Mô phỏng về sự di chuyển đám mây phóng xạ từ NMĐHN Fukushima trong các ngày 23 - 24/3 (Ảnh từ wesite của Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam)

GS.TS Nga Svetlana Bineova được ruvr.ru dẫn lời khẳng định: “Hiệu quả nhất là dùng iốt khoảng 6 giờ trước khi bị những ảnh hưởng có thể của bức xạ. Khi nào có sự đe dọa ô nhiễm phóng xạ, khi đó sẽ biết rõ có cần phải dùng thuốc hay không”.  

Cảnh báo “dư thừa iốt không kém phần nguy hiểm hơn so với đám mây phóng xạ khó có khả năng bay tới những khu vực xa NMĐHN”, các chuyên gia nói thêm: “Iốt không thiếu trong không khí biển và hải sản có tác động rất hữu ích”. Theo bác sĩ Natalia Berkutova ở Trung tâm Y học thảm họa Nga, một giọt liugol chứa lượng iốt cho 1,5 tháng. 1ml cồn iốt mà chúng ta bôi vết thương chứa liều lượng cho 6 tháng. Vì thế, “không được nhỏ iốt vào trong sữa hoặc trong nước”. Và, cách dễ nhất để duy trì mức độ iốt bình thường trong cơ thể là ăn các loại thực phẩm có chứa nguyên tố này.

Trước lo ngại về việc nhiễm xạ đối với các loài thủy sản ở những quốc gia ngoài Nhật Bản, Chuẩn Đô đốc Nga Aleksandr Maksimov (đã nghỉ hưu) cho rằng, khi lọt vào nước biển, những chất thoát ra từ NMĐHN sẽ trở nên ít nguy hiểm hơn. Theo quan điểm của ông, các loài cá di chuyển không chỉ trong vùng ô nhiễm phóng xạ, mà còn ở nơi nước sạch. Trong khi đó, hạt nhân phóng xạ có xu hướng tan ra, cho nên chất độc hại sẽ không tập trung đọng lại trong cơ thể các cư dân biển.

Ông Aleksandr Sokolovski, chuyên viên Phòng Thí nghiệm nghiên cứu ngư loại học thuộc Viện Sinh học và Hải dương học (Viện Hàn lâm Khoa học Nga) cho biết: “Nhiều hơn cả là hạt phóng xạ số 131. Nó năng động nhất và dễ bay hơi, theo chu kỳ phân hóa 8 ngày, do đó, nó sẽ không đến chỗ chúng ta được. Đối với các hạt nhân phóng xạ khác tồn tại lâu hơn thì chúng không kết tủa. Do vậy, chúng ta chẳng việc gì phải sợ hãi. Trong môi trường nước, tất cả đều hòa tan rất nhanh. Đọng lại trước hết ở các sinh vật phù du, sau đó mới đến các giống cá. Dù vậy, cũng sẽ chỉ là dấu vết của chất đồng vị phóng xạ, do đó mọi nỗi sợ đều chưa đủ căn cứ”.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng cảnh báo rằng, các viên có potassium iodide không phải là thuốc giải độc phóng xạ, chúng không bảo vệ con người chống lại phóng xạ. Theo Người phát ngôn của WHO, ông Gregory Hartl, chỉ nên dùng potassium iodide khi có lời khuyên rõ ràng của giới chức y tế. “Dùng sản phẩm này tùy tiện có thể gặp tác dụng phụ như sưng hạch tuyến nước bọt, buồn nôn, ngứa ngáy, đau ruột và các dạng dị ứng nghiêm trọng khác. Nó có thể xung khắc với các loại thuốc khác, nhất là thuốc về tim mạch”. WHO cũng cho rằng, các thức ăn sản xuất trước khi có rò rỉ hạt nhân đều ăn được. Tuy nhiên, những món nào sản xuất hay thu hoạch trong vòng bán kính 30km sau khi có rò rỉ có thể bị nhiễm và nên tránh.

Dẫn lời các nhà khoa học thuộc Trung tâm Phòng, chống dịch bệnh Mỹ và Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ, VOA nêu rõ: Nhiễmxạ cấp tính có thể được chữa trị bằng potassium iodine để chặn iodine nhiễm xạ không hấp thụ vào tuyến giáp. Nhưng, thuốc không bảo vệ được các bộ phận khác của cơ thể cũng như không thể đảo ngược mức thiệt hại đối với tuyến giáp, một khi đã bị ảnh hưởng.

Tổ chức Khí tượng Hàng không (WMO) thì khuyên mọi người không nên lo sợ khi sử dụng đường hàng không bay ra nước ngoài, trừ khi tình hình phóng xạ hiện nay có thay đổi. “Chỉ có khu vực đường bán kính 30km là không cho máy bay hoặc tàu bè đến gần, ngoài ra không có hạn chế đối với những chuyến du hành quốc tế”, ông Herbert Tuempel, Giám đốc WMO khẳng định. Ông này thậm chí còn cho rằng, chẳng cần soi người các hành khách nhập cảnh, ngoại trừ những người tham gia trực tiếp vào tai nạn hạt nhân.

Tại Trung Quốc, Tân hoa xã cho biết, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia đã có văn bản kêu gọi người dân không nên tin hay lan truyền những lời đồn đại về việc phóng xạ từ các nhà máy điện của Nhật Bản đã rò rỉ vào biển và đe dọa đến sự an toàn về lượng muối biển mà Trung Quốc cần tiêu thụ trong tương lai.

Ở một diễn biến khác, ngày 23/3, Chính phủ Nhật đã ra lệnh cấm sử dụng nước máy ở Tokyo cho trẻ em, nhất là những em chưa đầy một năm tuổi, sau khi phát hiện nồng độ iốt phóng xạ cao gấp 2 lần mức cho phép. Tuy nhiên, các quan chức nhấn mạnh rằng, trẻ em phải uống một lượng nước rất lớn thì mới bị ảnh hưởng. Hiện chưa có rủi ro y tế trực tiếp nào tới người dân. Ngoài ra, Thủ tướng Naoto Kan cũng ra lệnh cấm bán một loạt rau quả cũng như sữa bị nhiễm phóng xạ ở vùng Fukushima và 3 vùng lân cận.

Để bảo vệ công dân nước mình, nhiều nước trên thế giới đã và đang cho kiểm tra tất cả mặt hàng tươi sống và thực phẩm nhập từ Nhật Bản. Mỹ là nước đầu tiên cấm nhập sữa cũng như rau quả từ Nhật Bản. Tại châu Âu, Pháp đang yêu cầu Ủy ban châu Âu kiểm tra tất cả hàng tươi đến từ Nhật. Paris đã lấy quyết định đơn phương kiểm tra hải sản đến từ Nhật Bản.

Lan Phương - Hạnh Lê (Tổng hợp)