Cuối năm 2017, công trình đường liên cảng Cái Mép - Thị Vải mới thực hiện xong giai đoạn 1 (gồm đoạn cầu đường vào dự án Cảng Tổng hợp và Container Cái Mép Hạ). Ảnh: TN

Lý do để UBND tỉnh đề xuất thu hồi dự án

Liên quan tới việc chậm thực hiện dự án Cảng Tổng hợp và Container Cái Mép Hạ, ngày 24/7/2017, UBND tỉnh BRVT đã có Báo cáo số 6672/UBND-VP gửi Thường trực Tỉnh ủy để xin ý kiến chỉ đạo. Theo đó, UBND tỉnh đã báo cáo một loạt những lý do để đề xuất thu hồi dư án.

Căn cứ Báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT), UBND tỉnh cho rằng dự án chưa được xác nhận hoàn thành nghĩa vụ tài chính, chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa triển khai bất cứ hạng mục công trình nào trên đất theo tiến độ dự án, vi phạm điểm I, điểm g, Khoản 1, Điều 64 Luật Đất đai về hành vi không đưa đất vào triển khai dự án trong 12 tháng kể từ ngày được giao đất thực địa; không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước.

Đối với khả năng thực hiện dự án, UBND tỉnh cho biết, trong giấy chứng nhận đầu tư (giấy CNĐT), quy định vốn góp để thực hiện dự án là 2.170 tỷ đồng, tuy nhiên đến nay công ty chưa góp đủ vốn theo quy định và UBND tỉnh cũng đã có ý kiến chỉ đạo người đại diện phần vốn Nhà nước là Nhà nước không tiếp tục góp vốn vào để thực hiện dự án…

“Trên cơ sở kết luận thanh tra của Sở TNMT, nội dung rà soát của Sở Giao thông Vận tải (GTVT), Sở TNMT, Cục Thuế, Sở Xây dựng và văn bản kiến nghị chấm dứt hoạt động đầu tư dự án của Sở Kế hoạch Đầu tư, UBND tỉnh thống nhất việc chấm dứt hoạt động của dự án Cảng Tổng hợp và Container Cái Mép Hạ theo quy định của pháp luật về đầu tư”, UBND tỉnh đề xuất với Thường trực Tỉnh ủy.

VTSC cho rằng UBND tỉnh báo cáo chưa khách quan

Trước tình hình nêu trên, ngày 14/9/2017, VTSC đã có văn bản gửi Thường trực Tỉnh ủy đề nghị xem xét lại chủ trương thu hồi dự án. VTSC cho rằng: “Báo cáo số 6672/UBND-VP là văn bản có những sai sót do UBND tỉnh hoặc còn thiếu thông tin, hoặc chưa nắm rõ tình hình vì chưa từng tiếp xúc với VTSC mà chỉ dựa trên một số báo cáo của các sở quản lý, mà các báo cáo này đã được cả VTSC và các bộ xác định là thiếu sót về pháp lý”.

VTSC cho biết, giấy CNĐT dự án cấp ngày 20/9/2010 là căn cứ giải trình năng lực tài chính của VTSC với phương án liên doanh cùng đối tác Hàn Quốc. Theo đó, VTSC chỉ góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất và chi phí thành lập dự án, toàn bộ chi phí triển khai xây dựng cảng là bằng vốn góp của phía Hàn Quốc.

Ngày 5/11/2010, hơn một tháng sau khi dự án được cấp giấy CNĐT, Văn phòng Chính phủ ra Thông báo số 294/TB-VPCP chỉ đạo để VTSC tiếp tục triển khai các thủ tục đầu tư dự án nhưng chưa ký kết bất cứ hợp tác, cam kết nào với nước ngoài cho đến khi có ý kiến cuối cùng của Thủ tướng Chính phủ về dự án Cảng nhập khẩu LNG (khí tự nhiên - PV) của PV GAS (đây là dự án mà PV GAS muốn thành lập tại khu đất đã giao cho VTSC làm chủ đầu tư).

