Ông Đoàn Hữu Đức trước ngôi nhà số 5, phố Lê Xoay, thị xã Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc. Ảnh: Hồng Bài

>> Căn cứ bồi thường nhà vắng chủ

Năm 1953, ông Đức chuyển gia đình vào Sài Gòn làm ăn. Do chiến tranh, ông Đức không trở về thị xã Vĩnh Yên được. Số tài sản trên (nhà ở) Nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng. Nay ông Đức có đơn gửi UBND tỉnh Vĩnh Phúc đề nghị cơ quan Nhà nước bồi thường 3 khối tài sản trên. Qua hồ sơ do ông Đức và Văn phòng Luật sư Lê Hưng Thuần - Đoàn Luật sư Hà Nội cung cấp thì nội dung đề nghị của ông Đức là có cơ sở pháp lý. 
             

3 khối tài sản của gia đình ông Đoàn Hữu Đức gồm: 1 - Nhà xây dựng trên thửa đất nay là nhà số 5 phố Lê Xoay. 2 - Nhà xây dựng trên thửa đất nay thuộc nhà số 40 (phường Ngô Quyền). 3 - Nhà xây dựng trên thửa 19, tờ bản đồ số 12, thuộc một phần diện tích Trụ sở Công an TP Vĩnh Yên. Cả 3 khối tài sản trên đều do gia đình ông Đức tạo lập được trước năm 1954, tại thị xã Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc và đều có hồ sơ gốc, chứng minh quyền sở hữu hợp pháp của gia đình ông, như: Các giấy tờ chứng nhận việc xây dựng nhà, việc mua bán nhà gắn liền với quyền sử dụng đất, có chứng thực của chính quyền cũ (có công chứng Nhà nước). 

             
Khối tài sản thứ nhất, ông Đoàn Hữu Đức cho biết, trên thửa đất số 468 phố Mới (số 5 Lê Xoay) có diện tích (DT) 149m2, nguồn gốc đất thuộc quyền sở hữu của cụ Nguyễn Thị Bèo và con trai là Dương Đức Hợi bán cho vợ chồng ông Đoàn Hữu Đức, bà Lương Thị Ngậy (chính quyền cũ xác nhận thửa đất số 468 thay đổi là thửa số 15, tờ bản đồ số 12, DT 150m2). Trong trích lục bản đồ từng thửa: Số thửa 15, số tờ 12, DT 150m2, loại đất tại thị xã Vĩnh Yên, quận Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc; chủ sử dụng đất Đoàn Hữu Đức + Lương Thị Ngậy). DT xây dựng nhà chính: 8m x 8m; nhà phụ 9,2m x 3,2m (bản vẽ xay dựng có kèm theo bản vẽ xin phép làm nhà gạch, mái bằng bê tông cốt sắt trên thửa đất số 15, tờ số 12 phố Lê Văn Duyệt, thị xã Vĩnh Yên. Khối tài sản này là do vợ chồng ông Đức đầu tư xây dựng.

             
Khối tài sản thứ hai, năm 1950, vợ chồng ông bà Nguyễn Văn Cầm - Nguyễn Thị Nghĩa làm giấy bán đứt nhà và nhượng đất cho vợ chồng ông Đoàn Hữu Đức. Giấy tờ bán đứt nhà và nhượng đất ghi: “Hai gian cửa hàng tường xây gạch, bốn gian nhà trong tường xây gạch trên đều lợp ngói tây, xây dựng trên thửa đất ước độ 300m2”. Giấy tờ mua bán có xác nhận của chính quyền cũ và kèm theo bản vẽ xây dựng. Khối tài sản này tạo lập được là do mua bán. 

              
Khối tài sản thứ ba. Nhà ở được xây dựng trên thửa đất 474, khu thứ nhất, tờ 10, DT 145M2. Thửa đất này người trúng đấu giá là Lê Thị Quyên. Chủ đất đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với Nhà nước. Bà Nguyên đã xin phép xây dựng nhà ở và được cơ quan có thẩm quyền cấp phép xây dựng, quy chách nhà là tường xây, mái lợp ngói. 

Tháng 8/1938, bà Nguyên bán đứt nhà, đất cho ông Trần Văn Ứng. 

Tháng 12/1938, ông Ứng bán nhà, đất cho ông Dương Đức Hợi. Văn tự bán nhà, đất ghi: “Một cái nhà chia làm 2 ngăn và một cái nhà bếp chia làm 4 ngăn có đủ cả cánh; các gian nhà ấy đều xây gạch, lợp ngói”. 

Tháng 7/1953, ông Dương Đức Hợi cùng vợ là Trần Thị Sâm bán khối tài sản trên cho vợ chồng ông Đoàn Hữu Đức - Lương Thị Ngậy. Giấy tờ mua bán đều có chứng thực của chính quyền. 

