giản biên chế, tạo nguồn cải cách tiền lương bền vững

Từ đó, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nêu nhiều giải pháp chủ yếu để thực hiện cải cách chính sách tiền lương đồng bộ, kịp thời vào thời điểm từ ngày 1/7/2024.

Cụ thể, là trình cấp có thẩm quyền thông qua danh mục vị trí việc làm cán bộ, công chức, viên chức trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến cấp xã.

Cùng với đó, tập trung triển khai nghị quyết của Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa 15 về cải cách chính sách tiền lương ngay sau khi được Quốc hội thông qua.

Nội dung quan trọng khác nữa là thực hiện các giải pháp tài chính để tạo nguồn bảo đảm thực hiện cải cách chính sách tiền lương bền vững; xây dựng quy định về cơ chế quản lý tiền lương mới của khu vực công trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Bộ trưởng Nội vụ cũng nhấn mạnh đến việc tiếp tục thực hiện sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế và giảm số lượng người hưởng lương, phụ cấp từ ngân sách Nhà nước; cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo làm cơ sở để thực hiện chế độ tiền lương mới.

Công tác thông tin, truyền truyền sẽ được đẩy mạnh nhằm tạo đồng thuận xã hội để tránh lợi dụng tăng lương để tăng giá làm mất cân đối thị trường.

“Sau khi cấp có thẩm quyền thông qua lộ trình cải cách chính sách tiền lương và các nội dung cụ thể của chế độ tiền lương mới, Bộ Nội vụ tham mưu Chính phủ ban hành nghị định về chế độ tiền lương mới đối với đối tượng thuộc thẩm quyền của Chính phủ”, bà Phạm Thị Thanh Trà khẳng định.

Bộ Nội vụ cũng sẽ đồng thời phối hợp Ban Tổ chức Trung ương trình Ban Bí thư ban hành quyết định về chế độ tiền lương mới với khu vực Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội; phối hợp với Ban Công tác đại biểu trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành nghị quyết về chế độ tiền lương mới với đối tượng thuộc thẩm quyền quản lý của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Tinh giản biên chế chưa xuất phát từ sàng lọc, loại bỏ cán bộ yếu kém

Thẩm tra về lĩnh vực nội vụ, các cơ quan của Quốc hội nhận định, cải cách tiền lương đã được tích cực triển khai thực hiện với nhiều giải pháp đồng bộ.

Trong đó, đã có nhiều chính sách quan tâm đến giáo viên mầm non, tiểu học với việc hưởng lương và các chế độ phụ cấp lương theo địa bàn hoặc theo công việc đảm nhiệm như viên chức nói chung và còn được hưởng các chế độ ưu đãi khác.

Cụ thể, ngoài lương, giáo viên mầm non còn có phụ cấp ưu đãi, phụ cấp tính theo thâm niên, phụ cấp thu hút, trợ cấp lần đầu, trợ cấp 1 lần khi chuyển công tác với giáo viên vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn…

Dù vậy, cơ quan thẩm tra của Quốc hội lưu ý, việc cải cách tiền lương vẫn chưa bảo đảm tiến độ theo yêu cầu tại Nghị quyết số 27; mức lương của giáo viên mầm non, tiểu học vẫn thấp so với mặt bằng thu nhập chung.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đề xuất dự kiến tăng phụ cấp ưu đãi cho giáo viên mầm non thêm 10%, giáo viên tiểu học tăng thêm 5%. Cơ quan thẩm tra của Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan sớm ban hành chính sách này.

Đề cập đến việc tinh giản biên chế, theo đánh giá của cơ quan thẩm tra, “vẫn còn mang tính cơ học và chủ yếu giảm từ số cán bộ, công chức, viên chức nghỉ hưu, do không tuyển dụng mới để thay thế với số này hoặc giải quyết dôi dư do sắp xếp đơn vị hành chính và sắp xếp tổ chức bộ máy của các cơ quan, tổ chức, đơn vị”.

Tinh giản biên chế chưa xuất phát từ sự sàng lọc, loại bỏ khỏi bộ máy những cán bộ, công chức, viên chức có năng lực yếu kém, không hoàn thành nhiệm vụ, cơ quan thẩm tra lưu ý.

Cạnh đó, báo cáo của Chính phủ mới cung cấp thông tin, số liệu về giảm biên chế mà chưa phân tích, đánh giá để thấy rõ hiệu quả trong thực hiện yêu cầu tinh giản biên chế gắn với nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; chưa phân tích, làm rõ với từng tồn tại, hạn chế.