(Thanh tra)- Từ vụ việc công dân Huỳnh Văn Cò hơn 9 năm ròng rã khiếu nại về quyền sử dụng 13.000m2 đất nông nghiệp tại phường Tân Hưng, quận 7, TP. Hồ Chí Minh, nhưng lại nằm trong giấy chứng nhận không có hồ sơ gốc mang tên người khác, đã làm lộ sáng những mảng tối, cũng như sai phạm nghiêm trọng liên quan đến trách nhiệm quản lý Nhà nước của cấp cơ sở về quản lý đất đai, trong đó có hàng loạt giấy chứng nhận quyền sử dụng đất không có hồ sơ gốc đã từng bước được làm rõ.
Nhưng điều đáng buồn là quá trình giải quyết khiếu nại của Chủ tịch UBND quận 7, sau đó là việc xét xử của TAND quận 7 đã không tuân thủ pháp luật, vi phạm tố tụng, nên sự việc từ đơn giản thành phức tạp, sai phạm nối tiếp sai phạm, làm ảnh hưởng đến niềm tin của công dân vào chính quyền cấp cơ sở.
Khai phá đất hoang từ những năm 1960, sau đó sử dụng ổn định để trồng lúa và chôn cất người thân, tiếp đó đưa đất vào tập đoàn sản xuất và được trả lại đất. Nhưng hơn 9 năm qua, công dân Huỳnh Văn Cò vẫn phải liên tục khiếu nại đề nghị Chủ tịch UBND quận 7 ban hành quyết định trả lại quyền sử dụng 13.000m2 đất nông nghiệp. Lý do sự việc kéo dài là lãnh đạo UBND quận 7 qua nhiều thời kỳ đã không tiếp công dân, không đối thoại, cố tình ban hành các văn bản làm sai lệch bản chất khách quan nội dung khiếu nại của công dân.
Đất của dân nhưng không giải quyết
Ngay trong nhiều báo cáo của UBND quận 7 đã thể hiện nguồn gốc 13.000m2 đất nông nghiệp nằm sát sông ông Lớn, nay thuộc địa bàn phường Tân Hưng, do gia đình ông Cò khai phá từ những năm 1960. Sau năm 1975, gia đình ông Cò vẫn sử dụng phần đất này để trồng lúa, trên đất có các phần mộ của người thân trong gia đình và bạn bè. Khi Nhà nước triển khai mô hình sản xuất tập thể, phần đất này đã được gia đình ông Cò đưa vào Tập đoàn 9, Hợp tác xã Tân Quy Tây, huyện Nhà Bè. Sau đó, Tập đoàn 9 đã giải thể và trả đất lại cho gia đình ông Cò theo biên bản họp và chỉ dẫn giao đất cho ông Cò vào năm 1993.
Sau khi nhận được đất, ông Cò đã tiến hành các thủ tục xin cấp giấy chứng nhận (GCN) quyền sử dụng đất (QSDĐ) nhưng cơ quan chức năng thông báo là phần đất này đã được UBND TP. Hồ Chí Minh quy hoạch xây dựng cảng sông ông Lớn. Trong khi ông Cò vẫn tiếp tục sử dụng đất để canh tác nông nghiệp và đến năm 2008 khi tiến hành đo đạc lại đất thì bị người nhà của ông Nguyễn Đức Thống ngăn cản, với lý do ông Thống có tên trên GCNQSDĐ số 387/QSDĐ/78, có đóng dấu của UBND huyện Nhà Bè với thời điểm cấp là ngày 30/12/1995. Tổng diện tích trên GCN là 33.903m2, gồm 8 thửa có vị trí cách nhau hàng cây số theo thực địa, trong đó có phần đất của gia đình ông Cò.
Nhận thấy sự việc có dấu hiệu sai phạm, ông Cò đã liên tục có đơn khiếu nại gửi Chủ tịch UBND quận 7 đề nghị ban hành quyết định khiếu nại đúng thẩm quyền liên quan đến GCNQSDĐ số 387/QSDĐ/78. Mãi đến năm 2002, Chủ tịch UBND quận 7 mới có văn bản giao các phòngban chuyên môn xác minh khiếu nại của công dân. Trong khi Thanh tra quận 7, Phòng Tư pháp quận 7 đều có văn bản khẳng định khiếu nại của ông Cò là có cơ sở thì Chủ tịch UBND quận 7 lại chỉ căn cứ vào tờ trình của Phòng Tài nguyên và Môi trường là ông Cò không có chứng từ chứng minh phần đất này nên không có cơ sở ban hành quyết định hủy GCNQSDĐ số 387/QSDĐ/78.
Né trách nhiệm
Tại các văn bản của UBND quận 7 thời điểm 2012 đều thừa nhận toàn bộ hồ sơ gốc liên quan đến GCNQSDĐ số 387/QSDĐ/78 đã không còn lưu trữ tại cấp địa phương. Theo quy định của pháp luật thì hồ sơ địa chính được lưu trữ vĩnh viễn tại 3 cấp hành chính là cấp xã, cấp huyện, cấp thành phố nên trong trường hợp này UBND quận 7 phải có văn bản đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Hồ Chí Minh cung cấp hồ sơ địa chính liên quan đến GCNQSDĐsố 387/QSDĐ/78 để làm rõ pháp lý và ban hành quyết định giải quyết khiếu nại của công dân.
Nhưng việc này đã không được UBND quận 7 thực hiện mà tiếp tục căn cứ vào kê khai các thửa đất của ông Thống trong Tài liệu 02/CT-UB ngày 18/1/1992 về điều tra đăng ký cấpGCNQSDĐ để cho rằng ông Thống sử dụng đất ổn định, để làm căn cứ không giải quyết khiếunại của ông Cò. Từ lập luận này, UBND quận 7 đã không đối thoại, không tiếp công dân mà tiếp tục bảo lưu quan điểm không ban hành quyết định giải quyết khiếu nại đúng thẩm quyền.
Trong khi đó, pháp luật đã quy định với mẫu giấy chứng nhận không đúng quy định của Luật Đất đai 1993 thì thẩm quyền giải quyết khiếu nại thuộc về cơ quan hành chính Nhà nước mà cụ thể đối với trường hợp này là UBND quận 7.
Bài 2: Khi TAND quận 7 vi phạm tố tụng
Giáng Thăng
