Cựu Thị trưởng TP Boisbriand Robert Poirier. Ảnh: Internet

Robert Poirier làm Thị trưởng TP Boisbriand từ năm 1998 - 2005. Tuy nhiên, phải đến tháng 9/2015, cựu quan chức này mới chính thức bị Ủy ban Thường trực Chống tham nhũng Quebec (UPAC) điều tra trong khuôn khổ cuộc điều tra về hành vi gian lận, hối lộ liên quan đến France Michaud - cựu Phó Chủ tịch Tập đoàn Tư vấn Roche.
 
Normand Bonin - Thẩm phán Tòa án Hình sự tỉnh Laurentides cho biết, để đưa ra được bản án buộc tội đối với Robert Poirier, ông đã phải dùng rất nhiều mưu mẹo trong những lần thẩm vấn, bởi Robert Poirier không bao giờ biểu hiện sự ăn năn, hối hận vì hành vi của mình, cũng như liên tục nói "tôi vô tội". Ngay cả khi chưa bị tạm giam, Robert Poirier cũng rất biết "đánh bóng" hình ảnh trước công chúng nên rất ít người biết sai phạm như thế nào. Chỉ sau rất nhiều lần thẩm vấn, với những lập luận chặt chẽ và sắc bén, chứng cứ rõ ràng, bộ mặt sai phạm của Robert Poirier mới dần để lộ ra. Thế nên, như tờ Tribunal của Quebec từng phải nhận xét, Robert Poirier, do có thừa kinh nghiệm trên chính trường và thương trường, không phải là dạng người "dễ động tới".

Danielle Pilette - giáo sư chuyên ngành Quản lý và Tài chính thuộc Đại học Quebec ở TP Montreal nhận định: "Việc kết án Robert Poirier chỉ là khởi đầu cho hàng loạt phiên xét xử sau này liên quan tới các cựu quan chức chính quyền địa phương có hành vi tham nhũng, biển thủ. Càng về sau, các cựu quan chức sẽ càng phải đối mặt với nhiều cáo buộc, tội danh hơn. Tuy nhiên, trường hợp của Robert Poirier được coi như điển hình về rút ngắn thời gian từ khi điều tra, giám sát rồi xét xử, kết án. Từ trước tới nay, rất nhiều phiên xét xử do bị kéo dài thời gian thủ tục tố tụng nên các quan chức, nghị sĩ sai phạm vẫn tiếp tục có thêm thời gian để sai phạm hoặc để tìm cách che giấu những sai phạm của họ. Thế nên hầu hết các trường hợp bị UPAC điều tra và đề nghị truy tố, khi bị đưa ra xét xử đều chỉ phải chịu những mức án nhẹ hơn rất nhiều so với tội danh của họ".
 
Đồng phạm

Liên quan đến phiên xét xử và tuyên phạt án tù đối với cựu Thị trưởng TP Boisbriand, Thẩm phán Normand Bonin cho biết thêm, France Michaud - cựu Phó Chủ tịch Tập đoàn Tư vấn Roche, bị bắt giữ hồi tháng 9 năm ngoái, hiện cũng đang phải đối mặt với những tội danh tương tự Robert Poirier.

France Michaud bị UPAC điều tra vì nghi ngờ sai phạm liên quan đến hợp đồng mở rộng nhà máy lọc nước của TP Boisbriand. Do France Michaud đang phải nằm viện để chữa bệnh, nên phiên xét xử France Michaud không thể diễn ra cùng với Robert Poirier. Tuy nhiên, Thẩm phán  Normand Bonin cho biết, ngay khi France Michaud có thể ra viện, sẽ lập tức đưa vụ việc này ra xét xử, dự kiến vào đầu tháng 6 tới.

Thẩm phán Normand Bonin cũng cung cấp thêm thông tin, dù không liên quan trực tiếp đến người tiền nhiệm, nhưng Sylvie Berniquez Saint-Jean, người kế nhiệm làm Thị trưởng TP Boisbriand, lại có mối liên quan trực tiếp với France Michaud và cũng đã bị xét xử vì dính líu tới vụ bê bối mở rộng nhà máy lọc nước. Năm 2011, Sylvie Berniquez Saint-Jean bị điều tra và bị áp dụng lệnh giám sát.

Đến tháng 2/2014, Sylvie Berniquez Saint-Jean bị đưa ra xét xử và bị kết án 2 năm quản thúc tại gia vì tội danh gian lận, lạm dụng chức vụ quyền hạn hưởng lợi bất chính.

Tiếp tục kết án

Phiên xét xử và kết án đối với Robert Poirier chỉ là một trong hàng loạt phiên xét xử mà cơ quan tư pháp Quebec đã và sắp sửa thực hiện nhằm vào giới quan chức đứng đầu các địa phương.

Trong số những phiên xét xử sắp tới, đáng chú ý nhất là phiên xét xử Gilles Vaillancourt - cựu Thị trưởng TP Laval (miền Nam Québec). Bị bắt giữ từ năm 2013, nhưng phiên xét xử cựu quan chức này dự kiến sẽ còn phải kéo dài tới tận năm 2019. Đối mặt với ít nhất 18 tội danh, nhưng theo giáo sư Danielle Pilette, chỉ cần "dính" 1 tội danh thôi Gilles Vaillancourt cũng sẽ phải đối mặt với bản án bóc lịch suốt đời.

Một phiên xét xử khác cũng đang rất được dư luận quan tâm, đó là phiên xét xử Michael Applebaum - cựu Thị trưởng TP Montreal, dự kiến diễn ra vào đầu năm 2017. Bị bắt giữ năm 2013 chỉ vài tháng sau khi lên giữ chức thị trưởng, Michael Applebaum bị cáo buộc 14 tội danh, trong đó có gian lận, tham nhũng và lạm dụng chức vụ quyền hạn.

Dù mới được thành lập từ tháng 2/2011, nhưng UPAC đang dần trở thành nỗi ám ảnh của các quan chức địa phương.

Làm việc hiệu quả, không khoan nhượng, UPAC đã tự thiết lập cho mình một hệ thống điều tra, phòng, chống tội phạm tham nhũng một cách hiệu quả nhất từ trước tới nay so với các đơn vị chống tham nhũng khác. Tất cả các cuộc điều tra, khám xét của UPAC đều không bao giờ được báo trước, điều ít khi xảy ra trong nhiều thập kỷ qua ở Quebec, Canada.

"Ở một vài địa phương, đã xảy ra tình trạng các quan chức đứng đầu địa phương phản ứng không hợp tác với UPAC. Thế nhưng, thật dại dột khi không hợp tác với UPAC, bởi điều đó chỉ làm cho các quan chức này thêm nặng tội", giáo sư Danielle Pilette nhấn mạnh.

Nhật Minh