(Thanh tra) - Sáu tháng đầu năm 2025, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo (KNTC) đã có bước chuyển rõ nét, đặc biệt nhờ việc triển khai nghiêm túc Kết luận của Tổng Bí thư tại Thông báo số 142-TB/VPTW ngày 20/3/2025 của Văn phòng Trung ương Đảng. Trong đó, công tác rà soát, xử lý các vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài đã được thực hiện đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm.
Báo cáo số 1458A/BC-TTCP ngày 16/7/2025 của Thanh tra Chính phủ nêu rõ: Ngay sau khi có chỉ đạo của Tổng Bí thư, Thanh tra Chính phủ đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch và Quyết định thành lập Tổ công tác để triển khai thực hiện đồng bộ. Trọng tâm là kiểm tra, rà soát, xử lý, giải quyết 226 vụ việc tại 53 địa phương trên địa bàn Hà Nội, với mục tiêu hoàn thành trước ngày 30/6/2025.
Ba Tổ công tác do ba Phó Tổng Thanh tra Chính phủ làm Tổ trưởng đã được thành lập, phối hợp với các cục, vụ, đơn vị của Thanh tra Chính phủ tổ chức kiểm tra, đôn đốc trực tiếp tại địa phương. Các địa phương cũng chủ động ban hành kế hoạch, thành lập Tổ công tác do Bí thư Tỉnh ủy làm Tổ trưởng để phối hợp xử lý. Trong đó, 18 địa phương có 29 vụ việc trọng điểm đã được Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ làm việc, chỉ đạo trực tiếp.
Tính đến giữa tháng 7/2025, đã cơ bản giải quyết xong 203/226 vụ việc, đạt tỷ lệ 89,8%. Các địa phương đã áp dụng nhiều biện pháp như tổ chức đối thoại, vận động công dân chấp hành quyết định, áp dụng chính sách an sinh xã hội với những trường hợp có hoàn cảnh khó khăn. Một số vụ việc còn lại (23 vụ) đang được tiếp tục giải quyết theo trình tự của pháp luật, trong đó có 7 vụ đã khởi kiện hoặc đang được tòa án thụ lý.
Việc tổ chức thực hiện nghiêm túc kết luận của Tổng Bí thư đã góp phần giảm thiểu tình trạng công dân tập trung đông người, khiếu kiện vượt cấp lên Trung ương. Theo số liệu của Ban Tiếp công dân Trung ương, số lượng công dân đến Trụ sở Tiếp công dân Trung ương tại Hà Nội đã giảm đáng kể so với thời điểm trước khi triển khai kế hoạch rà soát 226 vụ việc. Phần lớn các công dân đã quay về địa phương để được tiếp nhận, giải quyết theo thẩm quyền.
Trong 6 tháng đầu năm, các cơ quan hành chính trên cả nước đã tiếp gần 160.000 lượt công dân, liên quan đến hơn 117.000 vụ việc. Riêng Trụ sở Tiếp công dân Trung ương tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đã tiếp gần 6.600 lượt người, trong đó có 250 đoàn đông người. Các bộ, ngành Trung ương tiếp hơn 24.000 lượt, còn các địa phương tiếp hơn 132.000 lượt, trong đó người đứng đầu cơ quan hành chính đã trực tiếp tiếp hơn 45.000 lượt công dân.
Từ đầu tháng 4/2025, các tổ giúp việc, nhóm công tác và Tổ công tác của Thanh tra Chính phủ đã có ba đợt làm việc cùng các địa phương nhằm đôn đốc, kiểm tra việc rà soát, xử lý và giải quyết toàn bộ 226/226 vụ việc. Đồng thời, đã tham mưu để Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ trực tiếp làm việc và chỉ đạo 18/18 địa phương đối với 29 vụ việc theo kế hoạch đã đề ra.
Phần lớn các địa phương có vụ việc đều đã nghiêm túc, tích cực sớm ban hành kế hoạch và thành lập Tổ công tác do Bí thư Tỉnh ủy làm Tổ trưởng để chỉ đạo, phối hợp tốt với các Tổ công tác của Thanh tra Chính phủ trong công tác tổ chức thực hiện. Một số địa phương còn thành lập riêng các Tổ công tác để kiểm tra rà soát kỹ các vụ việc trên địa bàn, đặc biệt là nằm trong danh sách 29 vụ việc trọng điểm theo chỉ đạo của Tổ công tác Thủ tướng Chính phủ.
