Du khách về Yên Tử luôn ngỡ ngàng với vẻ đẹp của những đường Tùng, rặng Mai vàng hàng trăm năm tuổi. Ảnh: T.V

>> Vé cáp treo Yên Tử tăng 12 - 15%

Được nhiều ưu ái

Trước hết, phải kể đến các dự án với 8 phân khu chức năng dựa trên ý tưởng con đường khai sáng - hướng đạo và mở rộng đường giao thông vào Khu Danh thắng Yên Tử.

Ngoài ra, Công ty Tùng Lâm còn lập ra rất nhiều ý tưởng để xin được thực hiện các dự án tại Khu Danh thắng Yên Tử. Đó là hạng mục đầu tư xây dựng, cải tạo và chỉnh trang khu vực Bến xe Giải oan thành Trung tâm Lễ hội Phật giáo để trưng bày các giá trị vật thể và phi vật thể của Thiền phái Trúc Lâm.

Tiếp đến là các dự án: Đầu tư xây dựng khu nghỉ dưỡng theo mô hình làng hành hương; dự án vườn cây thuốc Nam; dự án bảo tồn Mai vàng Yên Tử; dự án sân hành lễ khu vực Tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông...

Trước đây, Công ty Tùng Lâm còn được “ưu ái” khi đề xuất được đổi đất lấy hạ tầng đầu tư vào khu vực Hồ Yên Trung làm dự án sinh thái nghỉ dưỡng. Đổi lại, Công ty Tùng Lâm sẽ làm hệ thống đường đôi từ dốc Hạ Kiệu ra đến chùa Suối Tắm dài gần 9 km. Thế nhưng, đến nay dự án này vẫn “nằm trên giấy”!

Bài học về công trình không phép

Còn nhớ, cách đây gần 5 năm, Cục Di sản (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đã có văn bản đề nghị dừng thi công công trình xâm phạm di tích suối Giải oan do Công ty Tùng Lâm làm chủ đầu tư. Đây là công trình cầu và sân khấu biểu diễn trên suối Giải oan xây dựng không phép và phá vỡ nghiêm trọng không gian di tích suối Giải oan, Khu Di tích Lịch sử Quốc gia đặc biệt Yên Tử. Mặc dù, dư luận luôn trông đợi sự xử lý nghiêm khắc của các cơ quan quản lý để trả lại không gian nguyên vẹn cho khu di tích suối Giải oan, thế nhưng đến nay công trình vẫn “trơ gan cùng tuế nguyệt”...

Cầu suối Giải oan - Yên Tử do Công ty Tùng Lâm xây dựng không phép, sau nhiều văn bản của Cục Di sản, đến nay vẫn “trơ gan cùng tuế nguyệt”. Ảnh: T.V

Vì vậy, liên quan đến các dự án quan trọng mang tính lịch sử, văn hóa có yếu tố tâm linh mà Công ty Tùng Lâm làm chủ đầu tư, nhiều nhà sử học lo ngại, việc xây dựng Trung tâm Lễ hội Phật giáo nhằm trưng bày các giá trị vật thể và phi vật thể của Thiền phái Trúc Lâm đòi hỏi không chỉ kinh phí, mà còn liên quan đến kiến thức lịch sử, yếu tố văn hóa, giá trị thẩm mỹ… Điều này lại không thuộc chức năng, nhiệm vụ của doanh nghiệp. Bởi, Công ty Tùng Lâm là đơn vị kinh doanh xuất khẩu, khai thác hệ thống cáp treo, dịch vụ ăn uống… Nếu dự án không khả thi, không những lãng phí tiền bạc, mà còn ảnh hưởng đến giá trị văn hóa của khu Danh thắng Yên Tử.

