Một đoạn đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình. Ảnh: H.O

Việc lập dự toán không gây thất thoát

Theo Kết luận về dự án đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, dự án điều chỉnh được phê duyệt năm 2007 có tổng mức đầu tư là 7.723 tỷ đồng, đến năm 2010 thì tăng lên là 8.974 tỷ đồng.

Việc tăng tổng mức đầu tư chủ yếu là do các nguyên nhân như lãi suất huy động vốn và thay đổi bất khả kháng (giá vật liệu, giá nhân công, bổ sung khối lượng hạng mục, thể chế chính sách...).

Các hạng mục khác tăng là do cơ chế quản lý đầu tư xây dựng của Nhà nước có sự thay đổi, thời điểm lập dự án và thực hiện dự án kéo dài. Trong đó, nguyên nhân gây tăng tổng mức lớn nhất do giải phóng mặt bằng chậm; tăng khối lượng công trình cầu vượt, cống chui theo yêu cầu của địa phương; địa chất, địa mạo diễn biến phức tạp, bất thường; biến động giá bất thường vào thời điểm năm 2007-2008.

Trong khi đó, về định mức thi công cọc cát và giếng cát, thực tế việc thi công cọc cát, giếng cát đều phải trải qua các công đoạn cơ bản: Chuẩn bị mặt bằng, đóng cọc mồi tạo lỗ, xúc đổ cát đến độ sâu thiết kế, bơm nước vào lỗ cọc, rung ống vách, vừa rung vừa nhổ ống vách, hoàn thiện đảm bảo theo đúng yêu cầu kỹ thuật.

Theo Định mức xây dựng cơ bản số 1242/1998/QĐ-BXD ngày 25/11/1998 của Bộ Xây dựng, chỉ có định mức AC.24000 - làm cọc cát bằng phương pháp ép rung, định mức này có mô tả chi tiết công việc giống như các công đoạn thi công đã nêu ở trên và không có tính chất đặc thù riêng cho bất kỳ dự án nào trong công trình giao thông cũng như các lĩnh vực xây dựng cơ bản khác. Do vậy, việc sử dụng định mức AC.24000 để lập dự toán cho các gói thầu phục vụ công tác đấu thầu là phù hợp.

Cũng theo Kết luận kiểm toán, đối với dự án đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, việc lựa chọn nhà thầu thi công thông qua hình thức đấu thầu cạnh tranh, giá gói thầu được xác định thông qua kết quả đấu thầu, không theo giá trị dự toán do cơ quan tư vấn thiết kế lập được chủ đầu tư phê duyệt. Do đó, không thể nói việc lập dự toán là gây thất thoát.

Chủ đầu tư và đơn vị liên quan đã nghiêm túc rút kinh nghiệm sau Kết luận kiểm toán về dự án đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình. Ảnh: H.O

Nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm

Ngay sau khi nhận được thông báo kết quả kiểm toán, Bộ GTVT đã tổ chức họp và có Thông báo số 108/TB-BGTVT ngày 14/2/2014, giao nhiệm vụ cho các cục, vụ liên quan chỉ đạo VEC, TEDI làm việc với Bộ Xây dựng để làm rõ cơ sở xây dựng và ban hành định mức thi công cọc cát mã số AC.24000. Cùng với đó, ban hành kèm theo Quyết định số 24/2005/QĐ-BXD, báo cáo Bộ GTVT để có hướng giải quyết vấn đề định mức giếng cát của dự án Cầu Giẽ - Ninh Bình nói riêng, các dự án xây dựng công trình giao thông nói chung và văn bản số 1059/BGTVT-TC ngày 17/2/2014 chỉ đạo việc thực hiện kết luận của Kiểm toán Nhà nước.

"VEC đã chỉ đạo các đơn vị và tổ chức nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm cho các dự án đang và sẽ triển khai. Ngày 6/2/2014, VEC đã ban hành chỉ thị số 327/CT-VEC về việc chấn chỉnh công tác quản lý  dự án đầu tư"- đại diện VEC khẳng định.

Tiếp đó, ngày 21/2/2014, VEC đã tổ chức cuộc họp với tất cả các nhà thầu, tư vấn giám sát triển khai công tác kiểm điểm, khắc phục các tồn tại liên quan. VEC đã gửi văn bản tới từng đơn vị về các tồn tại được nêu trong báo cáo kiểm toán và yêu cầu các đơn vị kiểm điểm trách nhiệm các tập thể, cá nhân có liên quan. Đồng thời yêu cầu các đơn vị hoàn thành việc khắc phục các tồn tại đã nêu trong báo cáo kiểm toán trước ngày 10/5/2014.

Cũng theo đại diện VEC, đối với các sai lệch khác trong công tác nghiệm thu, thanh toán: Dự án được thực hiện trong bối cảnh kinh tế khó khăn, lãi suất vay các ngân hàng tăng cao, để tạo điều kiện cho nhà thầu đẩy nhanh tiến độ, VEC đã thực hiện tạm ứng, tạm thanh toán một số khối lượng hạng mục cho nhà thầu, các khối lượng thi công được chuẩn xác ở bước hoàn công.

VEC đã giao Ban Quản lý dự án phối hợp với tư vấn giám sát, các nhà thầu rà soát và đối chiếu lại toàn bộ các khối lượng theo hồ sơ hoàn công để xác định giá trị xây lắp hoàn thành làm cơ sở thanh, quyết toán dự án.

Đối với các kết quả kiểm toán đo đạc hiện trường có sai lệch về độ dày kết cấu nền, mặt đường. Tuy vậy, chỉ xảy ra cục bộ ở một số vị trí, Bộ GTVT cũng đã có ý kiến chỉ đạo VEC tổ chức mời tư vấn độc lập kiểm định chất lượng công trình, xác định chi tiết các khiếm khuyết và xử lý trách nhiệm đúng quy định của pháp luật.

"Bộ GTVT đã có chỉ đạo kiểm tra, giám sát chặt chẽ quá trình tiếp thu các ý kiến của kiểm toán, của các cơ quan có liên quan và xử lý nghiêm túc khi có ý kiến kết luận của tư vấn độc lập"- đại diện VEC nói.

Hữu Oanh