Do không thể ký hợp đồng liên doanh với các đối tác Hàn Quốc thì VTSC không thể có vốn để triển khai xây dựng cảng theo kế hoạch huy động vốn đã được các cơ quan quản lý Nhà nước thẩm định khi xem xét cấp giấy CNĐT. VTSC đã gửi rất nhiều văn bản báo cáo UBND tỉnh và các ban ngành quản lý để được tháo gỡ vấn đề này, nhưng không nhận được bất kỳ phản hồi nào...

Thủ tục của cơ quan quản lý Nhà nước kéo dài?

VTSC cũng đưa ra thêm lý do về việc chậm triển khai thực hiện dự án, đó là các thủ tục quản lý của cơ quan Nhà nước bị kéo dài. VTSC cho biết, trong lúc chờ đợi quyết định của Chính phủ, VTSC chỉ có thể thực hiện các thủ tục đầu tư như kiểm kê đền bù hoa màu, giải phóng mặt bằng, chờ đợi UBND tỉnh xác định giá đất để nộp tiền sử dụng đất.

Nhưng ngay cả việc thực hiện các thủ tục này cũng bị kéo dài vì các lý do phụ thuộc vào chính quyền tỉnh, như: Thời gian kiểm kê xác định đền bù hoa màu để thực hiện giải phóng mặt bằng kéo dài do các khiếu kiện tại địa phương không liên quan đến chủ đầu tư.

Việc UBND tỉnh thuê tư vấn xác định giá đất kéo dài, đến tận ngày 3/1/2014 UBND tỉnh mới có Quyết định số 09/QĐ-UBND phê duyệt giá đất dự án;Đầu năm 2012 mới thực hiện thu hồi hơn 1,1ha thuộc Dự án Cảng Tổng hợp và Container Cái Mép Hạ để xây dựng đường liên cảng Cái Mép - Thị Vải. Điều này khiến chủ đầu tư phải tiến hành lại công tác khảo sát lập lại bản đồ địa chính trong điều kiện rất khó khăn khi không có đường bộ vào dự án.

“Như vậy, VTSC không thể có cách nào để hoàn thành giai đoạn 1 theo tiến độ từ 2010 đến 2013 theo giấy CNĐT được”, VTSC khẳng định.

Tiến độ làm cầu đường vào dự án bị chậm

Giải thích lý do chậm thực hiện dự án vì tiến độ làm cầu đường vào dự án bị chậm, VTSC cho biết, “các cảng trong khu vực này đều nằm trên đất liền, duy nhất chỉ có Dự án Cảng Tổng hợp và Container Cái Mép Hạ là nằm trên một cù lao hoàn toàn tách biệt đất liền. Để đảm bảo tiến độ và hiệu quả tài chính của dự án, các đối tác Hàn Quốc đã cùng lãnh đạo Bộ Hàng hải - Thủy sản Hàn Quốc đến Văn phòng UBND tỉnh đề nghị về việc xây dựng cầu đường vào dự án trước khi khởi công.

Vì lo ngạicác cơ quan chức năngchậm xử lý vốn để xây cầu đường làm ảnh hưởng tiến độ dự án, phía Hàn Quốc đã đề nghị sử dụng vốn ODA của Hàn Quốc để xây dựng cầu đường.

Tuy nhiên, ngày 10/8/2009, UBND tỉnh BRVT đã phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình đường liên cảng Cái Mép - Thị Vải bằng vốn Nhà nước, bao gồm đoạn cầu đường vào dự án Cảng Tổng hợp và Container Cái Mép Hạ.

Theo kế hoạch, giai đoạn 1 dự án đường liên cảng (bao gồm đoạn cầu đường vào dự án của VTSC) từ năm 2009 đến năm 2012, nhưng đúng như sự lo lắng của phía Hàn Quốc và thậm chí cho tới thời điểm UBND tỉnh ra chủ trương thu hồi dự án (tháng 9/2017) vì lỗi chậm triển khai thì cầu vẫn trong tình trạng vừa xây dựng xong, chưa được thông cầu”.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.

Chu Tuấn - Cảnh Nhật