Sản phẩm su su, một thời là niềm vui của người dân xóm Biệng. Ảnh: Hồng Bài

>>Dân ồ ạt chiếm đất của Công ty Vạn Thành

Vi phạm Luật Doanh nghiệp

Tại Kết luận thanh tra số 2072/KL-SKHĐT, ngày 26/12/2012 “về công tác chấp hành chính sách, pháp luật của Cty Cổ phần Công nghệ nông lâm Vạn Thành” của Sở Kế hoạch và Đầu tư Hòa Bình đã chỉ rõ: Cty Vạn Thành yếu kém trong quản trị doanh nghiệp, trong quản lý tài chính, tài sản; không phản ánh đầy đủ các chi phí vào sổ sách kế toán. Cụ thể, Cty không có bộ máy nhân sự rõ ràng, không có cán bộ quản lý, điều hành và kế toán chuyên nghiệp. Tại văn phòng chỉ có 1 nhân viên (nữ) vừa làm tạp vụ vừa trông coi.

Về vốn, theo giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, Cty Vạn Thành đăng ký vốn điều lệ là 7.800.000.000 đồng, nhưng đến thời điểm 31/12/2011, tổng vốn của các cổ đông mới chỉ có 3.912.022.000 đồng (bằng 50,1%). Như vậy, Cty Vạn Thành không huy động đủ vốn của các cổ đông theo quy định tại khoản 1, Điều 54 Luật Doanh nghiệp năm 1999; khoản 1, Điều 84 Luật Doanh nghiệp năm 2005. Hành vi này sẽ bị phạt tiền từ 7 - 10 triệu đồng.

Từ khi thành lập đến thời điểm thanh tra (2002 - 2012), Cty Vạn Thành không tổ chức Đại hội Cổ đông thường niên mà chỉ tiến hành một số buổi họp hội đồng cổ đông bất thường: Năm 2003 họp 1 lần, năm 2005 họp 1 lần, năm 2006 họp 3 lần, năm 2007 họp 1 lần, năm 2011 họp 1 lần. Như vậy, Cty Vạn Thành đã vi phạm Điều 97 Luật Doanh nghiệp năm 2005. Theo quy định tại điểm đ, khoản 2, Điều 26 Nghị định 53/2007/NĐ-CP thì mức xử phạt hành vi trên từ 7 - 10 triệu đồng.
         
Qua thanh tra cũng cho thấy, trong quá trình hoạt động, Cty Vạn Thành không thực hiện đúng nghĩa vụ của doanh nghiệp được quy định tại khoản 1, Điều 9 Luật Doanh nghiệp năm 2005. Đó là, từ năm 2008 - 2012, Cty Vạn Thành đã ký một số hợp đồng cho các đối tác sử dụng đất D.A để thu phí nhưng không đăng ký kinh doanh, như: Cho Cty TNHH Địa Mỹ sử dụng 10.000m² đất trong thời gian 3 năm (2008 - 2010) với phí sử dụng đất 54 triệu đồng/năm; cho hộ ông Nguyễn Hồng Quang sử dụng 50.000m², thời hạn 3 năm, mức phí 90 triệu đồng/năm; hộ ông Đinh Văn Long, sử dụng 40.000m², thời hạn 3 năm, mức phí 120 triệu đồng/năm; hộ ông Dương Văn Bão, sử dụng khoảng 50.000m², thời hạn 3 năm, mức phí 60 triệu đồng/năm.

Vườn su su lấy ngọn vẫn tồn tại, phát triển trên đất xóm Biệng. Ảnh: Hồng Bài

Là 1 Cty, với ngành nghề đăng ký kinh doanh gồm: Trồng rừng; hoạt động hỗ trợ lâm nghiệp; trồng rau, cây ăn quả, hoa, cây cảnh; chăn nuôi gia súc, gia cầm; chế biến nông sản, thực phẩm... nhưng qua thanh tra cho thấy, Cty Vạn Thành không có hợp đồng lao động và không thực hiện chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm khác cho người lao động theo quy định của pháp luật. Thực tế, Cty Vạn Thành chỉ sử dụng lao động theo thời vụ, khi có công việc và chi trả tiền công theo ngày hoặc tháng. Như vậy, Cty Vạn Thành không thực hiện đúng nghĩa vụ của doanh nghiệp quy định tại khoản 4, Điều 9 Luật Doanh nghiệp năm 2005.

