Cảnh sống tạm bợ của các hộ dân khi phần đất này có chủ trương thu hồi để bán đấu giá. Ảnh: Giáng Thăng

Mong ước an cư lạc nghiệp

Năm 2013, thực hiện chủ trương xây dựng khu dân cư của UBND quận 9, người dân đóng góp hàng tỷ đồng để hoàn chỉnh làm hạ tầng, xây dựng nhà cửa.

Sau khi được UBND quận 9 chấp thuận chủ trương xây dựng khu dân cư rạch Bà Cua nhằm giải quyết nhu cầu nhà ở cho người dân, tại khu phố 1, phường Phú Hữu đã được hình thành với quy mô ban đầu là 70 hộ dân. Hệ thống hạ tầng kỹ thuật cũng được hoàn thiện, nghiệm thu và kết nối với hạ tầng đô thị của địa phương. Các hộ dân đã ký hợp đồng với Công ty Điện lực Thủ Thiêm, Công ty Cổ phần Cấp nước Thủ Đức xây dựng hệ thống điện nước đồng bộ.

Với mong ước được an cư lạc nghiệp tại thành phố mang tên Bác, các hộ dân đã tự nguyện hiến 6.600m² đất để làm đường, cũng như đóng góp trên 6,6 tỷ đồng để đầu tư hạ tầng kỹ thuật điện, nước.

Niềm vui của những hộ dân đã nhanh chóng biến thành nỗi lo khi ngày 14/11/2014, Phó Giám đốc Sở TN-MT Trần Văn Thạch ký Văn bản số 8272 đề xuất thu hồi diện tích đất này để đem bán đấu giá. Lý do đây là khu đất đẹp, ven đường lớn nên khi bán sẽ được giá.

Đề xuất này đã làm người dân ngỡ ngàng. Sĩ quan Nguyễn Công Hoan công tác ở Cục Kỹ Thuật (Quân chủng Hải quân) kể lại rằng: Khi nhận được thông tin, anh đã phải xin nghỉ phép để từ đảo Trường Sa Lớn về đất liền làm đơn kêu cứu đến Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh vì mơ ước có một chỗ ở cho vợ con để yên tâm bám biển, công tác đã biến thành mây khói. Cuộc đời người lính nay đây mai đó giữa biển cả chỉ mong có căn nhà nhỏ cho con cái ở ổn định để học hành cũng không thành.

Cùng hoàn cảnh, người lính Nguyễn Văn Hoạt (Công ty Xây dựng Công trình thuộc Quân chủng Hải quân) không giấu được bức xúc: Chủ tịch UBND quận 9 đã cho phép người dân chuyển đổi mục đích sử dụng đất, cấp giấy phép để xây dựng nhà. Nếu thu hồi để bán đấu giá thì vợ con tôi lại phải quay lại cảnh sống trong những phòng trọ tạm bợ, nóng bức, còn tôi vì nhiệm vụ lại tiếp tục lên tàu để xây dựng công trình quốc phòng trên biển nhưng vẫn mong chờ quyết định giải quyết đúng lý hợp tình.

Không minh bạch

Không chỉ người dân mà cán bộ địa phương cũng bất ngờ với đề xuất thu hồi đất của Sở TN-MT. Khu dân cư mới hình thành, người dân tiến hành xây dựng nhà cửa đã bị đem ra bán đấu giá, nhà cửa của người dân sẽ phải đập bỏ. Dư luận cho rằng, đề xuất thu đất đấu giá của Sở TN-MT có sự khuất tất, mờ ám.

Theo tài liệu mà chúng tôi có được, đề xuất của Sở TN-MT lấy lý do khu đất dự kiến thu hồi đa phần là đất nông nghiệp và kênh rạch, do đó sẽ thuận lợi cho việc bồi thường, giải phóng mặt bằng vì chi phí bồi thường thấp, thời gian thu hồi triển khai nhanh.

Nhận được đề xuất, ngày 20/12/2014, Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Hữu Tín đã có Văn bản số 6812 chấp thuận chủ trương thu hồi khu đất.

Tuy nhiên, đối chiếu nội dung các văn bản liên quan đến sự việc này đã cho thấy: Theo quy hoạch, mục đích sử dụng của khu đất cũng để làm khu dân cư mới. Trong khi báo cáo của Sở TN-MT chỉ đề cập đến diện tích đất ở đô thị khoảng hơn 5%, với 24 ngôi nhà và 59 hộ dân bị ảnh hưởng thì thực tế chỉ tại khu 1A theo bản đồ thu hồi đất đã có đến 74 hộ dân bị ảnh hưởng, với diện tích đất ở đô thị chiếm hơn 43%. Những số liệu không minh bạch này đã không phản ánh đúng thực chất tác động bất lợi của chủ trương thu hồi đất tại khu dân cư rạch Bà Cua, không thực hiện đúng quy chế dân chủ cơ sở.

Người dân ở đây cho biết, khu dân cư được bao bọc bởi những dự án nhà ở, khu đô thị, nên nhiều “đại gia” địa ốc thèm thuồng. Đấy là một trong những lý do chính dẫn đến việc khu dân cư mới xây dựng đã bị Sở TN-MT kiến nghị thu hồi để đấu giá. Nếu không có sự lên tiếng kịp thời của Bí thư Thành ủy thì hơn 70 hộ gia đình ở khu dân cư mới chưa kịp an cư đã đứng trước nguy cơ nhà bị đập bỏ, đất bị thu hồi.

Kỳ II: Sự im lặng đáng sợ của Chủ tịch UBND TP

Giáng Thăng