Ông Nam, bà Hiên ở khối Trung Tiến, phường Hưng Dũng, TP Vinh nhiều năm đòi quyền lợi nhưng chưa được giải quyết. Ảnh: XT

Hành trình gần 20 năm đòi đất thừa kế của bố mẹ

Theo trình bày của ông Nguyễn Trường Nam (SN 1941) và bà Nguyễn Thị Hiên (SN 1946), trú ở nhà số 9, ngõ 172, đường Nguyễn Sỹ Sách, khối Trung Tiến, phường Hưng Dũng, TP Vinh có bố mẹ là Nguyễn Trung Duông và Lê Thị Dung (còn gọi là Lê Thị Ngạch) sinh sống, lập nghiệp ở khối Yên Sơn, phường Hà Huy Tập, TP Vinh.

Năm 1956, Chủ tịch Ủy ban Hành chính tỉnh Nghệ Tĩnh lúc bấy giờ đã cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu ruộng đất số 21, Địa bạ số 21 cho bố mẹ. Giấy chứng nhận có ghi rõ: Ruộng đất được cày cấy trồng trọt có 17 thửa, 3 mẫu, 1 sào và 5 thước; ruộng đất không cày cấy trồng trọt có 1 thửa gồm 1 sào 4 thước. Thửa đất này đã được vợ chồng ông Duông và tổ tiên khai hoang phục hóa, luân hồi sử dụng không mua bán, đổi chác, không tranh chấp và được sử dụng ổn định.

Năm 2000, thực hiện Nghị định 60 của Chính phủ, TP Vinh đã tiến hành đo và vẽ bản đồ địa chính, thể hiện thửa số 6, Tờ bản đồ số 18, diện tích 544,5m2 với tên chủ hộ là bà Lê Thị Dung.

Năm 2001, bà Dung viết giấy giao cho 2 con gái là Nguyễn Thị Hiên và Nguyễn Thị Đoan được quyền thừa kế thửa đất nói trên.

Năm 2003, cụ Lê Thị Dung họp gia đình lập Biên bản giao đất cho các con. Trong đó, bà Phạm Thị Cúc (con dâu bà Dung) được giao 831,9 m2 thửa số 4 tờ bản đồ số 18. Bà Hiên và bà Đoan được thừa kế diện tích đất 544,5 m2 ở khối Yên Sơn, phường Hà Huy Tập, TP Vinh.

Cũng thời gian này, bà Cúc làm đơn xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) với diện tích 831,9 m2 được thẩm định quy hoạch ở thửa số 4, tờ bản đồ số 18 diện tích 831,9 m2. Tuy nhiên, sau đó thẩm định địa chính lại trình bộ hồ sơ đề nghị cấp GCNQSDĐ là 1.376,4 m2 do bà Cúc có đơn xin gộp hai thửa đất số 4 và số 6 lại làm một.

“Ngày đó, sau khi bà Cúc có đơn xin cấp 831,9 m2 được thẩm định và công khai tại phường. Thửa đất này cũng là bố mẹ để lại cho vợ chồng bà Cúc nên chúng tôi không có ý kiến gì. Tuy nhiên, sau đó không hiểu vì lý do gì, cán bộ địa chính lại sửa hồ sơ là giấy tờ cấp cho bà Cúc diện tích 1.376,4 m2, trong đó bao gồm cả thửa đất mà cha mẹ để lại cho hai chị em tôi. Bộ hồ sơ này, thời điểm đó chúng tôi không được biết, chỉ đến khi thấy đất của mình bị đem cấp cho người khác thì mới kiểm tra lại hồ sơ thì mới biết sự việc”, bà Hiên nhớ lại.

Mọi thủ tục sửa đổi hồ sơ sau khi niêm yết công khai được thực hiện giữa cá nhân bà Cúc, không thông báo đến những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan, chủ sở hữu đích thực của thửa đất số 6 Tờ bản đồ số 18.

Sau đó từ bộ hồ sơ giả mạo về nội dung và tờ trình của phường Hà Huy Tập, UBND TP Vinh đã cấp GCNQSDĐ số 05188 cho bà Cúc với diện tích 1.376,4 m2 (đã gộp hai thửa đất số 4 và số 6).

Khi biết mảnh đất của mình bỗng dưng bị xâm hại, đem gộp lại cấp cho con dâu, bà Dung đã có đơn gửi đến các cơ quan chức năng có thẩm quyền đề nghị xem xét làm rõ sự việc, đồng thời trả lại quyền lợi chính đáng cho cụ và các con.

Sau khi thành lập đoàn kiểm tra giải quyết vụ việc, UBND TP Vinh lại trả lời việc cấp đất cho bà Cúc chỉ sai về quy trình và thủ tục.

Cực chẳng đã, bà Dung và các con là ông Nam, bà Hiên đành khởi kiện vụ án ra tòa án. Đến nay, sau 14 phiên tòa được mở với các bản án được tuyên liên quan giải quyết quyền lợi để phân định tài sản sau thừa kế,  vụ án chưa ngã ngũ. Ông bà đã ở tuổi 75 -80 vẫn đội đơn đi tìm quyền lợi.

Đến "quyền và nghĩa vụ liên quan" của cán bộ có trách nhiệm

Trong những lá đơn tố cáo được gửi đi vào những tháng cuối năm 2022, cả ông Nam, bà Hiên luôn nhất mực tin tưởng về những việc họ đang làm và luôn tin vào lẽ phải của công lý, song điều họ nhận được là những bản án còn "lơ lửng" trong suốt gần 20 năm qua.

