Cốc trà đá có giá 3.000 đồng, nhưng lại là món “khai vị” để cho sinh viên chém gió vỉa hè. Ảnh: Thế Lữ

Mệnh giá tiền

Tiền Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát hành hiện đang được lưu hành gồm các loại: Tiền giấy Polyme có mệnh giá 10.000 đồng, 20.000 đồng, 50.000 đồng, 100.000 đồng, 200.000 đồng và 500.000 đồng. Tiền giấy coton: 100 đồng, 200 đồng, 500 đồng, 1.000 đồng, 2.000 đồng và 5.000 đồng. Tiền xu (kim loại): 200 đồng, 500 đồng, 1.000 đồng, 2.000 đồng và 5.000 đồng.

Hiện, tiền xu rất ít được lưu hành do không thuận lợi như bỏ trong ví thì cồng kềnh, hay bị rơi. Ở các nước, tiền kim loại dùng chủ yếu trong sử dụng dịch vụ mua bán tự động qua máy, nhưng ở ta chưa có dịch vụ đó cho nên vai trò của tiền kim loại sớm “chết yểu”.

Nhóm đồng tiền mệnh giá thấp hầu như không còn lưu thông trên thị trường Hà Nội. Ảnh: Thế Lữ

Ở thời điểm này, tiền giấy coton loại 100 đồng, 200 đồng rất ít được lưu thông trên thị trường. Ngay cả loại tiền mệnh giá 500 đồng cũng vậy. Nhóm tiền mệnh giá thấp này vẫn còn trong ngân hàng và được một số người đổi ra để phục vụ những người đi lễ đền, chùa hoặc rải theo hành trình đưa tang. Biết đây là hành vi vi phạm pháp luật nhưng họ vẫn cố tình làm vì lợi nhuận. 

Cụ thể: 100.000 đồng tiền chẵn chỉ đổi được 70.000 - 80.000 đồng tiền lẻ. Những ngày lễ hội như lễ hội Chùa Hương, Yên Tử, Bái Đính... cơ man là tiền lẻ mới tinh được bày đổi trước các cổng, sân, đường vào đền, chùa. Nhóm đồng tiền mệnh giá thấp đã cũ về hình thức (đã nhàu) thường được đưa về lưu thông ở vùng nông thôn vì những nơi đó nắm hành, mớ rau thơm, dăm quả ớt chỉ có giá vài trăm đồng.

Trong bối cảnh đồng tiền trượt giá, mà cái ví thì có giới hạn của sức chứa, do vậy nếu dùng tiền lẻ thì ví sẽ cộm, không thuận tiện khi bỏ vào túi quần.

Một nghìn đồng mua được những thứ gì?

Sống ở Hà Nội, mỗi mặt hàng tiêu dùng, dịch vụ đều đắt đỏ. Cầm tờ tiền tiền mệnh giá 1.000 đồng trên tay khó mua được một mặt hàng hoặc đáp ứng được một dịch vụ bởi: Gửi một chiếc xe máy có giá 3.000 đồng, xe đạp 2.000 đồng. Bơm xe máy hai bánh 5.000 đồng, xe đạp 3.000 đồng. Ly trà nóng 2.000 dồng, trà đá 3.000 đồng, một chiếc bánh mỳ nhỏ 2.000 đồng. Một chiếc kẹo mút cho trẻ 1.500 đồng, một gói tăm tre 2.000 đồng. Một con tem bưu điện 2.000 đồng. Vào chợ, một nhúm hành, vài quả ớt cũng phải mất 2.000 đồng, quả trứng gà, trứng vịt trên 3.000 đồng.

Một cốc nước vối bán ở chợ đêm Long Biên phục vụ những nữ cửu vạn nghèo có giá 1.000 đồng. Ảnh: Thế Lữ

Ngay cả khi trong chợ hoặc trên hè phố gặp người ngả nón ăn xin, ai đó động lòng trắc ẩn nhón tay làm phúc bỏ vào nón cũng phải là tờ 2.000 đồng trở lên. Thà rằng không nhón tay làm phúc thì thôi, nếu bỏ tờ 1.000 đồng thì dễ dàng nhận được ánh mắt dè bửu của người xung quanh. 

Duy nhất một địa chỉ ở Thủ đô Hà Nội uống một cốc nước vối có giá 1.000 đồng đó là chợ đêm về sáng Long Biên. Người ta nói rằng đây là sự sẻ chia của người nghèo với người nghèo.

Một nhúm  hành xanh cũng có giá 2.000 đồng. Ảnh Thế Lữ

Giá cả tiêu dùng tăng nhanh, không đồng biến với sự tăng trưởng GDP thì đồng tiền càng trượt giá. Do vậy, những đồng tiền mệnh giá thấp nhiều khi giá trị của đồng tiền đó không đủ chi phí cho việc in ấn, phát hành đồng tiền có đúng mệnh giá như thế. 

                                                                                                                                                  Thế Lữ