Anh Nguyễn Văn Khê trên phần đất đang tranh chấp. Ảnh: LP

Anh Nguyễn Văn Khê, trú tại xóm 1, thôn Ngãi Cầu, xã An Khánh, huyện Hoài Đức, TP Hà Nội cho biết, thửa đất đang tranh chấp có nguồn gốc là đất ruộng phần trăm của cả gia đình được đổi từ Đống Da về Vệ Rặng năm 1987 (giáp phần đất thổ cư của gia đình ông Nguyễn Dẫn và bà Nguyễn Thị Phố - bố mẹ anh) tại thôn Ngãi Cầu, xã An Khánh, huyện Hoài Đức.

Ông Nguyễn Dẫn chết năm 2015. Bà Nguyễn Thị Phố chết năm 2017. Ông bà sinh được 5 người con. Phần đất đang tranh chấp hiện vẫn do gia đình anh quản lý và sử dụng, đã được xây móng bao xung quanh.

Theo anh Khê, việc mua bán, chuyển nhượng giữa ông Dẫn, bà Phố với ông Nguyễn Tiến Tiếp, bà Đỗ Thị Kình như thế nào, anh cùng các anh chị em trong gia đình không hay biết. Nay các con ông Tiếp yêu cầu gia đình anh phải trả 192m2 đất gia đình đang quản lý và sử dụng mà không xuất trình được hợp đồng mua bán hợp pháp, chỉ là các bản photo giấy nhượng đất ghi ngày 14/11/1992, nội dung không thống nhất, không có xác nhận của chính quyền địa phương cho việc mua bán đất là không đúng các quy định của pháp luật.

Anh Khê cũng cho biết, khi bố mẹ chết, không để lại di chúc nên anh cùng các anh chị em không biết có hay không việc mua bán đất giữa bố mẹ anh và ông Tiếp, bà Kình. Diện tích đất đang tranh chấp hiện vẫn do bố mẹ anh và sau này là gia đình anh quản lý, sử dụng. Anh cũng như các anh chị em trong gia đình không chấp nhận việc đòi đất của các con ông Tiếp, bà Kình. Bởi, nếu việc chuyển nhượng đất giữa bố mẹ anh và ông Tiếp bà Kình từ năm 1992 đã hoàn tất và hợp pháp thì đã được giải quyết xong từ trước khi bố mẹ anh chết. Trên thực tế, đến thời điểm này, phần đất đang tranh chấp vẫn do gia đình anh quản lý, sử dụng và đóng thuế hàng năm đầy đủ, gia đình ông Tiếp chưa một ngày quản lý hay sử dụng khu đất trên.

Cũng theo anh Khê, bố anh tên thật là Nguyễn Dẫn, nhưng trong các bản photo giấy nhượng đất đều ghi là Nguyễn Văn Dẫn. Mặt khác, trong một bản giấy nhượng đất không có chữ kí bên bán. Hơn nữa, sau khi các bên mua bán một thời gian lâu, UBND xã An Khánh mới kí đóng dấu với nội dung “cho xác minh”, không phải xác nhận việc chuyển nhượng đất giữa bố mẹ ông và ông Tiếp, bà Kình.

Luật sư Lưu Vũ Anh - Văn phòng Luật sư Tinh Hoa Việt - Đoàn Luật sư TP Hà Nội, trong hồ sơ vụ án cũng như tại phiên tòa, phía nguyên đơn là gia đình ông Nguyễn Tiến Tiếp không xuất trình và giao nộp cho tòa án bản chính giấy nhượng đất ngày 14/11/1992 và bản chính các biên bản giải quyết tranh chấp được lập tại chính quyền xã An Khánh mà chỉ có bản photo. Do vậy, các tài liệu chứng cứ này không có giá trị pháp lý để làm căn cứ khởi kiện.

Đáng nói, có đến 4 giấy nhượng đất đều ghi ngày 14/11/1992, nhưng nội dung hoàn toàn khác nhau. Cụ thể, tại giấy nhượng đất ngày 14/11/1992 có chữ ký của hai bên mua bán ghi rõ “cây cối trên đất người mua được sử dụng”, nhưng trên thực tế từ năm 1992, ông Tiếp, bà Kình chưa nhận bàn giao đất, mà các thế hệ con cháu của bên bán là anh Nguyễn Văn Khê vẫn canh tác, trồng trọt và thu hoạch cây cối, hoa màu.

Trong các biên bản làm việc tại địa phương từ năm 2003 - 2014, nguyên đơn vẫn yêu cầu ông Dẫn, bà Phố đo đạc và giao trả đất.

