(Thanh tra) - Thanh tra tỉnh Sơn La đã phát hiện hàng loạt hạn chế, sai phạm, thiếu sót tại Công ty TNHH Nông nghiệp Tô Hiệu - Sơn La (Cty Nông nghiệp Tô Hiệu), yêu cầu kiểm điểm đối với nhiều cá nhân, tập thể.
Ai là chủ quản của Cty Nông nghiệp Tô Hiệu?
Ngày 8/12/2025, Thanh tra tỉnh Sơn La ban hành Kết luận thanh tra số 82/KL-TTr về việc quản lý, sử dụng đất; việc quản lý, sử dụng vốn và tài sản nhà nước; việc chấp hành các quy định của pháp luật về hợp đồng lao động, bảo hiểm xã hội của Cty Nông nghiệp Tô Hiệu.
Theo đó, Cty Nông nghiệp Tô Hiệu (địa chỉ Tiểu khu 19, xã Mai Sơn, tỉnh Sơn La) được thành lập theo Quyết định số 710/QĐ-UBND ngày 4/4/2018 của Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La. Vốn điều lệ là 31.875.600.000 đồng, trong đó UBND tỉnh Sơn La chiếm 70% và Công ty Cổ phần Mía đường Sơn La chiếm 30%.
Cty Nông nghiệp Tô Hiệu hiện đang kinh doanh 35 ngành nghề như trồng ngô và cây lương thực có hạt khác, trồng cây mía, trồng đậu các loại, trồng cây hàng năm khác, trồng cây ăn quả, trồng cây cà phê, trồng cây chè, hạnh nhân....
Trong thời kỳ thanh tra, Cty Nông nghiệp Tô Hiệu đã hoạt động kinh doanh theo ngành nghề đăng ký. Công ty đã hạch toán cơ bản đầy đủ các khoản doanh thu, chi phí phát sinh trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh.
Kết quả sản xuất kinh doanh hàng năm có lãi, vốn chủ sở hữu được bảo toàn. Báo cáo tài chính hàng năm được Công ty TNHH Kiểm toán BOD kiểm toán theo quy định.
Song song đó, công ty cũng thực hiện cơ bản đầy đủ, kịp thời việc nộp tiền thuê đất và các khoản thuế, phí phải nộp vào ngân sách nhà nước theo quy định.
Hàng loạt sai phạm đã được cơ quan Thanh tra chỉ rõ
Tuy nhiên, Thanh tra tỉnh Sơn La cũng chỉ ra nhiều sai phạm trong công tác quản lý, sử dụng đất của Cty Nông nghiệp Tô Hiệu.
Cụ thể, đối với toàn bộ diện tích 922,37 ha đất nông nghiệp được UBND tỉnh Sơn La cho thuê nhưng từ ngày 1/3/2019 (thời điểm công ty chuyển thành công ty 2 thành viên trở lên) đến thời điểm thanh tra, công ty vẫn áp dụng hình thức Hợp đồng khoán đất cho các hộ gia đình là không đúng với quy định của pháp luật về đất đai và chưa thực hiện đúng nội dung yêu cầu khắc phục việc cho thuê khoán trong Kết luận thanh tra số 452/KL-UBND ngày 12/3/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La.
Đối với diện tích đất phi nông nghiệp của công ty còn sai sót, vi phạm như chưa hoàn thành việc thực hiện đăng ký biến động đất đai với cơ quan nhà nước có thẩm quyền sau khi nhà nước thu hồi một phần diện tích đất.
Công ty không đề nghị UBND tỉnh Sơn La cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và ký hợp đồng thuê đất với 4 khu đất là trạm thu mua sữa, trước khi hết hạn thuê đất tối thiểu 6 tháng.
Công ty cũng không làm thủ tục gia hạn thuê đất theo quy định, không thực hiện thủ tục chuyển mục đích sử dụng đối với khu đất Nhà đội Sông Lô theo đúng mục đích đất phi nông nghiệp, mà giao phần diện tích đất Nhà đội Nà Bó cho hộ bà Lại Thị Yến sử dụng nhưng không yêu cầu gia đình bà Yến thực hiện các nghĩa vụ có liên quan đối với Cty Nông nghiệp Tô Hiệu.
Bên cạnh đó, công ty không nghiêm túc thực hiện các nội dung yêu cầu xử lý theo Kết luận thanh tra số 452/KL-UBND ngày 12/3/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La, vi phạm quy định pháp luật về việc thực hiện kết luận thanh tra. Cụ thể, công ty không có biện pháp xử lý đối với khu đất Trạm thu mua sữa Đội Nà Sản; không thực hiện việc lập hồ sơ xin thuê diện tích đất Nhà đội Thống Nhất, Nhà đội Bắc Quang theo loại đất phi nông nghiệp.
Cty Nông nghiệp Tô Hiệu đã không có biện pháp xử lý 7 hộ gia đình tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng và 6 hộ gia đình xây dựng nhà ở trái phép trên đất nông nghiệp.
