Tính đến cuối Kỳ họp thứ 9 Quốc hội khoá XV, Trụ sở Tiếp công dân Trung ương ghi nhận 138 công dân thuộc 35 địa phương còn lưu trú dài ngày tại Hà Nội.

Một cán bộ của Trụ sở Tiếp công dân Trung ương chia sẻ, có tình trạng một số công dân không muốn được giải quyết dứt điểm vụ việc, họ muốn lợi dụng việc khiếu kiện để gây áp lực chính trị. Đây là xu hướng mới, rất đáng lưu ý.

Tình trạng công dân khiếu kiện vượt cấp, kéo dài, đặc biệt là tập trung đông người, tiềm ẩn nhiều hệ lụy như làm xấu hình ảnh cơ quan công quyền, dễ bị hiểu nhầm là “không giải quyết đơn thư”; tạo điều kiện để các thế lực phản động, cơ hội chính trị lợi dụng xuyên tạc, kích động; gây mất an ninh trật tự, ảnh hưởng đến hoạt động của các cơ quan Trung ương, nhất là trong các thời điểm nhạy cảm như kỳ họp Quốc hội, Đại hội Đảng, các dịp lễ lớn.

Ban Tiếp công dân Trung ương làm việc với Công an cơ sở Hà Đông, xử lý nghiêm các hành vi gây rối. Ảnh: Lan Anh

Theo báo cáo của Ban Tiếp công dân Trung ương, một số công dân còn có hành vi xúc phạm cán bộ tiếp dân, dựng lều, giăng biểu ngữ trái phép, livestream gây nhiễu loạn thông tin, cho thấy rõ tính chất phức tạp, không thuần túy là khiếu nại.

Luật sư Vũ Văn Tuân, Đoàn Luật sư TP Hà Nội nhận định, quyền khiếu nại, tố cáo là quyền hợp pháp, nhưng không đồng nghĩa với quyền gây rối. Việc tụ tập đông người, gây mất trật tự nơi công cộng đã vượt ra khỏi giới hạn bảo vệ của pháp luật.

Từ thực tế này, Ban Tiếp công dân Trung ương đã kiến nghị Thanh tra Chính phủ nghiên cứu, xây dựng nghị định xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực khiếu nại, tố cáo. Mục tiêu là có cơ sở pháp lý để xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng quyền công dân; bảo vệ cán bộ làm công tác tiếp dân, tránh bị xúc phạm danh dự, uy tín; ngăn chặn sớm nguy cơ hình thành “điểm nóng” chính trị – xã hội ngay từ giai đoạn đầu.

Song song đó, việc nâng cao vai trò Chủ tịch UBND cấp tỉnh, nhất là tại các địa phương có đoàn khiếu kiện đông người thường xuyên như Đồng Tháp, Đà Nẵng, An Giang… cũng cần được tăng cường bằng thanh tra trách nhiệm chuyên đề.

Việc để công dân từ các tỉnh, thành phố kéo về Hà Nội trong thời gian dài, chây ỳ, không chấp hành hướng dẫn, là chưa hoàn thành nhiệm vụ trong công tác tiếp công dân tại cơ sở. Nếu không có biện pháp quyết liệt từ chính quyền địa phương, cùng với khung pháp lý đủ mạnh, tình trạng này sẽ tiếp diễn, tạo tiền lệ xấu và làm tổn hại đến hình ảnh của Nhà nước pháp quyền.

Ngăn chặn khiếu kiện vượt cấp là để bảo vệ quyền khiếu nại đúng quy định của người dân, giữ trật tự xã hội, và duy trì tính nghiêm minh của pháp luật.