Chia nhỏ gói thầu để “lách” Luật Đấu thầu?
Năm 2019, 2020, Trường ĐHSKĐA TP Hồ Chí Minh thực hiện 41 gói thầu cải tạo, sửa chữa cơ sở vật chất với tổng giá trị 3.384.000.000 đồng với 2 nhà thầu thi công là Công ty Cổ phần Đầu tư Thiết kế Xây dựng Phương Nam (thực hiện 32 gói thầu); Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Trần Gia (thực hiện 9 gói thầu).
Trong 41 gói thầu này, có 40 gói được Trường ĐHSKĐA TP Hồ Chí Minh chia nhỏ, có giá dưới 100 triệu đồng với cùng nội dung, tính chất công việc, khoảng thời gian gần nhau và thực hiện chỉ định thầu dựa trên các báo giá thấp nhất của chính các nhà thầu.
Ngoài ra, trường áp dụng hình thức chỉ định thầu với gói thầu cải tạo thư viện tầng 10 nhà B có giá 211.819.000, thực hiện chỉ định thầu là không đúng quy định Thông tư 58/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính.
Cụ thể, năm 2019, Trường ĐHSKĐA TP Hồ Chí Minh thực hiện 11 gói thầu cải tạo, sửa chữa có tổng giá trị hơn 987 triệu đồng (tháng 1/2019: Có 2 gói thầu, tổng giá trị 298 triệu; tháng 8/2019: Gói giá trị 60 triệu; tháng 11/2019: 5 gói tổng giá trị 373 triệu; tháng 12/2019: 3 gói thầu, tổng giá trị 255 triệu đồng).
Năm 2020, trường thực hiện 30 gói thầu, với số vốn gần 2,4 tỷ (tháng 3/2020: 1 gói thầu, giá trị 93 triệu; tháng 4/2020: 4 gói, tổng giá trị 276 triệu; tháng 5/2020: 3 gói thầu, 236 triệu; tháng 6/2020: 4 gói giá 308 triệu; tháng 7/2020: 6 gói có giá 488 triệu; tháng 8/2020: 4 gói thầu tổng giá 262 triệu; tháng 11/2020: 3 gói thầu có giá trị 250 triệu đồng).
Bên cạnh đó, 41 gói thầu này, trường không thực hiện việc khảo sát, đánh giá tổng thể hiện trạng toàn bộ cơ sở vật chất, không lập kế hoạch đầu tư sửa chữa cải tạo tổng thể (hoặc giai đoạn), không có bản vẽ thiết kế cải tạo, không có bản vẽ hoàn công...
Trường cũng không tổ chức lập dự toán, lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu và thực hiện không đúng quy định về cải tạo, sửa chữa tài sản là không đúng quy định tại Nghị định 46/2015/NĐ-CP ngày 12/5/2015 của Chính phủ về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng. Trong đó, 38 gói thầu do ông Vũ Ngọc Thanh, nguyên Hiệu trưởng ký hồ sơ (giai đoạn từ trước tháng 9/2020) và 3 gói do ông Đinh Quang Trung, quyền Hiệu trưởng ký hồ sơ (tháng 11/2020).
Điều bất thường, những gói thầu này đều có giá dưới 100 triệu, cùng tính chất cải tạo, sửa chữa công trình dân dụng tập trung vào 3 khu nhà A, B, C và có khoảng thời gian gần nhau. Phải chăng lãnh đạo Trường ĐHSKĐA TP Hồ Chí Minh cố tình chia chỏ gói thầu để “lách” Luật Đấu thầu? Liệu có dấu hiệu trục lợi tài chính ở đây hay không?
Theo luật sư Trần Khánh Ly, Công ty Luật GLaw, Khoản 3, Điều 33 và Điểm k, Khoản 6, Điều 89 Luật Đấu thầu quy định việc phân chia dự án thành các gói thầu phải căn cứ theo tính chất kỹ thuật, trình tự thực hiện; bảo đảm tính đồng bộ của dự án và quy mô gói thầu hợp lý. Một trong các hành vi bị cấm trong đấu thầu là chia dự án các gói thầu trái với quy định của luật này nhằm mục đích chỉ định thầu hoặc hạn chế sự tham gia của các nhà thầu.