Sử dụng đất không hiệu quả   
    
Sau khi bị thu hồi 315.516m² đất canh tác ở khu Đồng Luông và Bãi Lìm giao cho Cty Vạn Thành sử dụng làm D.A trồng rau, hoa, cây cảnh, cây ăn quả, hơn 350 khẩu của 88 hộ dân xóm Biệng, xã Quyết Chiến (huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình) còn lại 180.000m² đất canh tác nông nghiệp (30.000m² đất lúa, 150.000m² đất trồng màu). Ngay sau khi nhận đất, Cty đã đầu tư trên 5.567 triệu đồng để xây dựng cơ sở hạ tầng và mua phương tiện, thiết bị phục vụ D.A như: San gạt mặt bằng, làm đường nội bộ, xây kho chứa vật tư, xây dựng kho lạnh, hệ thống điện, nước...

Năm đầu triển khai D.A, Cty trồng thử nghiệm một số cây như xoài, vải, nhãn... nhưng không hiệu quả. Vì vậy, trong suốt thời gian dài, Cty Vạn Thành không sử dụng hết diện tích đất D.A và sử dụng không hiệu quả, trong khi người dân xóm Biệng lại không có đất sản xuất. Nhiều hộ dân đã lâm vào cảnh nghèo túng. Trước thức trạng đó, năm 2004, có 60 hộ dân trong xóm đã tự ý lấn chiếm, sử dụng 128.000m² đất của Cty để trồng ngô.

Năm 2008, Cty Vạn Thành cho một số hộ ở các tỉnh Thái Bình, Vĩnh Phúc đến thuê đất trồng su su hái ngọn, lấy quả và thu tiền phí sử dụng đất hàng năm. Điều này càng gây bức xúc cho người dân xóm Biệng. Thực trạng Cty thừa đất canh tác, người dân thiếu đất sản xuất đã được Cty Vạn Thành và UBND xã Quyết Chiến đưa ra bàn bạc nhiều lần. Vì thế, 60 hộ dân chiếm 128.000m² đất Cty trồng ngô vẫn yên vị trồng, thu sản phẩm trong mấy năm qua. Tuy nhiên, tháng 3/2013 và ngày 11/5/2013, hàng chục người dân xóm Biệng đã ồ ạt chiếm đất Cty Vạn Thành. (Báo Thanh tra đã phản ánh).

Theo quy định tại điểm a, khoản 6 Điều 38 Luật Đất đai thì đất chưa sử dụng bị lấn chiếm sẽ phải thu hồi. Khoản 12, Điều 38 Luật Đất đai cũng quy định: Đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện D.A đầu tư mà không sử dụng trong thời hạn 12 tháng liền hoặc tiến độ sử dụng đất chậm hơn 24 tháng so với tiến độ ghi trong D.A đầu tư, kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa mà không được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cho phép sẽ bị thu hồi. Xét cả 2 khía cạnh trên cho thấy, Cty Vạn Thành đã sai phạm các quy định trong Luật Đất đai.

Theo Luật Đầu tư, Cty Vạn Thành đã nhiều năm thực hiện D.A không có hiệu quả; ngay từ đầu đã không có khả năng thực hiện D.A theo tiến độ và đã triển khai chậm so với tiến độ quy định tại giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư.

Từ những sai phạm trên, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hòa Bình đã kiến nghị biện pháp xử lý đối với Cty Vạn Thành: Chấm dứt hoạt động đầu tư của Cty Vạn Thành đối với D.A đầu tư sản xuất rau, hoa quả, giống cây trồng công nghệ cao tại xã Quyết Chiến, huyện Tân Lạc; thu hồi giấy chứng nhận ưu đãi đầu tư đã cấp cho Cty Vạn Thành; thu hồi toàn bộ diện tích đất đã giao cho Cty Vạn Thành. Giao cơ quan thuế tính toán, xử lý các khoản thuế năm 2010 - 2011 đối với Cty.

Theo lãnh đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư Hòa Bình: Trường hợp Cty Vạn Thành có nhu cầu đầu tư thực sự, có phương án sản xuất khả thi; bố trí nhân lực hợp lý; được sự đồng thuận của nhân dân, chính quyền địa phương, đề nghị UBND tỉnh, các ngành chức năng tạo điều kiện cho Cty thực hiện các trình tự về đầu tư thực hiện D.A sản xuất nông lâm nghiệp tại các vùng khó khăn của tỉnh Hòa Bình.

Với những sai phạm trên, đặc biệt là sự bức xúc của người dân thì Cty Vạn Thành khó có thể trụ lại được với D.A của mình trên đất xóm Biệng.

  Hồng Bài