Petrobras - một trong những "gã khổng lồ" đang ngập chìm trong bê bối tham nhũng. Ảnh: AFP

Nhắc đến Tập đoàn Camargo Correa là nhắc đến một sự kiện đang gây chấn động ngành Xây dựng Brazil, khi mới đây Phó Chủ tịch Tập đoàn Flavio Rimoli bị cách chức vì bị cảnh sát điều tra về các hành vi tham nhũng, hối lộ.

Ban đầu, ai cũng tưởng Phó Chủ tịch Tập đoàn này dính líu tới bê bối tham nhũng tại Petrobras, vì Camargo Correa và Petrobras luôn song hành trong suốt bê bối tham nhũng, hối lộ chấn động vừa qua, nhưng khi thông tin được cảnh sát điều tra tiết lộ, mọi người mới giật mình ngơ ngác. Hóa ra, ông Flavio Rimoli bị cách chức vì liên quan đến bê bối tham nhũng khác "khủng" không kém gì Petrobras, đó là việc Camargo Correa đứng ra làm trung gian môi giới, hối lộ quan chức để giúp cho Tập đoàn Hàng không vũ trụ Embraer bán máy bay cho Chính phủ Cộng hòa Dominica hồi những năm 2000.

Nói đến Tập đoàn Embraer, chẳng ai còn lạ gì vì những "tai tiếng" tham nhũng, hối lộ trong hoạt động kinh doanh. Gần đây nhất, năm 2010, Embraer “nổi đình, nổi đám” khi chấp nhận nộp phạt 206 triệu USD cho cơ quan tư pháp Mỹ để tránh cuộc điều tra liên quan đến các hành vi tham nhũng, hối lộ khi bán máy bay cho Cộng hòa Dominica. Nhưng nộp phạt chưa phải là xong, vì hiện nay, như Petrobras, Embraer đang tiếp tục bị ngành Tư pháp Mỹ điều tra vì những hành vi sai phạm trong kinh doanh ở Ấn Độ, ở Ảrập Xêút và ở Mozambic, trong khoảng thời gian từ năm 2005 - 2010.

Hàng không, xây dựng, dầu khí với những hợp đồng hợp tác kinh doanh lên tới hàng triệu USD, thậm chí là hàng tỷ USD, thì việc xảy ra tham nhũng, hối lộ chắc không khiến nhiều người ngạc nhiên. Nhưng tham nhũng, hối lộ lại xảy ra cả trong ngành thực phẩm thì mới thấy, tham nhũng, hối lộ đã len lỏi vào mọi ngóc ngách, lĩnh vực đời sống xã hội ở Brazil. Bằng chứng là, một loạt lãnh đạo cấp cao của Tập đoàn Thực phẩm Brazil JBS (cũng là một trong những tập đoàn thực phẩm lớn nhất thế giới) vừa bị cơ quan tư pháp nước này "soi" vì nghi ngờ có các hành vi phi pháp trong điều hành kinh doanh. Một loạt trụ sở, văn phòng điều hành, kho bãi của JBS bị cảnh sát phong tỏa trong vòng 1 tuần để tiến hành khám xét, điều tra. Theo thông tin ban đầu, JBS bị nghi ngờ điều hành một loạt "quỹ đen" liên quan đến rất nhiều công ty, tập đoàn lớn của Brazil, tất nhiên, trong đó có cả Petrobras.

Theo các nhà phân tích chính trị, mối quan hệ gắn kết chính quyền - doanh nghiệp được cho là mối quan hệ cố hữu trong hệ thống chính trị ở Brazil. Mối quan hệ này luôn được củng cố bằng biện pháp thực tế và phổ biến nhất, đó là dùng tiền, nhưng chắc chắn không phải là những đồng tiền minh bạch, mà là tiền tham nhũng, tiền hối lộ. Thế nên, cho dù Brazil vừa thông qua một đạo luật chống tham nhũng mới (trong đó ghi rõ nghiêm cấm các công ty, tập đoàn kinh tế lớn (như Petrobras, JBS…) tài trợ cho các chiến dịch tranh cử), bản thân các doanh nghiệp, tập đoàn lớn của Brazil cũng tự tạo cho mình những quy định được cho là để minh bạch hóa mọi hoạt động kinh doanh, nhưng những vụ bê bối tham nhũng, hối lộ vẫn xảy ra, vẫn liên quan đến giới chính quyền cấp cao, đến các đảng phái chính trị, và hậu quả của nó vẫn chẳng hề nhỏ đi chút nào.

Theo Barry Wolfe - luật sư chuyên trong lĩnh vực chống tham nhũng, hiện nay các doanh nghiệp đang tìm cách lấy lại niềm tin sau các vụ bê bối. "Rất nhiều văn phòng luật sư được các công ty, tập đoàn lớn mời gọi hợp tác để tư vấn pháp lý nhằm tránh dính líu tới những hành động bị cho là vi phạm pháp luật, đặc biệt là pháp luật liên quan tới tham nhũng, hối lộ", luật sư Barry Wolfe cho biết.

Còn theo thẩm phán Bruno Brandao - đại diện của Tổ chức Minh bạch Quốc tế (TI) tại Brazil, hiện nay các doanh nghiệp ở Brazil đang tiến hành cải tổ theo hướng ngày càng minh bạch hơn. "Mọi thứ đang có sự đổi thay. Một cuộc cách mạng tích cực đang diễn ra trong các doanh nghiệp Brazil. Họ đang cố gắng minh bạch hóa mọi hoạt động, dù rằng điều đó có thể cho kết quả không được như họ mong muốn, nhưng họ vẫn đang nỗ lực thực hiện", thẩm phán Bruno Brandao khẳng định.

Nhật Minh