Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị. Ảnh: Đ.X

Tại phiên thảo luận kinh tế - xã hội chiều 31/5, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã giải trình làm rõ việc triển khai gói tín dụng 120 nghìn tỷ cho vay nhà ở xã hội.

Theo ông Nguyễn Thanh Nghị, Bộ Xây dựng đã có hướng dẫn đối tượng vay ưu đãi; ủy quyền cho UBND các tỉnh chịu trách nhiệm xem xét, kiểm tra thủ tục pháp lý, lập danh mục dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo chung cư cũ và công khai danh sách này để các ngân hàng có căn cứ cho vay.

Bộ đã đôn đốc các địa phương triển khai thực hiện nhiệm vụ tại Đề án Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng nhà ở thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030.

Ông Nghị cho hay, đã có khoảng 100 dự án thuộc đối tượng cho vay gói 120 nghìn tỷ đồng theo báo cáo của các địa phương.

Các địa phương đã công bố nhu cầu vay vốn trong gói này như Bình Định 1.832 tỷ đồng; Phú Thọ 441 tỷ đồng, Đà Nẵng 545 tỷ đồng, Trà Vinh 420 tỷ đồng, Bắc Giang 4.527 tỷ đồng và Hải Phòng 3.892 tỷ đồng.

“Chương trình mới triển khai được hơn 1 tháng và gói 120 nghìn tỷ đồng cho cả giai đoạn đến năm 2030. Các địa phương đang trong quá trình tổng hợp công bố nên chỉ mới có kết quả bước đầu. Thời gian tới sẽ có nhiều dự án tham gia gói 120 nghìn tỷ như nhu cầu công bố của các địa phương”, Bộ trưởng Bộ Xây dựng nói.

Để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân khu công nghiệp đạt mục tiêu đề ra và giải ngân hiệu quả gói hỗ trợ 120 nghìn tỷ, ông Nghị cho biết, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và các bộ, ngành, địa phương tháo gỡ các vướng mắc về cơ chế, chính sách pháp luật, như sửa đổi Luật Nhà ở.

“Bộ sẽ tiếp tục làm việc với một số địa phương, doanh nghiệp trọng điểm để kiểm tra, đôn đốc, tạo nguồn cung cho nhà ở xã hội, nhà ở, công nhân, cải tạo chung cư cũ, thúc đẩy việc triển khai gói hỗ trợ 120.000 tỷ”, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị nói.

Trước đó, đại biểu Phạm Văn Thịnh (đoàn Bắc Giang) cho rằng, Đề án Xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp là 1 nhiệm vụ đa mục tiêu, vừa tạo công ăn việc làm mới, thúc đẩy tăng trưởng, đảm bảo an cư cho người lao động.

Tuy nhiên, đại biểu phản ánh, từ thực tiễn Bắc Giang cho thấy đề án hiện đang gặp 1 thách thức “rất trớ trêu” là căn hộ làm ra, công nhân muốn mua nhưng lại không đủ điều kiện do không đáp ứng điều kiện “không có nhà ở, đất ở nào khác”.

Ông Thịnh dẫn chứng như dự án nhà ở xã hội thị trấn Nếnh, huyện Việt Yên, giai đoạn 1 có 4.000 căn hộ, giá bán 12,3 triệu đồng/m2, đang hoàn thiện để đi vào sử dụng. Hơn 1 năm từ khi công bố nhận hồ sơ đến nay mới có trên 200 công nhân đủ điều kiện mua nhà.

“Với tình hình như vậy, các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội lại đối mặt với nguy cơ vỡ nợ vì không có khách hàng đủ điều kiện”, ông Thịnh nhận xét.

Từ đó, đại biểu Phạm Văn Thịnh đề xuất cần mở rộng ngay điều kiện đối tượng mua, thuê với ưu tiên xếp sau 10 đối tượng hiện đã quy định tại Luật Nhà ở, là các công nhân có thu nhập thấp và chủ doanh nghiệp có nhu cầu thuê cho công nhân của mình ở đều có thể là khách hàng.

Dẫn báo cáo của Bộ Xây dựng hiện nhà ở phục vụ cho công nhân chỉ đáp ứng được gần 30%, đại biểu Trần Thị Vân (đoàn Bắc Ninh) cũng cho biết, trong cuộc làm việc với Liên đoàn Lao động tỉnh, tiếp xúc gần 1.000 cử tri, công nhân lao động thì chỉ 27 công nhân có nhu cầu định cư và mua nhà. Họ đều là công nhân có gia đình và đã làm việc ở Bắc Ninh có thời gian từ 5 đến 10 năm.

19 công nhân khác có nhu cầu ở trong ký túc xá của công nhân, còn lại số đông công nhân chỉ có nhu cầu thuê trọ, chiếm tới hơn 80%.

Từ đó, bà Vân đề nghị Quốc hội, Chính phủ rà soát và bổ sung đối tượng là các hộ gia đình, cá nhân xây mới, cải tạo, sửa chữa nhà cho công nhân thuê được hưởng các gói hỗ trợ giảm lãi suất trên.

Theo bà Vân, điều này góp phần thực hiện mục tiêu “kép”, vừa hỗ trợ được người dân nhường đất cho phát triển công nghiệp có sinh kế phát triển bền vững, vừa hạ giá thành thuê nhà cho công nhân.