Vắng lặng Cửa khẩu Quốc gia Thanh Thủy. Ảnh: Trần Quý

Chúng tôi trải bước trên còn đường thênh thang từ trung tâm TP Hà Giang lên Cửa khẩu Quốc gia Thanh Thủy với hy vọng được chứng kiến sự nhộn nhịp giao thương hàng hóa, khách du lịch qua lại giữa hai nước Việt - Trung. Tuy nhiên, dù quang cảnh, hạ tầng Cửa khẩu Thanh Thủy vẫn uy nghi, hiền hòa nhưng giao thương qua lại thưa thớt, nếu không muốn nói là vắng lặng. 

Số liệu báo cáo của Chi cục Hải quan Cửa khẩu Thanh Thủy cho thấy, trong tháng 1/2014 có 43 doanh nghiệp (DN) và tư thương tham gia hoạt động xuất nhập khẩu (XNK) qua Cửa khẩu Thanh Thủy. Tổng kim ngạch XNK tính đến 31/1/2014 đạt 16 triệu USD.

Mục sở thị tại Cửa khẩu Thanh Thủy, chúng tôi thấy, thỉnh thoảng mới có một vài xe tải chở hàng hóa và người qua lại. Số hàng hóa ít ỏi tạm nhập, tái xuất đang được các DN “khoan thai” xử lý.

Trong năm 2013, tình hình XNK tại Cửa khẩu Thanh Thủy cũng rất ảm đạm. Theo số liệu báo cáo tổng kết năm 2013 của Chi cục Hải quan Cửa khẩu Thanh Thủy, trong năm 2013 chỉ có 80 DN tham gia hoạt động XNK qua Cửa khẩu Thanh Thủy (42 DN trong tỉnh và 38 DN ngoài tỉnh), giảm 46 DN so với cùng kỳ năm 2012. Số lượng phương tiện vận tải xuất nhập cảnh gần 11 nghìn lượt, giảm trên 400 lượt so với cùng kỳ năm 2012. Tổng kim ngạch hàng hóa XNK năm 2013 đạt trên 284 triệu USD. Hàng hóa XNK qua Cửa khẩu Thanh Thủy chủ yếu là hàng nông lâm sản, máy móc các loại.

Nguyên nhân dẫn đến lượng hàng hóa qua lại Cửa khẩu Quốc gia Thanh Thủy đìu hiu như vậy, theo ông Nguyễn Hữu Tuyên, Chi cục phó Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc gia Thanh Thủy, chủ yếu là do khách quan. Hà Giang là tỉnh miền núi biên giới còn nghèo, giao thông đi lại gặp nhiều khó khăn, Cửa khẩu Quốc gia Thanh Thủy tiếp giáp với Châu Văn Sơn thuộc tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, cũng là địa phương miền núi nghèo, chưa phát triển nên giao thương hai bên còn nhiều hạn chế.

Để từng bước đẩy mạnh hàng hóa XNK qua Cửa khẩu Quốc gia Thanh Thủy nói riêng và các cửa khẩu nói chung, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang Đàm Văn Bông cho biết, trong giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2020, tỉnh sẽ tập trung xây dựng và phát triển các cửa khẩu biên giới, phát triển kinh tế biên mậu, hội nhập kinh tế quốc tế. Tỉnh phấn đấu nâng giá trị hàng hóa XNK qua các cửa khẩu đạt trên 700 triệu USD/năm; nâng cấp Cửa khẩu Thanh Thủy thành cửa khẩu quốc tế để đẩy nhanh quá trình hội nhập, hợp tác quốc tế và các hoạt động XNK tại khu Khu Kinh tế Cửa khẩu Thanh Thủy nhằm phát huy được nhiều lợi thế trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh - quốc phòng. 

Bên cạnh đó, tỉnh cũng tập trung khai thác tối đa tiềm năng kinh tế biên mậu; thu hút vốn đầu tư vào các khu chức năng của Khu Kinh tế Cửa khẩu Thanh Thủy... góp phần thúc đẩy tỉnh Hà Giang ngày càng phát triển, sớm thoát khỏi tỉnh nghèo, đặc biệt khó khăn.

Được biết, trong chuyến công tác gần đây tại tỉnh Hà Giang, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã đồng ý về chủ trương việc nâng cấp cặp Cửa khẩu Thanh Thủy (Hà Giang, Việt Nam) - Thiên Bảo (Vân Nam, Trung Quốc) thành cửa khẩu quốc tế. Thủ tướng giao Bộ Ngoại giao trao đổi, đàm phán cụ thể với phía Trung Quốc.

Với đường hướng và quyết tâm của Đảng bộ và nhân dân các dân tộc tỉnh Hà Giang, hy vọng một ngày không xa Cửa khẩu Quốc gia Thanh Thủy sẽ trở thành cửa khẩu quốc tế sôi động.

Trần Quý