Dù không đưa ra được bất cứ một căn cứ pháp lý nào,UBND huyện Lạc Thủy vẫn ban hành các văn bản số 547/UBND-TNMT (4/7/2017) và 755/UBND-TTr (21/8/2018)trả lời đơn đề nghị của ông Đỗ Hữu Tài, cho rằng diện tích tranh chấp (xảy ra từ năm 2001, ban đầu giữa hai gia đình: gia đình cụ Trần Thị Nhẫn, mẹ đẻ của ông Tài và gia đình ông Nguyễn Văn  Định) nay được huyện xác định là 113,7m²; diện tích này được chia làm hai phần, trong đó 53,9m² là đất nằm trong Giấy CNQSD đất của gia đình ông Tài, còn lại 59,8m² là “đất giao thông chuyên dùng do UBND xã Đồng Tâm quản lý”.

Không chấp nhận trả lời của UBND huyện, được sự ủy quyền của cụ Trần Thị Nhẫn, ngày 22/10/2018, ông Tài gửi đơn khiếu nại đến UBND huyện.

Gần đây, ngày 27/11/2018, UBND  huyện Lạc Thủy ban hành Quyết định số 1343/QĐ-UBND về việc giải quyết khiếu nại lần đầu, bác đơn khiếu nại ngày 22/10/2018 của ông Đỗ Hữu Tài; tiếp tục cho rằng có sự tồn tại của cái gọi là 53,9m² “đất giao thông chuyên dùng do UBND xã Đồng Tâm quản lý”, cho dù cũng giống như các văn bản trước đó, chính quyền không đưa ra được một căn cứ pháp lý nào để chứng minh.

Trước tình hình đó, ông Đỗ Hữu Tài gửi đơn khiếu nại (lần 2) đến Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình, tiếp tục bác bỏ những lập luận không có căn cứ của UBND huyện Lạc Thủy tại Quyết định giải quyết khiếu nại số 1343/QĐ-UBND.

Ý kiến của chúng tôi

1. Điều cần khẳng định đầu tiên là không có quy định nào cho phép “căn cứ vào bản đồ đo đạc giải thửa” và “căn cứ ý kiến của nhân dân” để kết luận một diện tích đất nào đó là… “đất giao thông chuyên dùng”, nhưng tại Quyết định số 1343/QĐ-UBND giải quyết khiếu nại (lần đầu), UBND huyện Lạc Thủyvẫn cho rằng việc xác định 59,8m² đất chuyên dùng phục vụ cho giao thông trước kia do UBND xã Đồng Tâm quản lý dựa vào hai căn cứ:“căn cứ vào bản đồ đo đạc giải thửa” và “căn cứ ý kiến của nhân dân”, cụ thể là ý kiến của bà Vũ Thị Bến và của ông Trần Hùng Cường. Việc làm này của chính quyền huyện Lạc Thủy là trái quy định tại khoản 1 Điều 15 Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật:"Cơ quan, tổ chức, cá nhân đang xem xét, giải quyết vụ việc của công dân có trách nhiệm giải thích, cung cấp các quy định của pháp luật có liên quan trực tiếp đến vụ việc đang giải quyết hoặc hướng dẫn tìm kiếm, tra cứu trên cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật khi công dân đó có yêu cầu”. Nhưng ở vụ việc này, theo ông Tài kể lại: những người có trách nhiệm chưa một lần “giải thích, cung cấp các quy định của pháp luật có liên quan trực tiếp đến vụ việc đang giải quyết”; cũng chưa bao giờ hướng dẫn người khiếu nại“tìm kiếm, tra cứu trên cơ sở dữ liệu quốc gia về pháp luật khi công dân đó có yêu cầu”. Cần nhấn mạnh, hành xử như vậy, UBND huyện Lạc Thủy đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc "Tuân thủ pháp luật" trong hoạt động thanh tra quy định tại khoản 1 Điều 7 Luật Thanh tra.

2. Tại Quyết định số 1343/QĐ-UBND giải quyết khiếu nại, UBND huyện Lạc Thủy cho biết: “Do ông Đỗ Hữu Tài không hợp tác dẫn đến khó khăn trong việc xác định phần diện tích đất giao thông 59,8m² do UBND xã quản lý có phải là đất nông nghiệp của ông Tài hay không”. Trước đó, ngày 21/8/2018, tại Văn bản số 755/UBND-TTr trả lời đơn đề nghị của công dân, UBND huyện nêu: “Đối với diện tích 59,8m² là đất chuyên dùng phục vụ cho giao thông  do UBND xã Đồng Tâm quản lý, ông Tài cho rằng: đây là phần đất nông nghiệp của gia đình ông. Song ông Đỗ Hữu Tài không có bất kỳ giấy tờ nào chứng minh đây là phần đất hợp pháp của gia đình ông".

Trong các đơn khiếu nại lần 1 (gửi UBND huyện) và lần 2 (gửi UBND tỉnh),ông Tài đã bác những ý kiến này của UBND huyện Lạc Thủy bằng những lập luận có cơ sở:

“Gia đình tôi có đầy đủ các giấy tờ để chứng minh đây là phần đất hợp pháp của chúng tôi; đó là bản đồ, là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được cấp năm 1991. Ngay UBND huyện cũng đã từng kết luận: không có đất giao thông chuyên dùng; rằng toàn bộ diện tích đường đi, cây cối, tài sản trên đất hoàn toàn thuộc quyền quản lý của bà Nhẫn - mẹ ông Tài (tại Biên bản kiểm tra, xác minh thực địa hồi 8g05p ngày 27/7/2001, Biên bản ngày 30/12/2001, Biên bản ngày 30/1/2002).

Huyện Lạc Thủy cho rằng “ông Tài không hợp tác dẫn đến khó khăn trong việc xác định phần diện tích đất giao thông 59,8m² do UBND xã quản lý có phải là đất nông nghiệp của ông Tài hay không” cũng không đúng, lại trái pháp luật, vì khi khẳng định 59,8 m²  là "đất giao thông”, huyện vẫn không thể cung cấp được “các quy định của pháp luật có liên quan trực tiếp đến vụ việc” (theo quy định trích dẫntrên đây từ khoản 1 Điều 15 Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật). Như vậy, có thể thấy rằng chính quyền không những sai, mà còn “làm khó” người dân! Cho nên, chúng tôi cho rằng ở tình huống này,  ông Tài “không hợp tác" là hoàn toàn chính đáng. Bởi, nếu không làm như thế thì sẽ dẫn đến tình trạng không chỉ cơ quan nhà nước, mà bất cứ ai cũng có thể đối xửtùy tiện, bất chấp pháp luật, không có căn cứ trong quan hệ với người dân.

3. Vụ việc kéo dài này đang được tỉnh Hòa Bình quan tâm giải quyết sau khi Báo Thanh tra lên tiếng qua loạt bài phân tíchthuyết phục về mặt pháp lý, đề nghị "Tỉnh ủy, HĐND, UBND, các ngành liên quan của tỉnh Hòa Bình chỉ đạo, giám sát chặt chẽ, giúp cho việc giải quyết của cấp dưới đúng pháp luật” (trích bài báo đăng ngày 16/10/2018, trao đổi ý kiến với UBND huyện Lạc Thủy với đầu đề “Không có cơ sở nhưng vẫn cố tình bảo vệ” cái sai”?).

Hy vọng trong thời gian rất gần đây, vụ việc sẽ kết thúc có hậu, đúng pháp luật, hợp lòng dân!

Luật gia, Nhà báo Nguyễn Chấn