Cơn sóng thần khủng khiếp hôm 11-3 khiến Nhật Bản phải xem xét lại các phương án đối phó với thảm họa kép động đất, sóng thần - Ảnh: AP

Hãng tin Kyodo cho biết trận động đất này làm rung chuyển trung tâm tỉnh Miyagi ở cấp 5/7 theo phân loại của Nhật Bản, trong khi các địa điểm lân cận ở tỉnh Iwate, Yamagata và Fukushima chịu chấn động mạnh cấp 4/7.

Cảnh báo sóng thần được ban bố sau đó nhưng đến 9g05 (7g05 theo giờ VN) được gỡ bỏ.

Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ (USGS) cho hay tâm chấn nằm ở độ sâu 17,1km, gần bờ biển phía đông đảo Honshu, cách bán đảo Oshika của tỉnh Miyagi 80km về phía đông.

Hiện chưa có báo cáo về thiệt hại hay thương vong.

Sáng sớm nay 28-3, Công ty Điện lực Tokyo (TEPCO) cũng cải chính số liệu phóng xạ cao gấp 10 triệu lần thông thường đưa ra ngày hôm qua nhưng vẫn ở mức rất cao: gấp 100.000 lần so với nồng độ phóng xạ thường đo được ở trong nước đọng tại tầng hầm tòa nhà chứa turbine của lò phản ứng số 2.

Theo số liệu hôm qua, đồng vị phóng xạ iodine-134 trong nước đọng tập trung rất cao: 2,9 tỉ becquerel trong mỗi mét khối, cao hơn 10 triệu lần so với thông thường. TEPCO cho hay phải xem xét lại số liệu này nhưng thừa nhận iodine-134 và cesium-137 là các sản phẩm của quá trình phân rã hạt nhân tồn tại ở mức cực cao dưới lò phản ứng số 2.

Trên bề mặt nước đọng tại tầng hầm của lò số 2 này, lưu lượng phóng xạ là 1.000 millisievert/giờ, cao hơn giới hạn an toàn 250 millisievert/giờ, khiến công nhân không thể tới gần để bơm nước ra.

Ở mức phóng xạ này, tế bào bạch cầu trong máu người giảm rất nhanh chỉ trong 30 phút và có người sẽ chết trong vòng 30 ngày nếu ở trong điều kiện như vậy sau 4 giờ.

TEPCO đang nghĩ đến phương án khác để bơm nước mà không dùng sức người. Quan chức Nhà máy Fukushima 1 cho hay có thể nước này đã rò rỉ từ đường ống nối vỏ lò phản ứng với turbine - nơi biến hơi nước thành điện năng.

Tác hại sóng thần đối với Fukushima 1 được cảnh báo trước

Hãng tin Kyodo dẫn lời nhà nghiên cứu Yukinobu Okamura đến từ Trung tâm nghiên cứu động đất của Viện Khoa học - công nghệ cấp cao quốc gia Nhật Bản, cho biết tháng 6-2009 ông đã đưa ra lời cảnh báo sóng thần có thể quét sạch hàng nghìn người ở vùng ven biển và tấn công vào nhà máy điện hạt nhân nhưng lãnh đạo Công ty Điện lực Tokyo không để tâm.

Cảnh báo của ông được đưa ra dựa trên nghiên cứu năm 2004 về đường đi của một trận sóng thần mạnh đã quét sạch vùng duyên hải Nhật Bản năm 869, sau khi trận động đất 8,3 độ Richter xảy ra ngoài khơi vùng đông bắc nước này.

Lúc đó cơn sóng thần đã hủy hoại một vệt dài từ thị trấn Ishinomaki ở tỉnh Miyagi đến thị trấn Namie của tỉnh Fukushima, gần Nhà máy điện hạt nhân Fukushima 1, ảnh hưởng sâu 3-4km vào trong đất liền.

“Giờ tôi thấy hối tiếc vì lúc đó đã không kiên quyết yêu cầu họ nghiên cứu kỹ vấn đề này”, ông Okamura bày tỏ với Washington Post.

Tờ báo Mỹ cho hay sau thảm họa động đất tại Kobe năm 1995, Nhật Bản đã thành lập một ban chuyên trách đánh giá an toàn các nhà máy điện hạt nhân nhưng chỉ tập trung chú ý vào ảnh hưởng của động đất chứ không phải sóng thần.

Takashi Azuma, một thành viên ban chuyên nghiên cứu về đường đứt gãy gần Nhà máy Fukushima 1, nói rằng đường đứt gãy trên có thể ảnh hưởng đến nhà máy, trong khi “nguy cơ từ sóng thần là điều không thể”.

“Máy phát dự phòng chạy dầu diesel được đặt ở vùng thấp - Ken Brockman, cựu giám đốc về an toàn lắp đặt tại IAEA, nói - Điều này khiến chúng dễ hư hỏng khi sóng thần hay lũ lụt tràn vào”.

TTO