(Thanh tra) - Việc bổ sung bảo vệ môi trường cùng với phát triển kinh tế - xã hội là nhiệm vụ trung tâm trong dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đánh dấu một bước phát triển nhận thức sâu sắc của Đảng về phát triển bền vững dựa trên 3 trụ cột: Kinh tế, xã hội và môi trường.
Các ý kiến góp ý cho rằng việc dự thảo Văn kiện đưa thêm một trụ cột là “bảo vệ môi trường” bên cạnh “phát triển kinh tế và xã hội” có ý nghĩa rất quan trọng trong quá trình phát triển và hội nhập của đất nước.
Theo TS. Cao Thị Hà – Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, việc bổ sung "bảo vệ môi trường" cùng với “phát triển kinh tế, xã hội” là nhiệm vụ trung tâm trong dự thảo Văn kiện Đại hội XIV đánh dấu một bước phát triển nhận thức sâu sắc và vững chắc về phát triển bền vững dựa trên 3 trụ cột: Kinh tế, xã hội và môi trường. Đây không còn là lời khẳng định hình thức mà là cam kết chiến lược, đặt sinh thái môi trường làm thước đo trong mỗi chính sách phát triển. Môi trường không chỉ là vấn đề xã hội hay nhiệm vụ hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế, mà là yếu tố quyết định chất lượng phát triển, bảo đảm an ninh sinh thái và ổn định quốc gia trong dài hạn.
Dự thảo Văn kiện đã nâng chuẩn nhận thức và hành động về bảo vệ môi trường ở cả ba cấp độ: Lý luận phát triển - môi trường là trụ cột, điều kiện và động lực tăng trưởng; Thể chế - công cụ - hoàn thiện khung pháp lý kinh tế xanh, thị trường carbon, định giá vốn tự nhiên, số hóa quản trị; Tổ chức thực thi - gắn trách nhiệm với nguồn lực, tiến độ, giám sát. Tất cả nhằm hướng tới mục tiêu nhất quán: Môi trường trong lành cho Nhân dân, nền kinh tế xanh - carbon thấp - tuần hoàn, quốc gia an toàn trước rủi ro khí hậu, hiện thực hóa tầm nhìn phát triển nhanh và bền vững trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
TS. Cao Thị Hà cho rằng việc dự thảo Văn kiện Đại hội XIV bổ sung rõ ràng "bảo vệ môi trường" cùng với phát triển kinh tế, xã hội là nhiệm vụ trung tâm không chỉ là một sự hoàn thiện về mặt câu chữ. Đây là một bước phát triển quan trọng về tư duy chiến lược của Đảng, phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững và những biến đổi sâu sắc của thời đại.
Việc dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng bổ sung "bảo vệ môi trường" cùng với "phát triển kinh tế và phát triển xã hội" thành nhiệm vụ trung tâm thể hiện rõ tư duy chiến lược mới của Đảng về phát triển bền vững. Đây là một bước phát triển lý luận có tính chiến lược, phản ánh nhận thức mới, toàn diện và sâu sắc của Đảng ta về phát triển bền vững trong thời kỳ mới.
Việc nâng tầm nhiệm vụ bảo vệ môi trường lên ngang hàng với hai trụ cột kinh tế và xã hội, theo Bí thư Chi bộ, không chỉ phản ánh tầm nhìn chiến lược của Đảng mà còn tạo hành lang chính trị quan trọng để các địa phương, khu dân cư triển khai đồng bộ các hoạt động như xây dựng nếp sống xanh, quản lý tốt hệ thống thoát nước, giám sát tình trạng đổ rác trái phép và khuyến khích người dân sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường.
Ông Lê Bá Ngọc cũng cho rằng, việc bổ sung nội dung này vào dự thảo Văn kiện Đại hội XIV là lời nhắc nhở sâu sắc về bài học phát triển bền vững: không thể đánh đổi môi trường để lấy tăng trưởng ngắn hạn. Bên cạnh đó, đây còn là cơ sở để nâng cao trách nhiệm của đội ngũ cán bộ cơ sở trong công tác tuyên truyền, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định về môi trường; đồng thời huy động sức dân trong các mô hình tự quản, tuyến phố xanh - sạch - đẹp, ngõ xóm không rác...
Việc Đảng ta khẳng định bảo vệ môi trường là nhiệm vụ trung tâm, ngang hàng với phát triển kinh tế, xã hội cho thấy tầm nhìn sâu sắc của Đảng về mối quan hệ giữa con người, thiên nhiên và phát triển. Đảng ta nhìn nhận rằng môi trường không chỉ là nơi con người sinh sống, mà còn là nguồn lực tự nhiên quý giá, nền tảng cho tăng trưởng và thịnh vượng quốc gia. Vì vậy, việc đưa bảo vệ môi trường trở thành một trong những nhiệm vụ trung tâm vào Văn kiện Đại hội XIV thể hiện trách nhiệm của Đảng với các thế hệ tương lai, bởi môi trường không còn là vấn đề riêng của ngành tài nguyên - mà là vấn đề của từng gia đình, từng trường học, từng khu dân cư.
