Ảnh minh họa: Xinhua

Gần 200.000 quan chức bị trừng phạt

Chiến dịch tiết kiệm của lãnh đạo Trung ương Trung Quốc đưa ra tháng 12/2012 ban đầu đã mang lại rất nhiều rắc rối cho các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp từng hoài nghi, tin tưởng rằng chiến dịch sẽ sớm bị bãi bỏ, hiện nay đã đón nhận sự tồn tại và ngày càng lớn mạnh của chiến dịch một cách hân hoan.

Việc kinh doanh của ông Zhang, một doanh nhân bán đồ cổ đã bị ảnh hưởng từ chiến dịch tiết kiệm. Ông thừa nhận rằng, khách hàng chủ yếu là các công chức Nhà nước và các quy định về tiết kiệm đã đặt dấu chấm hết cho việc chi tiêu liều lĩnh của họ. "Tôi đã tin rằng chiến dịch sẽ không kéo dài, bởi vậy, tôi chờ đợi tình hình trở lại như trước, nhưng tôi đã nhầm", ông Zhang cho biết.

Sau khoảng thời gian khủng hoảng, vắng khách, ông Zhang lên kế hoạch giảm giá các sản phẩm và hướng tới các mặt hàng giá cả phải chăng hơn để thu hút khách hàng mới.

Bộ quy tắc 8 điểm là khởi đầu cho những nỗ lực của Đảng Cộng sản Trung Quốc nhằm đấu tranh chống nạn tham nhũng dựa trên nguyên tắc toàn diện và chặt chẽ của đảng. Theo đó quy định, cấm đón tiếp trải thảm đỏ, sử dụng xe công cho việc riêng, cắt giảm các cuộc họp mang tính hình thức, tránh gây rối loạn giao thông với các lý do như cấm đường chào đón các quan chức và ra lệnh thắt lưng buộc bụng trong chi tiêu các khoản ăn uống, du lịch, nhà ở…

4 năm trôi qua, chiến dịch không hề mờ nhạt, mà ngược lại, vẫn đang diễn ra mạnh mẽ với quyết tâm "đả hổ" (loại bỏ các quan chức tham nhũng cấp cao), "diệt ruồi" (sa thải các quan chức tham nhũng cấp nhỏ hơn).

Theo cơ quan chống tham nhũng Đảng Cộng sản Trung Quốc, gần 200.000 cán bộ viên chức đã bị trừng phạt vì vi phạm các quy tắc trong 4 năm qua, nhiều người trong đó giữ các vị trí cao trong Đảng, Chính phủ.

Những người này có liên quan tới hơn 146.400 vụ việc, khoảng 1/4 trong số đó liên quan đến việc sử dụng xe công và tổ chức tiệc bằng công quỹ, theo số liệu từ Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Trung Quốc (CCDI).

Những bất ngờ từ “thắt lưng buộc bụng”

Gu Jiuru - đầu bếp tại chuỗi nhà hàng vịt quay Quanjude nổi tiếng Trung Quốc, là một nhân chứng cho tệ "tham nhũng trên bàn ăn". Ông Gu Jiuru cho biết: "Những món ăn đắt tiền, thậm chí một số còn chứa thành phần bị cấm, nhưng vẫn thường bị bỏ thừa mứa trong các bữa tiệc”. Sự lãng phí như vậy hiện nay là tình trạng hiếm, theo đầu bếp Gu, ông thấy hạnh phúc vì sự thay đổi này mặc dù theo đó mà doanh thu "khủng" ông từng nhận được cũng thay đổi.

Thực tế, ngành công nghiệp ẩm thực tại Trung Quốc đã bị giáng một đòn nặng nề bởi các quy tắc thắt lưng buộc bụng. Nhiều nhà hàng cao cấp bao gồm Quanjude đã phải chịu đựng "cú sốc" trong một thời gian, tăng trưởng doanh thu ngành bị chậm lại trong năm 2013 và 2014.

"Sự nghiêm khắc của quy định thắt lưng buộc bụng đối với cán bộ công chức tạo nên sự suy giảm doanh thu", ông Wang Yukai, giáo sư tại Học viện Quản lý Trung Quốc nhận định.

