Đền Mẫu Âu Cơ gắn với tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ là một nét đẹp trong tinh hoa văn hóa của người Việt, là biểu tượng thiêng liêng của truyền thống con Lạc cháu Hồng. Cho đến nay, Đền Mẫu Âu Cơ đã tồn tại và trải qua hơn 5 thế kỷ, với nhiều lần trùng tu tôn tạo, được các triều đại phong kiến Việt Nam ban sắc phong công nhận.

Ngày 03/8/1991, Đền Mẫu Âu Cơ đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch cấp Bằng Công nhận Di tích lịch sử - văn hóa Quốc gia.

Ngày 23/1/2017, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã quyết định công nhận Tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ là Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia.

Ngày 31/01/2020, bức tượng mẫu Âu Cơ thờ trong chính điện được Thủ tướng Chính phủ công nhận là bảo vật quốc gia.

Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học trao đổi nhiều ý kiến tâm huyết liên quan đến công tác bảo tồn và phát huy giá trị tín ngưỡng thờ Mẫu Âu cơ như: Từ huyền thoại Lạc Long Quân - Âu Cơ, suy nghĩ về tâm thức dân tộc thời lập quốc; Nhận diện giá trị “Tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ” ở Hạ Hòa, Phú Thọ trong đời sống đương đại; Bảo vệ và phát huy giá trị “tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ”; Kết nối Đền Mẫu Âu Cơ với các di tích ở Hạ Hòa, thực trạng và giải pháp; Xây dựng các chương trình giáo dục di sản để bảo tồn và phát huy giá trị di sản ở Đền thờ Tổ Mẫu Âu Cơ…

Những ý kiến đóng góp sát thực của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý đầu ngành trong lĩnh vực văn hóa, tín ngưỡng, di sản sẽ bổ sung cơ sở khoa học, tư vấn và gợi ý các giải pháp quan trọng để huyện Hạ Hòa đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá về giá trị di tích; tăng cường huy động nguồn lực đầu tư nghiên cứu, bảo tồn, trùng tu, tôn tạo và phát huy giá trị Đền Mẫu.

Nội dung hội thảo là cơ sở khoa học quan trọng, khẳng định rõ vị thế, vai trò của Đền Mẫu trong đời sống văn hóa tín ngưỡng, tâm linh, đưa ra các giải pháp quan trọng nhằm phát huy giá trị của di tích lịch sử gắn với phát triển du lịch. Hội thảo cũng là cơ sở để hoàn thiện hồ sơ nâng cấp Di tích Đền Mẫu Âu Cơ lên thành Di tích Quốc gia đặc biệt.

Việc nâng tầm di tích trở thành Di tích Quốc giá đặc biệt không chỉ đáp ứng nguyện vọng, lòng mong mỏi của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Hạ Hòa mà còn góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa tỉnh Phú Thọ và đất nước nói chung; tạo điều kiện cho nhân dân, du khách thập phương đến thưởng ngoạn, chiêm bái, bày tỏ lòng thành kính và tri ân công đức Tổ Mẫu Âu Cơ.

Những ý kiến đóng góp sát thực của các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý đầu ngành trong lĩnh vực văn hóa, tín ngưỡng, di sản tại hội thảo cũng là những nội dung gợi ý các giải pháp quan trọng để huyện Hạ Hòa đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá về giá trị của vùng di tích lịch sử trong quần thể di tích lịch sử Đền Hùng. Đồng thời, là cơ sở để huyện tăng cường việc huy động nguồn lực đầu tư nghiên cứu, bảo tồn, trùng tu, tôn tạo và phát huy giá trị Đền Mẫu Âu Cơ.

leftcenterrightdel
Quang cảnh hội thảo. Ảnh: Trần Thắng 

Ông Hồ Đại Dũng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ khẳng định: “Công tác bảo tồn giá trị di sản văn hóa tỉnh Phú Thọ đã góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh Phú Thọ phát triển. Hội thảo khoa học - thực tiễn “Đền Mẫu Âu Cơ, tín ngưỡng thờ Mẫu Âu cơ - Bảo tồn và phát huy giá trị” tại tỉnh Phú Thọ lần này là một trong những nội dung góp phần quan trọng chuỗi các hoạt động bảo tồn giá trị di sản dân tộc...

Ông Lưu Quang Huy, Bí thư Huyện ủy Hạ Hòa cũng chia sẻ: “Việc tổ chức Hội thảo khoa học - thực tiễn “Đền Mẫu Âu Cơ, tín ngưỡng thờ Mẫu Âu cơ - Bảo tồn và phát huy giá trị” có ý nghĩa hết sức quan trọng nhằm tuyên truyền giá trị di tích, phân tích, đánh giá khách quan, khoa học về các giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc, khảo cổ… của di tích. Từ đó để đưa ra các giải pháp nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị của di sản, kết nối giá trị văn hóa, giá trị tâm linh với việc phát triển kinh tế, phát triển du lịch tâm linh; đưa vị thế của Đền Mẫu Âu Cơ huyện Hạ Hòa xứng tầm với ý nghĩa vốn có của di tích trong tâm thức người Việt và làm cơ sở để huyện Hạ Hòa hoàn thiện hồ sơ trình cấp có thẩm quyền công nhận Di tích Quốc gia Đặc biệt.

leftcenterrightdel
Ông Nguyễn Đắc Thủy - Giám đốc Sở  Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ phát biểu tại hội Thảo. Ảnh: PV

Trong thời gian tới, Phú Thọ mong muốn sẽ tiếp tục được các nhà nghiên cứu, các học giả, nhà quản lý đầu ngành trong lĩnh vực văn hóa, tín ngưỡng, di sản tập trung trí tuệ phân tích, đánh giá khách quan, khoa học về các giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc, khảo cổ… của Đền Mẫu Âu Cơ, tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ.

Điều quan trọng nhất là đưa ra được các giải pháp giúp chính quyền địa phương thực hiện hiệu quả hơn công tác giữ gìn, phát huy giá trị di sản văn hóa Đền Mẫu Âu Cơ, tín ngưỡng thờ Mẫu Âu Cơ, đưa các giá trị di sản văn hóa thành lợi thế phát triển du lịch, thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển nhanh, bền vững.

Trần Thắng