Với ngành giáo dục, việc đưa bảo vệ môi trường thành nhiệm vụ trung tâm có ý nghĩa hết sức quan trọng. Khi định hướng của Đảng rõ ràng và xuyên suốt, nhà trường sẽ có cơ sở để tăng cường đưa các nội dung giáo dục môi trường vào chương trình, xây dựng các mô hình trường học xanh, lớp học xanh. Những hoạt động như phân loại rác tại nguồn, tái chế, trồng cây, hay các dự án STEM về bảo vệ nguồn nước sẽ không chỉ là hoạt động phong trào mà trở thành nhiệm vụ thường xuyên, có chiều sâu và được đầu tư bài bản.
Cô giáo Nguyễn Thị Lan Hương chia sẻ rằng, cô đặc biệt ấn tượng khi tinh thần của dự thảo nhấn mạnh việc phát triển kinh tế không thể tách rời trách nhiệm gìn giữ môi trường sống. Ở lứa tuổi học sinh, các em hình thành rất nhanh ý thức và thói quen. Nếu trong giai đoạn này các em được tiếp cận tư duy phát triển bền vững, được chứng kiến sự gương mẫu của người lớn trong hành động xanh, thì sau này các em sẽ trở thành những công dân có trách nhiệm, biết cân bằng giữa lợi ích của hôm nay và tương lai lâu dài của đất nước.
Trong dự thảo Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng, tôi thấy vấn đề bảo vệ môi trường nhận được quan tâm rất lớn. Việc dự thảo Văn kiện đưa thêm một trụ cột là bảo vệ môi trường bên cạnh kinh tế và xã hội có ý nghĩa rất quan trọng. Đây là định hướng có ý nghĩa quan trọng bởi nó tạo ra nền tảng chính trị – pháp lý rõ ràng để hoàn thiện hệ thống pháp luật theo hướng gắn kết chặt chẽ hơn giữa phát triển kinh tế, phát triển xã hội và phát triển bền vững về môi trường.
Ngoài ra, điều này thể hiện không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế mà đặt môi trường ngang hàng với kinh tế và tiến bộ công bằng xã hội. Tư duy này cũng phù hợp với xu hướng của thời đại. Thế giới đang bước vào giai đoạn chuyển đổi lớn, từ mô hình “Kinh tế công nghiệp hóa dựa vào khai thác” sang “Kinh tế xanh dựa vào tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo”. Các quốc gia tiên tiến đều coi môi trường là nền tảng cho năng lực cạnh tranh tương lai, là tiêu chí cho mọi chính sách thương mại, đầu tư và ngoại giao. Trong dòng chảy ấy, việc Việt Nam đưa bảo vệ môi trường vào nhiệm vụ trung tâm cho thấy bản lĩnh chính trị, tầm nhìn dài hạn và sự chủ động hội nhập của Đảng ta, đưa đất nước tiến bước cùng xu thế phát triển xanh toàn cầu.
Từ thực tiễn công tác pháp chế, tôi thấy rằng chủ trương mới này sẽ tạo động lực mạnh mẽ để xây dựng các quy định pháp luật về phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo, tín dụng xanh, báo cáo bền vững và quản trị rủi ro môi trường – xã hội. Đây là những lĩnh vực đòi hỏi hành lang pháp lý đủ mạnh, đủ minh bạch để bảo đảm doanh nghiệp, tổ chức và người dân tuân thủ, đồng thời khuyến khích đổi mới sáng tạo và đầu tư xanh.
Quan trọng hơn, việc đưa bảo vệ môi trường thành nhiệm vụ trung tâm sẽ giúp nâng cao nhận thức của các cơ quan quản lý, chính quyền địa phương và cộng đồng doanh nghiệp. Khi yếu tố môi trường được xem như một tiêu chí bắt buộc thay vì tùy chọn, toàn bộ quá trình hoạch định chính sách, thẩm định dự án, đầu tư sản xuất, kinh doanh sẽ buộc phải xem xét kỹ lưỡng tính bền vững và tác động lâu dài đối với tài nguyên và hệ sinh thái.
Bà Nguyễn Vân Khánh cho rằng định hướng đúng đắn này không chỉ khẳng định quyết tâm của Đảng trong bảo vệ môi trường mà còn góp phần xây dựng một khung pháp lý hiện đại, đồng bộ, tạo điều kiện cho đất nước phát triển nhanh, bền vững và hội nhập sâu rộng với thế giới.
