Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Nguyễn Dung

Được thành lập vào cuối năm 2015, Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC) sẽ hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng GDP của Việt Nam thêm 14,5% và tăng trưởng việc làm thêm 10,5%. AEC sẽ cho phép các lao động có tay nghề cao, dịch vụ, đầu tư và hàng hoá của 10 quốc gia thành viên của ASEAN được di chuyển tự do hơn trong khu vực.

Tại buổi hội thảo, ông Yoshiteru Uramoto, Giám đốc Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) khu vực Châu Á - Thái Bình Dương cho biết, “báo cáo tóm lược về Việt Nam cho thấy Việt Nam sẽ là một trong một số nước hưởng lợi nhiều tự việc hội nhập kinh tế khu vực sâu rộng so với các nước khác do nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc nhiều vào ngoại thương”. Với quyết tâm và sự nỗ lực, năng suất lao động của Việt Nam có thể sẽ tăng hơn gấp đôi vào năm 2025 so với mức năm 2010.

Ông Tomoyuki Kimura, Giám đốc Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) Việt Nam nhận định “cùng với sự gia tăng của các dòng đầu tư và thương mại gia tăng, tốc độ cơ cấu kinh tế hướng tới các ngành có giá trị cao sẽ đẩy nhanh… Điều này có thể giúp Việt Nam cạnh tranh trên thị trường toàn cầu dựa trên năng suất lao động và kỹ năng nghề nghiệp tốt hơn”.

Báo cáo đưa ra dự báo về tăng trưởng việc làm mạnh mẽ trong các lĩnh vực như xây dựng, giao thông vận tải, dệt may và chế biến thực phẩm.

Trong giai đoạn từ năm 2010 - 2025, nhu cầu đối với việc làm cần tay nghề trung bình nói chung sẽ tăng nhanh nhất, ở mức 28% và sẽ có thêm nhiều cơ hội cải thiện cuộc sống cho hàng triệu người. Tuy nhiên, những người tìm việc mà thiếu những kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết sẽ không thể nắm bắt được những cơ hội ấy.

Tại Việt Nam, gần một nửa số lao động đang làm việc trong ngành nông nghiệp, lĩnh vực có năng suất lao động, thu nhập và điều kiện lao động còn ở mức thấp điển hình so với một vài nền kinh tế ASEAN khác. Do vậy, Việt Nam và các quốc gia thành viên cần xây dựng chính sách về thể chế hỗ trợ sự phát triển toàn diện và công bằng.

"Việt Nam nhận thức rõ tầm quan trọng của AEC 2015, cũng như những cơ hội và thách thức đi kèm. Với quyết tâm không để bỏ qua cơ hội hiếm có này, Việt Nam đang nỗ lực hết sức để chuẩn bị hội nhập sâu rộng và bảo đảm rằng mọi người đều được hưởng lợi từ quá trình đó”, Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền bày tỏ.

Trên cơ sở xem xét các tác động có thể có của AEC đối với thị trường lao động Việt Nam, “báo cáo tóm lược về Việt Nam” đưa ra 5 giải pháp nhằm giúp Việt Nam có những cơ hội to lớn về tăng trưởng kinh tế. Cụ thể: Nâng cao năng suất lao động và chất lượng việc làm trong ngành nông nghiệp và đa dạng hoá công việc trong các ngành chế tạo mới; cần mở rộng độ bao phủ phúc lợi xã hội, trong đó có cơ chế bảo hiểm thất nghiệp trên toàn quốc; cần củng cố hệ thống đào tạo phát triển kỹ năng, tập trung cải thiện giáo dục trung học và đào tạo nghề để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng đối với lao động có kỹ năng trung bình; đẩy mạnh thương lượng tập thể nhằm tăng cường sự liên kết giữa thu nhập và năng suất, cũng như giảm thiểu các xung đột về quan hệ lao động; tăng cường bảo trợ và công nhận trình độ kỹ năng của lao động di cư.

Nguyễn Dung