"Buồn về quá trình giải quyết của các cơ quan công quyền, ông bà già chúng tôi còn không hài lòng về cách xử lý, thái độ công vụ của một số cán bộ, lãnh đạo lúc bấy giờ mà nay trong số họ có người đã được trưởng thành trong sự nghiệp công danh, vì thế chúng tôi đã làm đơn tố cáo", bà Hiên bức xúc.

Bà Hiên cho rằng, quá trình thụ lý, giải quyết đơn của bà còn nhiều điều cần được cơ quan chức năng làm rõ. Ảnh: XT

Qua tìm hiểu, ngày 18/9/2022, ông Nguyễn Trường Nam và bà Nguyễn Thị Hiên có đơn tố cáo bà Trần Thị Cẩm Tú, Phó Chủ tịch UBND TP Vinh đã lợi dụng việc thi hành công vụ, cố ý thu giấu hồ sơ, ra Công văn số 1204/UBND-TTr ngày 3/8/2008 sai sự thật chuyển tới TAND tỉnh Nghệ An làm sai lệch hồ sơ vụ án.

Trên cơ sở xem xét hồ sơ giải quyết vụ việc tố cáo, báo cáo và tham mưu của Thanh tra tỉnh, căn cứ Điều 29 Luật Tố cáo năm 2018, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An không thụ lý nội dung tố cáo của công dân đối với bà Trần Thị Cẩm Tú, Phó Chủ tịch UBND TP Vinh với lý do: Năm 2003, UBND TP Vinh ban hành Quyết định số 2025/QĐ-UB ngày 18/9/2003 giải quyết tố cáo của công dân; trong quá trình giải quyết, đoàn thanh tra có tiến hành làm việc với bà Phạm Thị Cúc ngày 24/10/2003 và có lập biên bản ghi lại một số nội dung của bà Cúc trình bày.

Năm 2008, TAND tỉnh Nghệ An yêu cầu UBND TP Vinh cung cấp bản gốc biên bản làm việc 24/10/2003 giữa đoàn thanh tra liên ngành được thành lập theo Quyết định số 2025 QĐ/UB ngày 18/9/2003 của UBND TP với bà Cúc.

Ngày 3/6/2008, UBND TP Vinh ban hành Văn bản số 1204/UBND.TTr báo cáo việc lưu trữ hồ sơ gửi TAND tỉnh Nghệ An (do bà Nguyễn Thị Nga, Phó Chánh Văn Phòng UBND TP Vinh thừa lệnh Chủ tịch UBND, ký thay Chánh Văn phòng UBND TP Vinh; bà Trần Thị Cẩm Tú ký nháy), trong đó, nêu rõ: UBND TP không còn lưu trữ được bản gốc biên bản làm việc chiều ngày 24/10/2003 giữa đoàn thanh tra liên ngành theo Quyết định số 2025 QĐ/UB ngày 18/9/2003 của UBND TP Vinh với bà Cúc, chỉ còn lưu được bản phô tô.

Từ năm 2008 đến nay, ông Nam, bà Hiên đã nhiều lần yêu cầu UBND TP Vinh cung cấp bản sao từ bản gốc biên bản làm việc chiều ngày 24/10/2003 giữa đoàn thanh tra liên ngành theo Quyết định số 2025 QĐ/UB ngày 18/9/2003 của UBND TP với bà Cúc.

UBND TP Vinh đã có nhiều văn bản thông báo đến ông Nam, bà Hiên về việc thất lạc bản gốc biên bản làm việc nêu trên mà chỉ còn lưu 1 bản phô tô biên bản làm việc, góc trên bên trái của biên bản này có đóng dấu đỏ của Thanh tra TP Vinh; UBND TP đã nhiều lần cung cấp cho ông Nam và bà Hiên bản phô tô từ biên bản lưu này (phô tô từ bản phô tô biên bản làm việc, góc trên bên trái của biên bản này có đóng dấu đỏ của Thanh tra TP Vinh).

Ngày 22/7/2022, Chủ tịch UBND TP Vinh ban hành Quyết định số 3300/QĐ-UBND thành lập tổ công tác để tìm kiếm bản gốc biên bản làm việc ngày 24/10/2003 giữa đoàn thanh tra liên ngành được thành lập theo Quyết định số 2025 QĐ/UB ngày 18/9/2003 của UBND TP với bà Phạm Thị Cúc.

Trong quá trình tham gia giải quyết đơn ông Nam, bà Hiên có nhiều lãnh đạo UBND TP Vinh đương nhiệm và chuyển công tác bị nguyên đơn tố cáo trong thực thi công vụ. Ảnh: XT

Trên cơ sở báo cáo kết quả tìm kiếm hồ sơ của tổ công tác, ngày 14/9/2022, UBND TP Vinh ban hành Văn bản số 4863/UBND-TTr, trong đó có nội dung: Biên bản làm việc chiều ngày 24/10/2003 đã bị thất lạc; nguyên nhân là do đoàn thanh tra không lưu lập hồ sơ theo quy định, hồ sơ vụ việc đã luân chuyển qua nhiều cán bộ quản lý và đã được sao lục nhiều lần nhưng quá trình bàn giao không chặt chẽ, không có biên bản bàn giao kèm danh mục hồ sơ.

Căn cứ nội dung đơn tố cáo và các tài liệu liên quan cho thấy không có cơ sở để xác định hành vi vi phạm pháp luật của bà Trần Thị Cẩm Tú. Căn cứ Khoản 1 Điều 29 Luật Tố cáo năm 2018 thì nội dung tố cáo nêu trên là không đủ điều kiện thụ lý.