Ngay cả với hạng mục xây dựng khu nghỉ dưỡng… theo mô hình làng hành hương. Đây là khái niệm rất mập mờ. Theo Quyết định 334 của Thủ tướng Chính phủ về quy hoạch đối với Khu Di tích đặc biệt cấp Quốc gia Yên Tử, chỉ được xây nhà 2 tầng, đạt tiêu chí quy hoạch được duyệt và chỉ dành cho tăng, ni tu hành, sinh hoạt, học tập. Nếu không rõ ràng khái niệm “nhà nghỉ dưỡng, làng hành hương” sẽ ảnh hưởng đến quy hoạch tổng thể của khu danh thắng.

Còn đối với dự án triển khai sử dụng phương tiện xe điện tại Bến xe Nam Mẫu do Công ty Tùng Lâm làm chủ đầu tư, nên cân nhắc bài toán về hiệu quả kinh tế. Cụ thể, từ Bến xe Nam Mẫu vào tới chùa Giải oan dài gần 4km. Nếu chỉ giải quyết vấn đề ách tắc của đoạn đường này thì chỉ là biện pháp tình thế, vì vào mùa lễ hội hay những ngày cuối tuần, đoạn đường ách tắc nhất lại là từ chùa Cầm Thực, cách ngã ba Dốc Đỏ gần 6km. Vậy, phương án mà Công ty Tùng Lâm đưa ra để vận chuyển khách là phương tiện xe điện, thì giá vé sẽ là bao nhiêu? Số lượng xe bao nhiêu thì đáp ứng đủ mùa lễ hội?

Không đặt ra bài toán của vấn đề này, vô hình chung sẽ dẫn đến hậu quả, nếu lượng xe không đáp ứng được thì ách tắc vẫn hoàn ách tắc, nếu đáp ứng đủ thì hết 3 tháng trọng điểm của lễ hội, số xe này sử dụng vào việc gì, gây lãng phí, bởi đây là những thiết bị dễ hư hỏng.

Ngay cả với dự án vườn cây thuốc Nam và tôn tạo cây Mai vàng, Công ty Tùng Lâm đã đưa ra từ nhiều năm nay và dự án này chiếm một vị trí đất rộng, vị thế đẹp, thế nhưng đến nay dự án vẫn chưa phát huy hiệu quả.

Được biết, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có Văn bản số 283/BVHTTDL-DSVH ngày 10/2/2014, gửi UBND tỉnh Quảng Ninh về chủ trương đầu tư xây dựng  khu văn hoá nhà Trần kết hợp trường quay phim cổ trang Việt Nam tại Khu Danh thắng Yên Tử. Theo đó, Bộ yêu cầu UBND tỉnh chỉ đạo cơ quan chức năng lập tờ trình kèm theo hồ sơ nêu rõ lý do, sự cần thiết, mục tiêu, phạm vi, quy mô, dự báo tác động môi trường, nguồn vốn thực hiện... xây dựng khu văn hoá nhà Trần kết hợp trường quay phim cổ trang Việt Nam tại Khu Danh thắng Yên Tử trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định chủ trương theo quy định của Nghị định số 70/2012/NĐ-CP. Đồng thời, Bộ sẽ phối hợp với UBND tỉnh hướng dẫn chủ đầu tư triển khai các bước tiếp theo sau khi được Thủ tướng Chính phủ cho phép bổ sung nội dung này vào Quyết định số 334/QĐ-TTg ngày 18/2/2013.

Hy vọng, khi dự án này triển khai đúng tiến độ, không những ngành Điện ảnh Việt Nam có một trường quay dã sử hoành tráng, đúng tầm, mà du khách khi về Yên Tử sẽ có thêm nhiều điểm vui chơi hấp dẫn. Từ đó, tạo thêm tiền đề cho nhiều nhà đầu tư lớn tìm đến Khu Danh thắng Yên Tử để triển khai nhiều dự án có quy mô, góp phần thúc đẩy ngành Du lịch Quảng Ninh phát triển bền vững, từng bước đưa khu Danh thắng Yên Tử sớm được UNESCO cộng nhận là Di sản Thế giới.

T.V