Không chỉ vậy, nhiều đồng chí Bí thư Tỉnh ủy, Thành ủy và Chủ tịch UBND cấp tỉnh đã trực tiếp theo sát, chỉ đạo các sở, ngành, các cơ quan chức năng phối hợp kiểm tra, rà soát, xử lý, giải quyết từng vụ việc. Bên cạnh đó, các đồng chí còn trực tiếp tổ chức đối thoại, vận động, thuyết phục người KNTC chấp hành quyết định giải quyết của cơ quan có thẩm quyền.
Với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của đồng chí Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ cùng sự phối hợp đồng bộ của Ủy ban Kiểm tra Trung ương và các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, Thanh tra Chính phủ đã tổ chức rà soát, kiểm tra, xử lý các vụ việc một cách bài bản, khoa học, chính xác theo đúng quy định pháp luật. Mục tiêu lớn nhất là xử lý, giải quyết dứt điểm vụ việc, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đồng thời hạn chế tối đa tình trạng công dân lên Trung ương khiếu kiện.
Với việc thực hiện nghiêm túc “chiến dịch”, nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài nhiều năm, từng được nhiều đoàn kiểm tra, giám sát của Thủ tướng Chính phủ, Quốc hội và các cấp, ngành xem xét trước đây nhưng công dân vẫn tiếp khiếu, thì nay đã được rà soát kỹ lưỡng, căn cứ các quy định pháp luật và tình hình thực tế để đưa ra các phương án giải quyết khả thi và phù hợp.
Cơ chế vận dụng chính sách an sinh xã hội cũng được áp dụng nhằm tạo điều kiện ổn định cuộc sống cho những người KNTC có hoàn cảnh khó khăn. Trên cơ sở đó, lãnh đạo các địa phương trực tiếp chủ trì đối thoại với người KNTC, có sự tham gia của đại diện Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Kiểm tra Trung ương và các bộ, ngành Trung ương, góp phần giải quyết dứt điểm, đồng thuận phương án và quyết định xử lý, không tái diễn khiếu kiện vượt cấp.
Tính đến hết tháng 6, các cơ quan hành chính đã tiếp nhận hơn 245.000 đơn, xử lý gần 239.000 đơn. Thanh tra Chính phủ xử lý trên 7.500 đơn, trong đó chỉ khoảng 1/3 đủ điều kiện xử lý theo quy định. Các bộ, ngành và địa phương xử lý hàng chục ngàn đơn, đảm bảo đúng quy định, đúng thẩm quyền.
Hơn 12.300 vụ việc KNTC được giải quyết, thu hồi trên 12 tỷ đồng cho Nhà nước, trả lại 10 tỷ đồng và 0,5 ha đất cho người dân, bảo vệ quyền lợi cho 6 tổ chức và 243 cá nhân. Các lĩnh vực phát sinh đơn thư chủ yếu vẫn là đất đai, bồi thường, hỗ trợ tái định cư.
Đáng chú ý, trong khi tổng số đơn các loại tăng 6,1% so với cùng kỳ năm trước thì đơn khiếu nại giảm 14%, đơn tố cáo giảm 36,2%. Đây là chỉ dấu tích cực cho thấy quyền lợi của người dân được bảo đảm, hiệu quả công tác giải quyết KNTC từng bước nâng cao.
Thời gian tới, công tác tiếp công dân, giải quyết KNTC sẽ tiếp tục được Thanh tra Chính phủ xác định là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên. Các cơ quan chức năng cần chủ động rà soát, nắm tình hình tại địa phương để kịp thời phát hiện, xử lý từ sớm, không để phát sinh điểm nóng.
Việc giải thích, hướng dẫn người dân thực hiện đúng quy trình, đúng địa chỉ tiếp công dân có thẩm quyền cần được tăng cường, nhằm tránh tình trạng gửi đơn vượt cấp, kéo dài. Công nghệ thông tin cần tiếp tục được đẩy mạnh để quản lý, theo dõi đơn thư hiệu quả hơn.