Qua các hồ sơ trên cho thấy, vợ chồng ông Đoàn Hữu Đức - Lương Thị Ngậy có đủ tư cách pháp nhân là chủ sở hữu hợp pháp 3 khối tài sản trên. 

               
Ngày 21/11/2012, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT), Thanh tra tỉnh, Sở Tư pháp, UBND phường Ngô Quyền, Cty Cổ phần (CP) Dược Vĩnh Phúc đã có cuộc đối thoại với ông Đoàn Hữu Đức. 

Tại cuộc đối thoại, đại diện Cty CP Dược Vĩnh Phúc đã nêu: “Nhà số 5 Lê Xoay, Cty CP Dược phẩm đã sử dụng, UBND tỉnh đã giao cho Cty CP Dược phẩm quản lý và sử dụng” (khối tài sản thứ nhất). Khối tài sản thứ hai, Phó Chủ tịch UBND phường Ngô Quyền ý kiến: “Thửa đất trước đây là của Hợp tác xã May Thống Nhất. Sau khi Hợp tác xã May giải thể, năm 2004, UBND tỉnh đã có Quyết định số 3489/QĐ-UB ngày 4/10/2004 giao cho UBND phường quản lý và đã được phê duyệt làm nhà văn hóa của phường”. 

                
Phó Chánh Thanh tra Sở Tư pháp cho rằng: “Trước năm 1953, hộ ông Đức đã sử dụng khối tài sản trên là đúng. Tuy nhiên, khi ông Đức vào Nam sinh sống đã không làm các thủ tục để bảo vệ tài sản của mình theo quy định và không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với việc sử dụng đất. Các tài sản nhà, đất trên hiện nay đã được Nhà nước giao cho UBND phường Ngô Quyền, Công an TP Vĩnh Yên và Cty CP Dược phẩm Vĩnh Phúc quản lý và sử dụng”. 

               
Ý kiến của gia đình ông Đoàn Hữu Đức khẳng định: “Chúng tôi là chủ đích thực của khối tài sản đó. Nay chúng tôi về đây để thể hiện vẫn là công dân Việt Nam và đề nghị giải quyết quyền và lợi ích về tài sản nhà đất cho gia đình tôi”.

                
Theo Quyết định số 69/QĐ-TTr ngày 6/3/2013 về việc xác minh đơn đề nghị của ông Đoàn Hữu Đức của Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc đã khẳng định: Nhà và đất của ông Đoàn Hữu Đức sau năm 1954 là thuộc diện nhà vắng chủ. Đến năm 1960, 1961 theo Nghị định số 24/CP ngày 13/2/1961 của Hội đồng Chính phủ thì nhà, đất của ông Đức thuộc quản lý của Nhà nước. Năm 1991 theo Quyết định số 297/CT ngày 2/10/1991 của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng thì nhà và đất của ông Đức thuộc quyền sở hữu của Nhà nước. 

                
Ông Đoàn Hữu Đức cho biết: Ngôi nhà trên thửa đất số 15, tờ bản đồ 12, nay là nhà số 5 phố Lê Xoay, phường Ngô Quyền, TP Vĩnh Yên là nhà một tầng do gia đình ông đầu tư xây dựng từ trước năm 1953 và hiện nay ngôi nhà này vẫn còn nguyên vẹn như trước. Hiện tại, ngôi nhà trên Cty CP Dược phẩm Vĩnh Phúc sử dụng làm cửa hàng bán thuốc. Nhưng trong kết luận thanh tra, xác minh của Sở TN&MT lại cho rằng căn nhà số 5, phố Lê Xoay là nhà 2 tầng là không đúng thực tế. 

            
Từ những hồ sơ còn lưu giữ được và đã cung cấp cho các cơ quan chức năng tỉnh Vĩnh Phúc, ông Đoàn Hữu Đức cho rằng, 3 khối tài sản trên là do chính gia đình ông bỏ công sức, tiền của để tạo dựng nên và là chủ sở hữu hợp pháp. Điều này đã được các cơ quan chức năng công nhận tại cuộc đối thoại ngày 21/11/2012. Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc đã công nhận bằng văn bản là, nhà của ông Đức thuộc diện nhà vắng chủ. 

Tại khoản 3 Điều 5 Nghị định 19/CP ngày 29/6/1960 quy định: “Tất cả nhà vắng chủ đều do Nhà nước trực tiếp quản lý. Quyền lợi của người chủ nhà được Nhà nước trực tiếp quản lý. Quyền lợi của người chủ nhà được Nhà nước trực tiếp bảo hộ và giải quyết thích đáng khi người chủ nhà trở về”. Vậy, gia đình ông Đoàn Hữu Đức được Nhà nước bồi thường 3 khối tài sản trên trong diện “Nhà nước đã quản lý, bố trí sử dụng trong quá trình thực hiện chính sách quản lý nhà vắng chủ”. 

Hồng Bài