Bên cạnh các giải pháp quản lý Nhà nước thì mỗi người dân cần trang bị, sử dụng cho mình kiến thức và phao cứu sinh để đảm bảo ATGT. Ảnh: HO

Điều đáng chú ý là, nhiều nội dung kết luận kiểm tra về việc chấp hành các quy định vận tải bằng ĐTNĐ tại 9 tỉnh, TP của Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) trước đó đã chỉ rõ nhiều tồn tại và cảnh báo nhiều nguy cơ.

Đoàn kiểm tra của Bộ GTVT đã kiểm tra 13 đơn vị kinh doanh vận tải hành khách, hàng hóa; 12 cảng, bến TNĐ; 23 cảng vụ, đại diện cảng vụ ĐTNĐ và các sở GTVT thuộc 9 tỉnh, TP gồm: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Tháp, Khánh Hòa, Long An, Phú Thọ và Vĩnh Long.

Một trong những kết quả đáng chú ý là kiểm tra đối với các cảng vụ nội địa. Ở thủ tục cấp phép đối với phương tiện vào, rời cảng, bến, thuyền trưởng thực hiện làm thủ tục này tại trụ sở đại diện cảng vụ hoặc cử cảng vụ viên đến cảng, bến để làm thủ tục. Các sổ thống kê tổng hợp ghi chép hoạt động này cũng được thực hiện.

Tuy nhiên, hầu hết các đại diện cảng vụ, tổ cảng vụ không lưu trữ đủ giấy phép rời cảng, bến cuối cùng của phương tiện TNĐ vào cảng, bến. Còn nhiều phương tiện TNĐ được đại diện cảng vụ làm thủ tục vào, rời cảng, bến không có giấy phép rời cảng, bến cuối cùng theo quy định tại Khoản 1 Điều 15 Thông tư 50 của Bộ GTVT về quản lý cảng, bến TNĐ.

Thậm chí, Cảng vụ ĐTNĐ Sở GTVT Bà Rịa - Vũng Tàu làm thủ tục đối với phương tiện Petro Express 05 (số đăng ký là BV-1125) của Cty TNHH Vận tải Quang Hưng vào, rời Cảng Vũng Tàu khi chưa được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận khai thác tuyến.

Bên cạnh đó, việc kiểm tra việc đảm bảo an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện TNĐ, điều kiện hoạt động của cảng, bến TNĐ cũng tồn tại nhiều vấn đề tiềm ẩn những nguy cơ mất ATGT.

Đơn cử, Cty TNHH Vận tải Du lịch Cát Bà (Hải Phòng) có phương tiện Cát Bà 06-HP 3168 không vận hành được bơm chữa cháy di động, đã thay đổi kích thước chiều dài và số lượng, công suất máy chính. Phương tiện Cát Bà 18-2989 cũng đã bị thay đổi chiều dài, không làm thủ tục đăng ký lại phương tiện theo quy định nhưng chưa bị Cảng vụ ĐTNĐ Sở GTVT Hải Phòng kiểm tra, phát hiện.

Hay như phương tiện VL8826, VL14469 của Cty TNHH Thương mại - Dịch vụ - Du lịch Vinh Sang có bình chữa cháy hết hiệu lực; thiếu bơm chữa cháy. Bến thuộc Cty này không có nội quy hoạt động; phao nổi không được đăng kiểm nhưng chưa bị Cảng vụ ĐTNĐ Sở GTVT Vĩnh Long kiểm tra phát hiện...

Quản lý ra, vào cảng, bến và kiểm tra việc đảm bảo an toàn kỹ thuật cho phương tiện TNĐ được đoàn kiểm tra của Bộ GTVT khẳng định là 2 điểm mấu chốt để quản lý ATGT đường thủy. Bởi, như các phương tiện tại Hải Phòng và Vĩnh Long tập trung ở công cụ chữa cháy không đảm bảo và hoán cải, thay đổi kích thước không bị kiểm tra. Chính những thay đổi tưởng chừng đơn giản và rất nhỏ nhưng đến khi xảy ra cháy tàu ở Quảng Ninh rồi chìm tàu ở Đà Nẵng do quản lý lỏng lẻo để tàu chở quá số người... là những vụ TNGT ĐTNĐ đã được báo trước. Nếu không kịp thời chấn chỉnh, lấp những lỗ hổng, kẽ hở trong vấn đề quản lý phương tiện này, đặc biệt là trách nhiệm của các Cảng vụ thì những sự cố tương tự như ở Quảng Ninh và Đà Nẵng sẽ còn tiếp tục diễn ra.

Đến giữa tháng 6/2016 thì nội dung về tổng kiểm tra phương tiện thủy chở khách 8 tỉnh, TP phía Nam (TP HCM, Bình Dương, Long An, Cần Thơ, Cà Mau, Bạc Liêu, Đồng Tháp và An Giang) sẽ được hoàn tất. Biện pháp kiểm tra sau khi có sự cố tai nạn gây chết người, thậm chí là chết nhiều người như ở Đà Nẵng chỉ là biện pháp tình thế được ví như “mất bò mới lo làm chuồng”.

Bộ GTVT lần này đã chỉ đạo các lực lượng chức năng kiên quyết đình chỉ hoạt động các bến tàu chở khách không bảo đảm ATGT ĐTNĐ và sẽ bàn giao cho các địa phương tiếp tục kiểm tra xử lý. Thế nhưng, việc quyết liệt này cần phải được các cơ quan quản lý Nhà nước, đặc biệt là các cảng vụ triển khai thực hiện thường xuyên, liên tục để kịp thời chấn chỉnh những vi phạm và đem lại bình yên sông nước.

Hữu Oanh