Hội nghị Cấp cao Mekong - Nhật Bản - Ảnh VGP/Nhật Bắc

Tham dự Hội nghị có Thủ tướng Campuchia Samdech Hun Sen; Thủ tướng Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào Thongsing Thammavong; Tổng thống Cộng hòa Liên bang Myanmar Thein Sein, và Thủ tướng Thái Lan Yingluck Shinawatra.

Hội nghị đã kiểm điểm lại việc thực hiện các chương trình hợp tác Mekong - Nhật Bản giai đoạn 2010 - 2012. Các Nhà Lãnh đạo bày tỏ hài lòng về những kết quả đạt được trong 3 năm qua, đồng thời khẳng định còn nhiều việc phải làm trong thời gian tới. Nhằm đáp ứng tốt hơn nhu cầu phát triển của các nước thành viên, nâng cao hiệu quả của các hoạt động hợp tác và phát huy hơn nữa tiềm năng của cơ chế, Hội nghị đã thông qua "Chiến lược Tokyo".

Theo đó, các Nhà lãnh đạo đã xác định ba trụ cột hợp tác mới của “Quan hệ đối tác vì tương lai thịnh vượng chung” giữa các nước Mekong và Nhật Bản giai đoạn 2013 – 2015 gồm: Tăng cường kết nối trong khu vực Mekong và giữa Mekong với các nước bên ngoài thông qua phát triển các hành lang giao thông liên quốc gia, xây dựng hạ tầng thông tin và truyền thông; hiện đại hóa ngành hải quan…

Thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại giữa các nước và nâng vị trí của khu vực Mekong trong chuỗi giá trị toàn cầu thông qua các chương trình hợp tác phát triển ngành công nghiệp, cải thiện môi trường kinh doanh...  Hợp tác về môi trường và an ninh con người với trọng tâm là ứng phó biến đổi khí hậu, quản lý và sử dụng bền vững nguồn nước sông Mekong, ô nhiễm môi trường, thiên tai, bệnh tật, an ninh lương thực và an toàn thực phẩm.

Trưởng đoàn các nước tham dự Hội nghị - Ảnh VGP/Nhật Bắc

Các nhà lãnh đạo cũng thống nhất tiến hành nghiên cứu về quản lý và phát triển bền vững nguồn nước Mekong, trong đó có tác động của đập thủy điện trên dòng chính.

Tại Hội nghị, Nhật Bản đã thông báo dành 600 tỷ Yên vốn ODA cho các nước Mekong trong giai đoạn 2013 - 2015; Thái Lan cam kết khoản hỗ trợ trị giá 883 triệu Yên cho các nước Mekong.

Chiến lược Tokyo cũng khẳng định quan điểm của các nước thành viên đối với các vấn đề an ninh chính trị của khu vực như vấn đề Bán đảo Triều Tiên, chống phổ biến vũ khí hạt nhân và hủy diệt, và cải tổ Liên Hợp Quốc.

Riêng về vấn đề Biển Đông, các nước Mekong và Nhật Bản nhấn mạnh việc duy trì hòa bình, ổn định, an toàn và tự do hàng hải tại Biển Đông là nguyện vọng và lợi ích chung của các nước trong và ngoài khu vực; khẳng định rằng các bên liên quan cần giải quyết tranh chấp ở Biển Đông thông qua các biện pháp hòa bình trên tinh thần hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Luật Biển 1982 (UNCLOS), tôn trọng và thực hiện nghiêm túc, đầy đủ DOC và thúc đẩy việc sớm xây dựng COC.

Hội nghị giao các Bộ trưởng xây dựng Chương trình hành động mới cho giai đoạn 2012 – 2015 để thực hiện Chiến lược Tokyo và thống nhất họp Hội nghị Cấp cao Mekong – Nhật Bản lần thứ 5 vào thời điểm phù hợp trong năm 2013.

