Nguồn gốc mảnh đất có khiếu nại
Trước năm 1975, ông Huỳnh Hữu Toàn sinh sống ở nơi khác.

Đến năm 1977, ông Toàn về xã Sơn Phú, huyện Giồng Trôm xin lại phần đất diện tích 6.770m2 có nguồn gốc của họ tộc. Do phần đất này trước đây chế độ cũ đã sử dụng để xây dựng đồn bốt, sau ngày 30/4/1975, Nhà nước tiếp tục quản lý để làm Trại Quản huấn, nên địa phương không thể giải quyết để giao lại cho ông Toàn. Sau đó, ông Toàn đến tỉnh Sóc Trăng để làm ăn sinh sống.

Năm 1995, ông Toàn yêu cầu Nhà nước bồi thường phần diện tích 6.770m2 đất nêu trên (ở lô số 1 và lô số 2 thuộc một phần bằng khoán số 133 và 159, trước đây do ông Huỳnh Văn Ứng là ông nội và ông Huỳnh Văn Trọng là cha của ông Huỳnh Hữu Toàn đứng bộ vào năm 1943 và năm 1956) hiện do Nhà nước quản lý, sử dụng.

Ngày 2/12/1997, UBND huyện Giồng Trôm ban hành Quyết định số 42/QĐ-UB bác đơn yêu cầu của ông Huỳnh Hữu Toàn. Ông Toàn KN đến UBND tỉnh Bến Tre.

Ngày 24/7/1998, UBND tỉnh Bến Tre ban hành Quyết định số 1672/QĐ-UBND bác nội dung đơn KN của ông Toàn. Ông Toàn tiếp tục KN và đòi tiếp phần đất còn lại có diện tích chung là 16.578m2 có nguồn gốc của họ tộc gồm:

Phần đất lô số 01, diện tích 4.160m2, thuộc một phần bằng khoán số 133. Trên phần đất này trước đây gia đình ông Ứng có cất 1 ngôi nhà để ở. Thời gian sau, do chiến tranh nên ông Huỳnh Văn Đống và ông Huỳnh Văn Trọng (con ông Huỳnh Văn Ứng) thoát ly, tham gia cách mạng. Sau đó, gia đình ông Ứng cũng tản cư đi nơi khác nên phần đất trên bỏ hoang. Sau ngày 30/4/1975, Công an tỉnh sử dụng phần đất này làm Trại Quân huấn. Đến năm 1978, Trại Quân huấn di dời về xã Phước Long. Phần đất này được giao lại cho UBND xã Sơn Phú quản lý, sau đó sử dụng xây trường học, hiện nay là Trường THCS và Trường Tiểu học xã Sơn Phú.

Phần đất lô số 02, diện tích 2.810m2, thuộc một phần bằng khoán số 133. Phần đất này vào khoảng năm 1943 ông Ứng đã hiến cho làng để xây dựng trụ sở Hội đồng xã. Đến năm 1945 là trụ sở của Ủy ban Kháng chiến. Năm 1946, giặc đến chiếm và đóng đồn bốt. Đến ngày 30/4/1975, chính quyền cách mạng tiếp quản khu vực đồn bốt của chế độ cũ và sử dụng làm trụ sở UBND xã Sơn Phú đến nay.

Phần đất lô số 03, diện tích 5.401m2, thuộc một phần bằng khoán số 138. Phần đất này trước năm 1960, ông Ứng sử dụng một phần để xây dựng 2 dãy phố cho thuê, phần còn lại cho một số hộ dân thuê để cất nhà ở. Đến năm 1960, giặc sử dụng phần đất này để lập ấp Chiến lược, xây dựng trường học và sử dụng một phần để xây dựng phân Chi khu Sơn Phú. Đến ngày 30/4/1975, chính quyền cách mạng tiếp quản phân Chi khu của chế độ cũ. Sau đó, UBND xã Sơn Phú quy hoạch sử dụng làm chợ xã, xây dựng lại nhà lồng chợ và xây cất Trạm Y tế xã. Phần diện tích còn lại, các hộ dân đang thuê tiếp tục thuê để ở.

Phần đất lô số 04, diện tích 4.207m2, thuộc một phần bằng khoán số 165, có nguồn gốc của ông Huỳnh Văn Đống (bác ruột của ông Huỳnh Hữu Toàn) đứng bộ. Phần đất này, gia đình ông Phạm Văn Đây quản lý, sử dụng từ khoảng năm 1943. Sau khi ông Đây chết, các con, cháu ông Đây tiếp tục sử dụng. Hiện nay, ông Phạm Văn Bầy (cháu nội ông Đây) sử dụng và đã được UBND huyện Giồng Trôm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 1993 với diện tích 4.207m2, thuộc thửa 207, tờ bản đồ số 9, xã Sơn Phú.
Riêng, ông Huỳnh Văn Trọng (cha ông Toàn) trước đây có đứng bộ phần đất thuộc bằng khoán số 159, xã Sơn Phú, với diện tích là 0ha 34a 70. Qua đối chiếu bản đồ địa chính lập năm 2007 do Sở Tài nguyên và Môi trường lưu giữ, phần đất này giáp với phần đất lô số 02 thuộc bằng khoán số 133. Trước năm 1975, phần đất này nằm trong vòng rào khu vực đồn bốt của chế độ cũ. Năm 1989, chính quyền địa phương giao cấp cho bà Lê Thị Xuân (vợ ông Huỳnh Văn Đống) sử dụng. Theo đo đạc thực tế, có diện tích 2.117m2 thuộc thửa số 10, tờ bản đồ số 11.

