Giám đốc Điều hành Ủy ban Đạo đức và Chống tham nhũng Twalib Mbarak. Ảnh: David Njaaga, Standard

Còn theo ước tính Ủy ban Đạo đức và Chống tham nhũng Kenya (EACC), con số thiệt hại hàng năm là 608 tỷ Sh, tương đương 7,8% GDP.

Thế nhưng, người dân Kenya không bị "sốc" hay quá lo lắng về những tuyên bố này. Bởi, tham nhũng, hối lộ gần như đã trở thành một thói quen, một lối sống, là câu chuyện thường ngày ở nơi đây.

Theo đánh giá chỉ số cảm nhận tham nhũng (CPI) do Tổ chức Minh bạch Quốc tế (TI) thực hiện, năm 2021, Kenya chỉ đạt số điểm 30/100, giảm 1 điểm so với năm 2020, xếp thứ 128/180 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Mức độ tham nhũng cao đã làm suy yếu nền kinh tế, khiến Kenya kém cạnh tranh hơn trong đầu tư do chi phí kinh doanh của các nhà đầu tư tăng lên.

Tại Kenya, tình trạng trốn và tránh thuế ngày càng phổ biến. Tham nhũng, lạm dụng chức vụ, gian lận trong mua sắm công và sự nhũng nhiễu của không ít quan chức đã cản trở tăng trưởng kinh tế dài hạn, phá hoại việc cung cấp các dịch vụ công.

Tham nhũng xâm nhập vào mọi khía cạnh của cuộc sống người dân; nó ở khắp mọi nơi, được dệt một cách phức tạp trong chính kết cấu của xã hội. Và nó được thể hiện dưới nhiều hình thức như phí hỗ trợ, "sự cảm ơn", món quà nhỏ...

Tham nhũng cũng hiện hữu trong các công ty/tập đoàn tư nhân, cơ sở giáo dục, cửa hàng và ngay cả trong các ngôi nhà. Người dân hối lộ để con cái được đối xử tốt hơn; hối lộ cử tri để nhận phiếu bầu; hối lộ công chức nhà nước để nhận các dịch vụ công hoặc để không phải xếp hàng chờ đợi...

Mặc dù có luật cấm tham nhũng và các định chế truy tố, trừng phạt tội danh này, nhưng việc thực thi thiếu công bằng hoặc yếu kém đã làm suy giảm các nỗ lực nhằm chấm dứt nó. Sự miễn trừ trừng phạt là một trong những rào cản nguy hiểm.

Tháng 8 tới, Kenya sẽ tổ chức cuộc tổng tuyển cử. Người dân đặc biệt mong chờ vào cuộc tranh cử tổng thống và những lời hứa chống tham nhũng.

Trong buổi ra mắt chương trình hành động, ứng cử viên tổng thống và phó tổng thống của đảng liên minh Azimio-One Kenya hứa sẽ giải quyết dứt điểm nạn tham nhũng.