Qua thanh tra, phát hiện việc lập quy hoạch sử dụng đất giai đoạn năm 2011 đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất kỳ đầu (2011-2015) của huyện Đại Từ và lập điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất giai đoạn năm 2016 đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất của năm đầu của điều chỉnh quy hoạch còn chậm, chưa đáp ứng kịp thời công tác quản lý và sử dụng đất đai trên địa bàn.
Thêm vào đó, khi lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm, UBND các xã, thị trấn, UBND huyện không kiểm tra, rà soát kỹ hồ sơ, còn 122 trường hợp với tổng diện tích 59.870m2 không phù hợp với quy hoạch nhưng vẫn được lập và trình UBND tỉnh ban hành quyết định phê duyệt.
Bản đồ kế hoạch sử dụng đất năm 2018, 2019, 2020 của UBND huyện lập chưa thể hiện đầy đủ các khu vực dự kiến chuyển mục đích sử dụng đất, khu vực dự kiến Nhà nước thu hồi trên nền bản đồ.
Năm 2018, 2019, 2020, UBND huyện Đại Từ chưa thực hiện đầy đủ báo cáo kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất hàng năm với UBND tỉnh theo quy định. Trong khi đó, kết quả thực hiện kế hoạch sử dụng đất hàng năm đạt thấp.
Trong 3 năm 2018, 2019, 2020, UBND huyện đã thực hiện 480 hồ sơ chuyển mục đích sử dụng đất với diện tích 84,17ha. Trong đó: 253 hồ sơ chuyển từ đất nông nghiệp sang đất ở với diện tích 67,57ha; 227 hồ sơ chuyển đổi trong nhóm đất nông nghiệp với diện tích 160,6ha.
Cơ quan thanh tra phát hiện 45 hồ sơ chuyển mục đích vượt diện tích theo kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt, tổng diện tích 5.359,5m2. Nguyên nhân do sai số diện tích khi đăng ký kế hoạch sử dụng đất theo bản đồ 299 với bản đồ địa chính. Một số trường hợp diện tích còn lại của thửa đất sau khi chuyển mục đích đất không còn đủ điều kiện tách thửa nên cho chuyển hết phần diện tích còn lại.
Ngoài ra, 63 hồ sơ chuyển mục đích của năm 2018 có phiếu chuyển thông tin địa chính do Phòng Tài nguyên và Môi trường lập, chuyển cho cơ quan thuế là không đúng theo quy định. 16 hồ sơ chuyển mục đích với tổng diện tích 3.285,9m2 có phiếu chuyển thông tin địa chính cho cơ quan thuế, nội dung xác định vị trí thửa đất chưa đúng thực tế, dẫn đến xác định nghĩa vụ tài chính phải nộp chưa đầy đủ theo quy định, trong đó 3 phiếu do Phòng Tài nguyên và Môi trường lập, 13 phiếu do Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Đại Từ lập.
Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai huyện Đại Từ đã rà soát xác định lại đúng vị trí và yêu cầu người sử dụng đất nộp bổ sung, tổng số tiền 161.118.643 đồng. Đến ngày 15/6/2022, các trường hợp trên đã nộp đủ số tiền vào ngân sách Nhà nước.
Mặt khác, 3 hồ sơ với tổng diện tích 788m2 chuyển mục đích khi thửa đất đang sử dụng không đúng mục đích, trong đó có 2 trường hợp xây nhà ở đã bị lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính và thực hiện nộp tiền phạt, 1 trường hợp đất đang làm sân bóng đá cỏ nhân tạo.
4 hồ sơ chuyển mục đích với tổng diện tích 1.602m2 có trong kế hoạch sử dụng đất không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất tại thời điểm chuyển mục đích sử dụng đất. Hiện nay, vị trí các thửa đất đã được UBND huyện lập và trình UBND tỉnh phê duyệt phù hợp với quy hoạch sử dụng đất giai đoạn năm 2021-2030.
Về thời gian thực hiện thủ tục hành chính chuyển mục đích cho thấy còn nhiều trường hợp thực hiện chậm so với quy định.
Trong 3 năm 2018, 2019 và 2020, trên địa bàn huyện Đại Từ thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu cho hộ gia đình, cá nhân 3.550 hồ sơ với diện tích 690,5ha. Trong đó, đất ở là 349 hồ sơ với diện tích là 21,98ha, tổng số tiền sử dụng đất phải nộp là 10.966.755.460 đồng, đất nông nghiệp là 3.210 hồ sơ với diện tích 668,52ha.
Cơ quan thanh tra đã tiến hành kiểm tra 349 hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu đối với đất ở. Về thời gian giải quyết, trong 3 năm, có 43/349 hồ sơ giải quyết chậm hơn so với quy định, quá 45 ngày làm việc theo quy định tại Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 6/1/2017 của Chính phủ, chiếm 12,32%.