Cũng tại các biên bản làm việc này, ngày 26/9/2014, bên bán thể hiện ý chí không giao đất cho bên mua nữa, mà đồng ý hoàn lại số tiền đã nhận của bên mua. Từ những lý lẽ trên cho thấy, bên mua chưa nhận bàn giao, chưa sử dụng đất tại thửa đất có tranh chấp, bên bán vẫn quản lý và sử dụng thửa đất liên tục từ năm 1992 đến nay.

Cũng xin nói thêm, tại giấy nhượng đất ghi ngày 14/11/1992 chỉ được tự ký giữa hai bên, không có xác nhận của chính quyền địa phương.

Giấy nhượng đất ghi ngày 14/11/1992 có nội dung chỉ mốc đo đạc, đóng cọc, xác định mốc giới ngày 28/7/1993 có UBND xã An Khánh đóng dấu ngày 21/11/1993 ghi nhận “cho xác minh lại miếng đất nhượng” thì do bên mua tự lập, không có chữ ký của bên bán là ông Dẫn và bà Phố nên không có giá trị pháp lý.

Luật sư Lưu Vũ Anh cũng cho biết, giao dịch được xác lập ngày 14/11/1992, nên sẽ được điều chỉnh bởi Luật Đất đai năm 1987. Điều 5 luật này quy định: “Nghiêm cấm việc mua, bán, lấn, chiếm đất đai, phát canh thu tô dưới mọi hình thức, nhận đất được giao mà không sử dụng, sử dụng không đúng mục đích, tự tiện sử dụng đất nông nghiệp, đất có rừng vào mục đích khác, làm huỷ hoại đất đai”. Do đó giấy nhượng đất được lập giữa ông Dẫn, bà Phố và ông Tiếp, bà Kình là giao dịch vi phạm điều cấm của pháp luật.

Bên cạnh đó, điểm b, Khoản 2.2 mục 2 phần II Nghị quyết số 02/2004/NQ-HĐTP ngày 10/8/2004 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân Tối cao nêu: Nếu hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã được thực hiện thì toà án công nhận hợp đồng trong các trường hợp sau đây: Bên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã được UBND cấp có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật về đất đai. Trường hợp đất chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng bên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã hoàn tất thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại UBND có thẩm quyền, UBND đã cho phép việc chuyển nhượng. Bên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã xây nhà ở, công trình kiến trúc, trồng cây lâu năm, đầu tư sản xuất, kinh doanh không vi phạm quy định về quy hoạch và bên chuyển nhượng cũng không phản đối khi bên nhận chuyển quyền sử dụng đất xây nhà ở, công trình kiến trúc, trồng cây lâu năm, đầu tư sản xuất, kinh doanh trên đất đó”.

“Như vậy, đối chiếu các quy định trên, thì bên nhận chuyển nhượng chưa đáp ứng bất kỳ điều kiện nào để coi giấy nhượng đất ngày 14/11/1992 là hợp pháp và được công nhận hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã được thực hiện”, luật sư Lưu Vũ Anh cho biết.

Phó Chủ tịch UBND xã An Khánh Nguyễn Đăng Lợi cho biết, việc tranh chấp đất giữa gia đình ông Dẫn, bà Phố và ông Tiếp, bà Kình đã diễn ra từ nhiều năm. Bản thân ông đã tham gia nhiều hội nghị hòa giải nhưng không thành. Thẩm quyền của cấp xã chỉ tổ chức hòa giải, nếu không thành thì có văn bản báo cáo gửi các cơ quan chức năng và hướng dẫn công dân gửi đơn đến các cấp có thẩm quyền để được xem xét, giải quyết. Đến nay, người bán là ông Dẫn, bà Phố đã chết, vụ việc đang được các cấp tòa án giải quyết.

Ông Lợi từ chối cung cấp thông tin về hồ sơ quản lý đất đai tại địa phương đối với thửa đất đang tranh chấp và các biên bản hòa giải của địa phương đối với vụ việc và chỉ cho biết hiện thửa đất đang tranh chấp do nhà ông Tiếp, bà Kình quản lý, sử dụng.

Thực tế tại khu đất, phần đất đang tranh chấp vẫn do gia đình anh Khê sử dụng. Những người hàng xóm như ông Chu Chí Bái, Chu Công Tính và Nguyễn Tiến Chính đều xác nhận gia đình ông Dẫn, bà Phố và sau này là anh Khê vẫn quản lý, sử dụng. Gia đình ông Tiếp chưa hề quản lý, sử dụng thửa đất.

Theo giấy nhượng đất, việc mua bán đất diễn ra từ năm 1992 đến nay đã 30 năm, người bán đất đã mất, chỉ còn lại các con - là những người thừa kế lại không hề biết có việc mua bán đất. Bên mua lại chỉ trình các giấy tờ nhượng đất là bản photo không hợp lệ dẫn đến vụ việc kéo dài, chưa được giải quyết dứt điểm.