Nhưng, tiếp sau đó là những sự thay đổi bất ngờ. Nhiều thương hiệu thực phẩm và đồ uống đã giảm giá thành, thay đổi bao bì lòe loẹt, tăng thêm những sản phẩm bình dân, thị trường dành cho đông đảo đại chúng được khai thác mạnh mẽ hơn.

Đơn cử, một thương hiệu rượu nổi tiếng đã giảm giá sản phẩm rượu vang cao cấp hàng đầu từ hơn 1.800 nhân dân tệ (260 USD) một chai còn khoảng 900 nhân dân tệ một chai, doanh số của họ theo đó tăng lên.

"Việc thắt lưng buộc bụng, theo cách nào đó, đã giúp ngành công nghiệp ẩm thực thoát khỏi tình trạng bong bóng và đưa sự phát triển của họ trở lại theo hướng hợp lý, bền vững", Jiang Junxian, người đứng đầu Hiệp hội Ẩm thực Trung Quốc nói.

Trong 10 tháng của năm 2016, doanh thu của ngành công nghiệp ẩm thực Trung Quốc đã tăng 10,9% so với năm ngoái, dự kiến mức tăng doanh thu hàng năm sẽ vượt qua con số 3,5 nghìn tỷ nhân dân tệ, theo ông Jiang.

Không chỉ ẩm thực mà hoa tươi, thời trang và một số ngành vui chơi giải trí cũng đã giảm mức giá, đem lại lợi ích cho cuộc sống hàng ngày của người dân, Luo Xiaomin, một người dân tại thành phố Trùng Khánh cho biết.

Trong lĩnh vực sử dụng xe công, Trung Quốc cũng đã loại bỏ, đưa ra đấu giá những chiếc xe công hạng sang và đẩy mạnh việc cán bộ nhà nước sử dụng phương tiện công cộng. Điều này đã giúp tiết kiệm khoảng 1,4 tỷ nhân dân tệ trong việc mua xe và bảo trì xe công.

Tăng cường thực hiện chiến dịch

Kèm theo bộ quy tắc 8 điểm này, chính quyền Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đã ban hành hàng chục quy định, quy chế nhằm chuẩn hóa vấn đề lợi ích của cán bộ công chức và giảm thiểu tham nhũng.

Quy định gần đây nhất được ban hành ngày 30/11 nêu rõ, lãnh đạo Đảng, Nhà nước cần thu dọn văn phòng của mình một cách kịp thời trước khi nghỉ hưu.

Quy định mới này được cho là sự mở rộng và tăng cường sức mạnh trong hướng dẫn thực hiện quy tắc 8 điểm của đảng. Theo đó, cũng quy định các quan chức đi du lịch không được phô trương, giảm thiểu sự tác động của mình vào đời sống cộng đồng và không sử dụng xe cộ vượt quá tiêu chuẩn quy định.

Trong bối cảnh cuộc chiến chống tham nhũng được tăng cường, các quan chức Trung Quốc sẽ bị nêu tên và trừng phạt đối với bất kỳ hành vi vi phạm nhỏ nào.

Kể từ tháng 8/2013, CCDI đã thành lập một hệ thống báo cáo hàng tháng để theo dõi việc thực hiện các quy tắc tiết kiệm trên toàn quốc, công khai danh tính và khiến những kẻ phạm tội phải xấu hổ. Các quan tham từ cấp trưởng thôn cho tới cấp tỉnh, cấp bộ đều được nêu tên trên trang web của CCDI.

Qua đó, một vụ việc nhỏ như quan chức thị trấn bị khiển trách vì ăn trái táo tại cửa hàng hoa quả mà không trả tiền đã được đông đảo người dân biết đến.

Tuy nhiên, báo cáo của CCDI cho thấy vẫn còn nhiều điều cần phải thực hiện. Thống kê chỉ ra rằng, 33.532 vi phạm đã được báo cáo từ tháng 1 - 10/2016, gần bằng số lượng cần xử lý trong cả năm 2015.

Giáo sư Wang Yukai cảnh báo, những sơ suất và phong cách làm việc tồi tệ có thể quay trở lại nếu kỷ luật bị lỏng lẻo. Việc thực hiện chiến dịch tiết kiệm cần phải được tiếp tục và được thắt chặt mỗi năm. Điều này sẽ giúp cho mọi người nhìn thấy được những thay đổi thực sự của Trung Quốc.

Hoài Phương