Vụ VN Pharma là cơ hội để xử lý rốt ráo nhóm lợi ích thao túng thị trường dược phẩm và thiết bị y tế. Ảnh: internet

Thứ trưởng Vương cho hay, các vụ án hình sự đang điều tra đa phần đã xảy ra cách đây hàng chục năm. Vụ Hà Văn Thắm từ 2009, Trịnh Xuân Thanh 2009, Vinashin, Phạm Công Danh cũng ở giai đoạn đó.

Chưa nói đến, các sân sau, lợi ích nhóm ở lĩnh vực kinh tế, mà mới đây nhất, câu chuyện lợi ích nhóm thao túng dịch vụ y tế  diễn ra tại Cty Cổ phần VN Pharma.

Dư luận cho rằng, ngành Y, do đặc thù của ngành với tính độc quyền cao và minh bạch thấp, là một mảnh đất màu mỡ cho lợi ích nhóm tung hoành.

Trong khi đó, từ khi Việt Nam có chủ trương xã hội hoá một số dịch vụ công, trong đó có y tế, xu hướng lợi dụng chính sách để trục lợi ngày càng diễn biến đáng lo ngại.

Ngay tại Hội nghị triển khai công tác y tế năm 2017, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc từng nhấn mạnh rằng, công tác đấu thầu thuốc chữa bệnh chưa minh bạch, tồn tại nhóm lợi ích gây ảnh hưởng lớn đến quyền lợi của người dân, gây thất thoát lớn tài sản Nhà nước.

Thực vậy, có không ít những ví dụ cho thấy những vấn đề tồn tại trong các hoạt động đấu thầu, quản lý liên quan đến trang, thiết bị y tế và thuốc chữa bệnh.

Cụ thể: Năm 2011, 8 công ty dược phía Nam cùng ký đơn để tố cáo Cục trưởng Cục Quản lý dược (Bộ Y tế), có những ưu đãi cho “sân sau” của mình và gây khó dễ cho những doanh nghiệp khác. Năm 2015, Kiểm toán Nhà nước phát hiện gói thầu trang thiết bị y tế sai quy định gây thiệt hại đến 10,77 tỷ đồng.

Mới đây, Cty Cổ phần VN Pharma là trung tâm của vụ án “buôn lậu” thuốc chữa ung thư. Không chỉ vậy, những bị cáo trong vụ án còn thú nhận, để bán được thuốc, họ đã chi những khoản tiền khổng lồ cho các bệnh viện. Chỉ đến khi vụ án VN Pharma được phanh phui, chúng ta mới có điều kiện để nhìn nhận rõ “chân tướng” của lợi ích nhóm trong thị trường y tế.

Chỉ riêng một công ty tư nhân "nhỏ và vô danh" trong ngành, như lời của Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, khi trả lời phỏng vấn báo chí, đã phải chi hoa hồng lên đến 7,5 tỷ đồng cho các bệnh viện chỉ để bán các loại thuốc nhập khẩu, vậy nếu vấn đề xảy ra ở những Cty lớn hơn thì thiệt hại cho người dân và Nhà nước sẽ lên đến mức nào?

Chỉ là một Cty nhỏ, vậy mà VN Pharma đã có đủ khả năng trúng thầu cung ứng thuốc tập trung cho Nhà nước có giá trị đến hàng trăm tỷ đồng, vậy bài toán trách nhiệm sẽ thuộc về ai nếu có sai phạm?

Trong vụ việc này, trách nhiệm của Cục Quản lý dược - Bộ Y tế là không nhỏ. Theo đó, dù không bị xử lý hình sự, Bộ Công an đã kiến nghị Bộ Y tế rà xem xét xử lý hành chính đối với những cán bộ trong Cục Quản lý Dược khi để xảy ra những sai sót đáng ngờ và nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người bệnh.

Đây là một phần những vấn đề mà Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Y tế báo cáo trên cơ sở trách nhiệm quản lý Nhà nước của Bộ, trình Thủ tướng trước ngày 31/8/2017 sau vụ án VN Pharma.

Ngày hôm qua (7/9), Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản truyền đạt chỉ đạo của Thủ tướng yêu cầu thanh tra việc cấp phép nhập khẩu thuốc, cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc và việc trúng thầu cung cấp thuốc của Cty Cổ phần VN Pharma.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra việc cấp phép nhập khẩu thuốc và cấp giấy đăng ký lưu hành thuốc đối với 7 loại thuốc do Công ty Helix Pharmaceuticals Inc, Canada sản xuất và việc trúng các gói thầu cung cấp thuốc cho các bệnh viện của Cty Cổ phần VN Pharma trước khi xảy ra vụ án; báo cáo Thủ tướng trước ngày 31/12/2017.

Vân Uyên