Ông Yang Dongliang - lãnh đạo Cơ quan an toàn lao động quốc gia Trung Quốc đã bị điều tra tham nhũng sau vụ nổ Thiên Tân (Ảnh: SCMP)

Thông tin được Tân Hoa Xã đăng tải ngày 19/8. Theo đó, nhà kho chứa hóa chất bị nổ tại Thiên Tân thuộc đồng sở hữu của một cựu lãnh đạo công ty hóa chất quốc doanh và con trai cựu cảnh sát trưởng cảng Thiên Tân. Cả hai đều tranh thủ mối quan hệ của mình để có được giấy phép xây dựng kho hóa chất.

Bài báo đã củng cố thêm điều người dân Trung Quốc từ lâu vẫn ngầm hiểu, đó là lãnh đạo các công ty tư nhân có quen biết rộng với chính quyền thường tranh thủ các mối quen biết cá nhân để làm trái luật, đôi khi gây hậu quả nghiêm trọng.

Bài viết hé mở mối quan hệ sở hữu mờ ám tại Ruihai International Logistics, công ty sở hữu nhà kho nêu trên, vốn đã gây đồn đoán rộng rãi về mối quan hệ cấp cao và khả năng ém nhẹm thông tin sau vụ nổ ngày 12/8. Hiện vẫn còn 65 người mất tích và 674 người phải nhập viện.

Hai chủ sở hữu giấu mặt được xác định là ông Yu Xuewei, cựu lãnh đạo tập đoàn Sinochem tại Thiên Tân và Dong Shexuan - con trai của cố cảnh sát trưởng cảng Thiên Tân. Đây là 2 trong số 10 quan chức công ty Ruihai bị bắt để phục vụ điều tra sau vụ nổ.

Dong khai nhận Yu đưa mình vào công ty năm 2012 vì những mối quan hệ của mình, và Dong có thể dễ dàng có được giấy chứng nhận phòng cháy chữa cháy cho hoạt động kinh doanh hóa chất.

“Tôi đã đem mọi vật liệu chuẩn bị cho kế hoạch nâng cấp, và giấy phép phòng cháy chữa cháy được cấp nhanh chóng”, Dong nói.

Chính nhờ có giấy phép phòng cháy chữa cháy này, công ty Ruihai mới nhanh chóng có được giấy phép xây dựng từ chính quyền địa phương, cho dù theo quy định nhà kho này đã vi phạm chuẩn về khoảng cách tối thiếu 1000m tới đường giao thông và khu dân cư.

“Chúng tôi đã căn cứ trên giấy chứng nhận phòng cháy chữa cháy”, Zhu Liming, một quan chức cơ quan quy hoạch địa phương khẳng định với Tân Hoa Xã.

Dong cho biết Ruihai còn vượt qua được một trở ngại khác mà tưởng như bất khả thi. Một công ty kiểm định an toàn từng khẳng định với Ruihai rằng không thể cấp báo cáo đánh giá đủ điều kiện do nhà kho này gần khu dân cư.

“Nhưng Yu Xuewei đã nói với tôi đừng lo, để việc đó cho ông ấy xử lý. Và ông ta đã đổi công ty kiểm định khác và có được báo cáo đủ điều kiện”, Dong nói.

Cả Yu và Dong đều không đứng tên chủ sở hữu nhà kho này. Thay vào đó, họ lần lượt để vợ và bạn học phổ thông nắm cổ phần tại Ruihai.

Điều tra lãnh đạo Cơ quan an toàn lao động quốc gia

Đến nay, ngoài lãnh đạo của Ruihai, cơ quan chức năng Trung Quốc còn bắt giam người đứng đầu Cơ quan an toàn lao động quốc gia. 

Trong thông cáo được đăng tải ngày 18/9, Ủy ban kiểm tra kỷ luật trung ương, đảng Cộng Sản Trung Quốc khẳng định ông Yang Dongliang bị nghi ngờ “vi phạm kỷ luật của đảng và luật pháp” – thuật ngữ ám chỉ tội tham nhũng.

Thông tin này theo tờ South China Morning Post khiến nhiều người bị sốc, bởi ông Yang là người đã chỉ đạo các nỗ lực cứu hộ tại Thiên Tân, và từng là phó thị trưởng thành phố này. Trong ngày thứ Hai, ông Yang vẫn còn dự cuộc họp của nhóm đặc trách cứu hộ do Hội đồng nhà nước thành lập.

Theo truyền thông Trung Quốc, giấy phép xử lý hóa chất độc hại tạm thời của Ruihai đã hết hạn tháng 10/2014, và mãi đến tháng 6 vừa qua công ty này mới xin giấy phép mới.

Dù vậy, cũng có tin cho rằng cuộc điều tra nhắm vào ông Yang, người từng là phó thị trưởng Thiên Tân suốt 12 năm, có khả năng không liên quan đến vụ nổ vừa qua. Ông Yang bị nghi làm thất thoát tài sản nhà nước tại Thiên Tân trong thời gian là lãnh đạo cơ quản quản lý tài sản nhà nước thành phố này.

Những thông tin trên được đưa ra giữa lúc người dân Thiên Tân đang ngày một lo ngại về những hóa chất độc hại tại hiện trường vụ nổ. Một số phóng viên và người dân cho biết da họ bị bỏng hỏa chất khi mưa trút xuống thành phố trong ngày hôm qua. Các chuyên gia đã cảnh báo người dân cần tránh tiếp xúc với nước mưa, do lo ngại có thể lẫn hóa chất nguy hiểm.

Theo Thanh Tùng/Dân Trí