Do ông Huỳnh Văn Ứng trước đây là thành phần địa chủ (Hội đồng Ứng) nên sau năm 1975, thực hiện Quyết định số 188-CP, ngày 25/9/1976 của Hội đồng Chính phủ, năm 1978, UBND tỉnh có Quyết định số 159/UB-QĐ tịch thu toàn bộ ruộng đất có nguồn gốc của ông Huỳnh Văn Ứng với diện tích là 211ha.

Đối với bà Lê Thị Xuân (vợ ông Huỳnh Văn Đống), trước năm 1975, sinh sống ở Sài Gòn (nay là TP Hồ Chí Minh). Sau ngày 30/4/1975, bà Xuân trở về địa phương tự khai phá một phần đất hoang có nguồn gốc của gia đình bên chồng để sử dụng. Sau đó, bà Xuân xin cấp thêm đất để canh tác và đã được chính quyền địa phương giải quyết 3 lần với tổng diện tích 6.067m2. Trong đó, có diện tích 1.650m2 đất ruộng tại ấp 3, xã Sơn Phú (thuộc quỹ đất của xã), diện tích 2.117m2 đất vườn (nằm trong khu vực Trại Quản huấn cũ, có nguồn gốc của ông Huỳnh Văn Trọng) và diện tích 2.300m2 đất vườn (nằm trong khu vực Trại Quản huấn cũ, có nguồn gốc của ông Huỳnh Văn Ứng, thuộc bằng khoán số 133). Tổng diện tích bà Xuân tự khai hoang và được giao cấp để sử dụng hiện nay là 13.150m2.

Kết luận của cơ quan chức năng
Toàn bộ phần diện tích đất ông Huỳnh Hữu Toàn KN đòi lại có tổng diện tích là 16.578m2, gồm 4 lô thuộc bằng khoán số 133, 138 và 165 tọa lạc tại xã Sơn Phú, huyện Giồng Trôm. Trong đó có 3 lô (số 01, 02, 03) thuộc bằng khoán số 133 và 138 có nguồn gốc của ông Huỳnh Văn Ứng (ông nội ông Toàn) mà chính quyền địa phương đã quản lý, sử dụng từ sau năm 1975. Hiện nay, toàn bộ phần đất trên đã quy hoạch, xây dựng trường học, khu hành chính và làm chợ xã.

Do ông Huỳnh Văn Ứng (Hội đồng Ứng) trước đây là thành phần địa chủ, sau năm 1975, thực hiện Quyết định số 188-CP, ngày 25/9/1976 của Hội đồng Chính phủ nên năm 1978, UBND tỉnh đã có Quyết định số 159/UB-QĐ tịch thu toàn bộ ruộng đất có nguồn gốc của ông Huỳnh Văn Ứng với diện tích là 211ha, bao gồm cả phần đất mà ông Toàn KN đòi lại.

Từ những cơ sở trên, xét thấy việc ông Huỳnh Hữu Toàn KN đòi lại phần đất có nguồn gốc của ông Huỳnh Văn Ứng hiện do Nhà nước quản lý, sử dụng và phần đất của ông Huỳnh Văn Trọng mà chính quyền địa phương đã quản lý từ năm 1975, sau đó giao cấp cho bà Lê Thị Xuân sử dụng là không thể xem xét để giải quyết giao trả lại theo yêu cầu của ông Huỳnh Hữu Toàn.

Tuy nhiên, do ông Huỳnh Hữu Toàn là con của liệt sĩ Huỳnh Văn Trọng, thuộc diện gia đình chính sách, nên UBND huyện Giồng Trôm giải quyết cấp cho ông Toàn diện tích 128m2 đất thổ cư tại khu vực phố chợ xã Sơn Phú, theo Quyết định số 6690/QĐ-UBND, ngày 19/11/2008 là đã có quan tâm, chiếu cố đến hoàn cảnh gia đình ông Toàn.

Đối với diện tích 4.207m2 đất, có nguồn gốc của ông Huỳnh Văn Đống, hiện nay gia đình ông Phạm Văn Bầy quản lý, sử dụng, đã được UBND huyện Giồng Trôm cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất vào năm 1993. Nếu ông Toàn KN đòi lại thì gửi đơn khởi kiện đến TAND để xem xét giải quyết theo quy định.

Từ những cơ sở trên, tại Quyết định số 2677/QĐ-UBND, lãnh đạo UBND tỉnh Bến Tre đã không công nhận nội dung KN của ông Huỳnh Hữu Toàn, cư ngụ tại số 93 Mạc Đĩnh Chi, phường 4, TP Sóc Trăng, tỉnh Sóc Trăng, đòi lại diện tích 16.578m2 đất hiện do UBND xã Sơn Phú quản lý với lý do: Phần đất trên Nhà nước đã quản lý, sử dụng từ năm 1975 đến nay. Nếu không đồng ý, trong thời hạn 45 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định này, ông Toàn có quyền gửi đơn KN đến Bộ Tài nguyên và Môi trường để xem xét, giải quyết theo thẩm quyền.

Minh Đăng