Sau thời điểm có Kết luận thanh tra số 452/KL-UBND ngày 12/3/2021, công ty vẫn tiếp tục để xảy ra thêm 5 trường hợp xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp nhưng không kịp thời phát hiện và xử lý.
Trong công tác quản lý, sử dụng vốn và tài sản Nhà nước, Cty Nông nghiệp Tô Hiệu tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh không đạt được mục tiêu và định hướng của Kế hoạch đã được phê duyệt, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh có một số chỉ tiêu không đạt theo kế hoạch đề ra.
Doanh thu, lợi nhuận hằng năm chủ yếu từ các hợp đồng giao khoán đất (chiếm trên 70% doanh thu của công ty), tuy nhiên việc giao khoán của công ty là trái quy định của Luật Đất đai.
Công ty quản lý, sử dụng một số tài sản chưa hiệu quả, chưa phát huy hết công năng như các trạm thu mua sữa, nhà đội thống nhất. Một số hạng mục công trình không sử dụng trong thời gian dài, không được duy tu, bảo trì, bảo dưỡng đến nay đã hư hỏng, xuống cấp không sử dụng được như Nhà đội Sông Lô.
Công ty thực hiện không đúng, không đầy đủ trách nhiệm của người đại diện phần vốn Nhà nước đối với trường hợp bổ nhiệm ông Ngô Doãn Lương giữ chức vụ Phó Giám đốc Công ty và chỉ thanh toán lương cho ông Ngô Doãn Lương.
"Công ty hạch toán một số khoản chi không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế, khai tăng số thuế giá trị gia tăng phải nộp, không thực hiện phân bổ thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ dẫn đến khai tăng thuế giá trị gia tăng phải nộp số tiền 37.803.573 đồng, tính thiếu tiền thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp số tiền 49.557.243 đồng", kết luận thanh tra nêu.
Cty Nông nghiệp Tô Hiệu trích đóng bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), bảo hiểm y tế (BHYT) bắt buộc cho lao động thuộc khối trực tiếp trong các năm 2021-2025 không đúng quy định như xác định tại kết luận này, dẫn đến tăng chi phí, giảm lợi nhuận của công ty, ảnh hưởng đến kết quả sản xuất kinh doanh, việc thực hiện nghĩa vụ của công ty đối với ngân sách Nhà nước.
Kết luận thanh tra còn khẳng định, Cty Nông nghiệp Tô Hiệu thực hiện sửa chữa, cải tạo khu nhà dịch vụ không đảm bảo trình tự, thủ tục theo quy định, có dấu hiệu của việc giả mạo chữ ký, giả mạo chứng từ kế toán trong việc lập chứng từ thanh toán, vi phạm quy định Luật Kế toán năm 2015.
Ngoài ra, Cty Nông nghiệp Tô Hiệu còn có các sai phạm về hợp đồng lao động và nhất là việc chấp hành các quy định của pháp luật về BHXH khi để xảy ra việc thỏa thuận của công ty cho người lao động đóng thêm tiền BHXH, BHTN, BHYT bằng việc đóng bù công thiếu đối với các diện tích đất giao khoán không đủ quy ra công để đủ điều kiện tham gia BHXH, BHTN, BHYT, cho thấy có dấu hiệu bất thường trong việc tổ chức đóng BHXH cho người lao động.
Thanh tra tỉnh yêu cầu kiểm điểm, xem xét, xử lý trách nhiệm
Để xảy ra những hạn chế, thiếu sót trên cơ quan Thanh tra đã chỉ ra trách nhiệm thuộc về Chủ tịch Hội đồng thành viên kiêm Giám đốc, Phó Giám đốc được giao phụ trách và các lãnh đạo, cá nhân trực tiếp có liên quan của Cty Nông nghiệp Tô Hiệu phải chịu trách nhiệm về các tồn tại, khuyết điểm, vi phạm trong việc quản lý, sử dụng đất, việc quản lý, sử dụng vốn và tài sản Nhà nước; việc chấp hành các quy định của pháp luật về hợp đồng lao động, BHXH hội nêu tại tại kết luận này.
Cơ quan Thanh tra yêu cầu xử lý về kinh tế đối với Cty Nông nghiệp Tô Hiệu là phải thực hiện kê khai, bổ sung nộp ngân sách Nhà nước thuế thu nhập doanh nghiệp số tiền 49.557.243 đồng.
Cty Nông nghiệp Tô Hiệu tổ chức tiếp thu nghiêm túc kết luận thanh tra và xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện kết luận thanh tra theo quy định tại Điều 54 của Luật Thanh tra số 84/2025/QH15 ngày 25/6/2025.
Công ty có trách nhiệm lập hồ sơ liên quan việc thực hiện kết luận thanh tra gửi về Thanh tra tỉnh Sơn La để theo dõi, đôn đốc kiểm tra theo quy định.
Công ty Nông nghiệp Tô Hiệu tổ chức kiểm điểm, xem xét, xử lý trách nhiệm đối với tập thể và cá nhân có liên quan đến những tồn tại, hạn chế, khuyết điểm, vi phạm đã được xác định trong kết luận thanh tra.