Tại Nghị định số 58/2008/NĐ-CP về hướng dẫn thi hành Luật Đấu thầu và lựa chọn nhà thầu xây dựng, Thủ tướng Chính phủ nghiêm cấm “không chia nhỏ gói thầu để tổ chức chỉ định thầu"…
Vi phạm nguyên tắc tài chính
Theo thông tin chúng tôi có được, một số gói thầu cải tạo, sửa chữa công trình ở Trường ĐHSKĐA TP Hồ Chí Minh đã thi công xong, một số đã thanh toán và tạm ứng nhưng hồ sơ thủ tục kế toán hoàn toàn bất hợp lý. Một số hồ sơ có chữ ký nhưng không đóng dấu hoặc hồ sơ được ký, đóng dấu nhưng không có số văn bản, ngày tháng. Đồng thời trường cho đơn vị thi công tạm ứng trước khi ký hợp đồng, chưa thu hồi tạm ứng khi đã nghiệm thu, thanh toán và đơn vị thi công đã hoàn thành công việc, có nghiệm thu, có khối lượng thanh toán nhưng chủ đầu tư chưa thực hiện thanh quyết toán.
Những điều này trái với Nghị định số 37/2015/NĐ-CP ngày 22/4/2015 của Chính phủ quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng; trái với Thông tư số 107/2017/TT-BTC ngày 10/10/2017 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ kế toán hành chính, sự nghiệp.
Trách nhiệm thuộc về người đứng đầu đơn vị là ông Vũ Ngọc Thanh - Hiệu trưởng giai đoạn từ tháng 8/2020 trở về trước; ông Đinh Quang Trung - quyền Hiệu trưởng từ tháng 9/2020 đến nay và trách nhiệm của ông Nguyễn Anh Tuấn - Kế toán trưởng. Đồng thời, có phần trách nhiệm của bộ phận tham mưu là Phòng Hành chính - Tổng hợp.
Theo tìm hiểu, ngoài 41 gói thầu năm 2019 và 2020, ngày 7/5/2021, ông Đinh Quang Trung, quyền Hiệu trưởng đã ký Quyết định 89/QĐ-SKDAHCM phê duyệt hồ sơ mời thầu gói thầu thi công xây lắp công trình sửa chữa khu nhà B và hệ thống phòng cháy chữa cháy có giá trị 7.939.664.253 đồng; đơn vị trúng thầu tiếp tục là Công ty Cổ phần Đầu tư Thiết kế Xây dựng Phương Nam. Tuy nhiên, gói thầu này không được công khai trên mạng đấu thầu.
Theo Điều 8 Luật Đấu thầu, kết quả lựa chọn nhà thầu (KQLCNT) là một trong những thông tin phải được đăng tải trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, Báo Đấu thầu. Nội dung thông báo KQLCNT bao gồm tên nhà thầu trúng thầu, giá trúng thầu, loại hợp đồng, thời gian thực hiện hợp đồng, danh sách nhà thầu không được lựa chọn và tóm tắt về lý do không được lựa chọn. Tuy nhiên, Trường ĐHSKĐA TP Hồ Chí Minh dù đăng thông báo mời thầu, nhưng lại “quên” đăng KQLCNT.
Khi chúng tôi đề cập cung cấp thông tin về dự án này, ông Trung cho biết, dự án này nhà trường thuê trọn gói. Đơn vị được Trường ĐHSKĐA TP Hồ Chí Minh thuê là Ban Quản lý Dự án Miền Trung (trực thuộc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch).
“Hồ sơ có ở trường nhưng hiện nay mình không thể công khai, cái này thuộc hồ sơ tài liệu để sau này mình trình cho Vụ Tài chính, Bộ Văn hóa - Thể thao & Du lịch - PV). Cái này nhà trường không đứng ra tổ chức đấu thầu, mình thuê trọn gói Ban Quản lý Dự án Miền Trung từ khâu tư vấn, mời thầu, chào thầu…”.