Việt Nam tích cực đóng góp tăng cường quan hệ hợp tác Mekong - Nhật Bản

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng một lần nữa khẳng định ủng hộ của Việt Nam đối với hợp tác Mekong – Nhật Bản cũng như vai trò của cơ chế này đối với sự thịnh vượng, ổn định và phát triển bền vững của khu vực Mekong nói riêng và Đông Á nói chung.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng tại Hội nghị Cấp cao Mekong - Nhật Bản - Ảnh VGP/Nhật Bắc

Về định hướng hợp tác trong tương lai, Thủ tướng cũng nhấn mạnh hợp tác giai đoạn tới cần ưu tiến hơn nữa cho các hoạt động cụ thể hỗ trợ các nước ứng phó với lũ lụt, thiên tai, xâm nhập mặn, bảm đảm an ninh lương thực và quan trọng hơn cả là tìm ra giải pháp lâu dài cho việc sử dụng bền vững nguồn nước sông Mekong. Theo đó, ưu tiên trước mắt là nghiên cứu đánh giá một cách khoa học, tổng thể và hệ thống về các tác động đến môi trường và nguồn nước của việc khai thác, sử dụng nguồn nước sông Mekong, trong đó có tác động của thủy điện trên dòng chính.

Thủ tướng cũng  đưa ra sáng kiến phát triển hệ thống vận tải đa phương thức nhằm tăng cường kết nối giữa các Hành lang kinh tế trong khu vực Tiểu vùng Mekong. Sáng kiến đã nhận được sự hoan nghênh và ủng hộ của Hội nghị.

Kết thúc Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng các nhà lãnh đạo đã họp báo thông báo về kết quả của Hội nghị Cấp cao Mekong-Nhật Bản lần thứ 4.

Phát biểu tại họp báo, Thủ tướng Nhật Bản Noda Yoshihiko khẳng định, Hội nghị Cấp cao Mekong – Nhật Bản lần thứ 4 đã thành công tốt đẹp với việc thông qua Chiến lược Tokyo nhằm tăng cường hơn nữa hiệu quả của mối “Quan hệ đối tác vì tương lai thịnh vượng chung” giữa các nước Mekong và Nhật Bản với ba trụ cột hợp tác chính. Đó là tăng cường kết nối trong khu vực Mekong; hợp tác thúc đẩy đầu tư, thương mại; hợp tác về môi trường và an ninh con người.

Thủ tướng Noda Yoshihiko cam kết Nhật Bản tiếp tục dành nguồn ODA cho các nước tiểu vùng Mekong trị giá 600 tỷ Yên trong giai đoạn 2013-2015, đồng thời hỗ trợ các nước thực hiện có hiệu quả các mục tiêu Thiên niên kỷ. Đặc biệt, Nhật Bản sẽ huy động các nguồn lực để triển khai thực hiện 57 dự án hạ tầng cho các nước tiểu vùng  trị giá 2.300 tỷ Yên.

Phát biểu tại cuộc họp báo, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao cam kết của Nhật Bản với khu vực Mekong và cảm ơn sự hỗ trợ của Nhật Bản trong thời gian qua, đặc biệt trong bối cảnh Chính phủ và nhân dân Nhật Bản đang phải nỗ lực khắc phục hậu quả của thảm họa động đất, sóng thần. Đề cập về 3 trụ cột hợp tác chính trong Chiến lược Tokyo, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết sáng kiến của Việt Nam trong việc  tăng cường kết nối trong khu vực Mekong và giữa Mekong với các nước bên ngoài, đó là phát triển hệ thống vận tải đa phương thức để tận dụng mạng lưới sông ngòi, kết hợp và hỗ trợ cho vận tải đường bộ và đường biển; tạo thuận lợi cho du lịch, lưu thông thương mại hàng hoá nhờ cắt giảm chi phí và thời gian vận tải và góp phần bảo vệ môi trường thông qua cắt giảm khí thải giao thông đã nhận được sự ủng hộ của Hội nghị và sẽ được thực hiện từng bước.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng cho biết, Hội nghị cũng trao đổi một số vấn đề khu vực và quốc tế mà các bên cùng quan tâm, trong đó có đề cập đến tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an toàn và tự do hàng hải tại Biển Đông; khẳng định các tranh chấp ở Biển Đông cần được giải quyết thông qua các biện pháp hòa bình trên tinh thần hiểu biết và tôn trọng lẫn nhau, tuân thủ luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Luật Biển 1982 (UNCLOS), tôn trọng và thực hiện nghiêm túc, đầy đủ DOC và thúc đẩy việc sớm xây dựng COC.

(Chinhphu.vn)