Mặc dù có chủ trương đúng đắn và sự phối hợp ban đầu tích cực, tuy nhiên quá trình triển khai đã gặp phải nhiều khó khăn dẫn đến chậm trễ, ảnh hưởng đến tiến độ và hiệu quả của dự án.
Không hoàn thành đúng tiến độ, gây lãng phí, ảnh hưởng đời sống người dân
Dự án khu nhà ở thu nhập thấp 8T được thực hiện theo Quyết định số 1605/QĐ-CT ngày 10/6/2005 của UBND tỉnh Vĩnh Phúc. Đây là một quyết định đúng đắn, xuất phát từ nhu cầu thực tiễn nhằm giải quyết tình trạng xuống cấp nghiêm trọng của tòa nhà 8T, đảm bảo an toàn cho các hộ dân và tạo quỹ đất cho các dự án phát triển đô thị. Việc di dời các hộ dân khỏi khu nhà 8T được đặt ra như một ưu tiên để vừa đảm bảo cuộc sống của người dân, vừa thúc đẩy quá trình tái thiết hạ tầng đô thị.
Trong giai đoạn đầu, UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã chỉ đạo sát sao các sở, ban, ngành như Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng và UBND thành phố Phúc Yên phối hợp để triển khai dự án. Những nỗ lực này đã đạt được một số kết quả tích cực, đặc biệt là trong công tác tuyên truyền, lập phương án bồi thường và cấp đất tái định cư cho các hộ dân đủ điều kiện.
Bên cạnh những ưu điểm, kết luận thanh tra trách nhiệm đối với việc quản lý, sử dụng, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB) và tình hình triển khai dự án khu nhà ở thu nhập thấp 8T tại phường Xuân Hòa, thành phố Phúc Yên cũng chỉ ra nhiều tồn tại và hạn chế trong quá trình thực hiện dự án.
Theo đó, dù nhà 8T đã xuống cấp nghiêm trọng, nhưng chính quyền địa phương chưa có phương án khả thi để di dời các hộ dân không đủ điều kiện tái định cư. Đặc biệt, việc bồi thường cho 21 hộ dân tự cải tạo, sửa chữa nhà ở không tuân thủ quy định của pháp luật, gây ra nhiều bất cập.
Việc thi công hạ tầng kỹ thuật tại khu tái định cư nhà 8T bắt đầu từ năm 2010 đến nay, cũng gặp nhiều khó khăn. Dự án không hoàn thành đúng tiến độ, vốn đầu tư phát sinh, và dư nợ tạm ứng chưa được giải quyết. Hệ quả là dự án không đạt được mục tiêu ban đầu là cung cấp chỗ ở tái định cư cho các hộ dân đủ điều kiện, gây ra sự lãng phí lớn và làm ảnh hưởng đến đời sống của người dân.
Một vấn đề khác mà kết luận thanh tra đã chỉ ra là sự bất cập trong việc xây dựng phương án bồi thường GPMB nhà 8T, đặc biệt là đối với những hộ dân không đủ điều kiện tái định cư. Quyết định số 1605/QĐ-CT ngày 10/6/2005 của UBND tỉnh về tháo dỡ nhà 8T đã không còn phù hợp với chính sách pháp luật hiện hành do thời gian triển khai kéo dài quá lâu, trong khi cơ chế, chính sách về hỗ trợ, bồi thường đã thay đổi qua nhiều giai đoạn. Điều này tạo ra những khó khăn trong việc giải quyết quyền lợi cho người dân, đồng thời làm chậm tiến độ hoàn thiện dự án.
Trách nhiệm thuộc về các cấp chính quyền và doanh nghiệp
Theo Thanh tra tỉnh Vĩnh Phúc, trách nhiệm chính cho những sai phạm và chậm trễ này thuộc về UBND và Chủ tịch UBND thị xã Phúc Yên (nay là thành phố Phúc Yên) trong giai đoạn từ 2005 đến 2015, cùng với sự tham gia của các sở, ngành liên quan. UBND phường Xuân Hòa và Sở Tài nguyên và Môi trường cũng có trách nhiệm trong việc không giám sát chặt chẽ công tác bồi thường và GPMB. Đặc biệt, Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng 18.3, đơn vị thực hiện dự án đã vi phạm các quy định về thời hạn và hồ sơ điều chỉnh dự án, dẫn đến việc dự án bị đình trệ.
Mặc dù dự án nhà ở thu nhập thấp 8T đã hết hạn đầu tư từ tháng 12/2017, nhưng Công ty Cổ phần Đầu tư và Xây dựng 18.3 vẫn chưa hoàn thiện các thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư và phê duyệt dự án theo quy định của Luật Đầu tư. Điều này khiến cho việc hoàn thành dự án gặp nhiều trở ngại, gây bức xúc trong dư luận và ảnh hưởng đến quyền lợi của các hộ dân.
Để giải quyết dứt điểm những tồn tại và sai phạm liên quan đến việc GPMB và triển khai dự án nhà ở thu nhập thấp 8T, Thanh tra tỉnh đã đưa ra một số kiến nghị quan trọng. Cụ thể, các sở, ban, ngành liên quan và UBND thành phố Phúc Yên cần tiến hành rà soát, điều chỉnh và ban hành các quyết định, văn bản hướng dẫn phù hợp với quy định pháp luật hiện hành, để tạo điều kiện giải quyết dứt điểm những vướng mắc còn tồn tại. Đồng thời, cần tiến hành kiểm điểm trách nhiệm cá nhân, tập thể liên quan đến các sai phạm để đảm bảo tính minh bạch và công bằng.
Các cơ quan chức năng cũng cần phối hợp chặt chẽ trong việc xử lý vấn đề bồi thường cho các hộ dân và hoàn thành công tác GPMB, từ đó đẩy nhanh tiến độ dự án. Việc thực hiện đúng quy trình, chính sách bồi thường và hỗ trợ là điều cần thiết để đảm bảo quyền lợi cho người dân, đồng thời giúp dự án khu nhà ở thu nhập thấp 8T hoàn thành đúng mục tiêu đã đề ra.