Trong khi các Bộ trưởng Tài chính châu Âu vẫn đang cố gắng tìm lối thoát cho Hy Lạp tránh khỏi bị phá sản, cũng là để tránh cho căn bệnh nan giải nợ công không bị lây ra khắp khu vực đồng euro, thì đến lúc này các chuyên gia kinh tế cũng như dư luận đã bắt đầu nói đến nguy cơ hiển hiện, cuộc khủng hoảng nợ lan tràn sang Ý và Tây Ban Nha.

Hồi cuối tháng 6, chính quyền của Thủ tướng Berlusconi đã thông qua kế hoạch cắt giảm chi tiêu để tiết kiệm 40 tỷ euro mỗi năm, mở đường cho nước Ý lấy lại cân bằng ngân sách vào năm 2014. Tuy nhiên, không mấy ai tin tưởng vào kế hoạch này.

Thông tin trong những ngày gần đây, Ý và Tây Ban Nha phải huy động vốn với lãi suất ngày càng cao. Nhà nước Ý hiện phải vay tín dụng 10 năm với lãi suất gần 6% và đối với Madrid thì tỷ lệ này là 6,22%. Đây là những mức cao kỷ lục, kể từ khi đồng euro hình thành. Hơn thế, mới đây, chính phủ Ý lại phải huy động vốn ngắn hạn với lãi suất 3,67% cao hơn gần 0,9 điểm so với cách nay đúng một tháng.

Trong trường hợp nước Ý mất khả năng thanh toán, đây sẽ là một tai họa với châu Âu. Ý là một trong số những nền kinh tế hàng đầu của khối euro. Lượng kinh tế của Ý lớn gấp đôi so với ba nước Hy Lạp, Ai Len và Bồ Đào Nha cộng lại. Tổng nợ công của Ý lên tới 1.900 tỷ euro, tương đương với 120 % GDP, thâm hụt ngân sách Nhà nước trong tài khóa 2010 lên tới 4,6% tổng sản phẩm nội địa. Mỗi năm Roma phải chỉ ra 70 tỷ euro chỉ để trả lãi cho các chủ nợ.

Giờ đây, giới ngoại giao cũng như tài chính không ai còn có thể đùa được nữa. Khủng hoảng đã không còn giữ được lòng tin của các nhà đầu tư. Hệ lụy kéo theo đó là hàng loạt các thị trường chứng khoán ở châu Âu lao dốc thê thảm, trong đó chủ yếu là các cổ phiếu ngân  hàng của một số thành viên như Pháp hay Đức hiện đang có rất nhiều công trái của các “mắt xích yếu kém” trong dây chuyền euro là Ý hay Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha. Ngân hàng Đức kiểm soát đến 116 tỷ euro nợ của Ý. Nếu các nước trên vỡ nợ thì hiển nhiên sẽ kéo theo các chủ nợ đi theo.

Bắt đầu từ nửa tháng qua, chỉ số CAC 40 của Paris giảm hơn 2,3%. Tại Frankfurt, cổ phiếu các tập đoàn ngân hàng mất giá khoảng 4%. Tính từ đầu tháng, cổ phiếu của ngân hàng Đức Deutsche Bank và Commerzbank mất giá theo thứ tự là 9 và 12%.

Bên cạnh đó, thị trường tài chính Milano tại Ý  vào giờ mở cửa cùng thời điểm đã mất thêm 4 điểm, và đây là phiên giao dịch thứ ba chỉ số chứng khoán của Ý liên tục mất giá. Tại Tây Ban Nha, chỉ số IBEX cũng giảm 2,7%.

 “Căn bệnh ung thư” cũng đã có tín hiệu lây lan sang châu Á. Thị trường chứng khoán Tokyo, Hồng Kông và Thượng Hải cũng đều mất giá từ khoảng 1,5 đến 3% trong phiên giao dịch cùng kỳ. Mỹ cũng khó lòng tránh khỏi dư chấn khi chỉ số Dow Jones tại phố Wall cùng lúc cũng tuột giá 1,2%.

Hiện, cả khu vực dùng đồng euro sẽ phải lao vào một cuộc chạy đua với thời gian để tìm biện pháp cứu các con nợ và cũng là cứu cho cả khu vực. Khối này vừa nhất trí về mặt nguyên tắc tăng mức quỹ cứu trợ khẩn cấp lên 500 tỷ euro. Ý thức được vai trò đầu tàu, cũng như mức độ nghiêm trọng của vấn đề, Thủ tướng Đức Angela Markel  đã yêu cầu Chính phủ Ý làm áp lực với Quốc hội để  mau chóng thông qua kế hoạch khắc khổ.

Bên cạnh đó, bà Angela Markel cũng gây sức ép với các đối tác châu Âu để khẩn cấp tìm một lối thoát đưa Hy Lạp ra khỏi cuộc khủng hoảng nợ và cũng là để tránh cho cả châu Âu không bị lâm vào cuộc khủng hoảng tài chính.

Kỳ Sơn