Toàn cảnh buổi họp báo. Ảnh: PV

Sáng ngày 28/4, Bộ Nội vụ tổ chức họp báo cung cấp thông tin định kỳ và thông tin về Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thị Hà chủ trì buổi họp báo.

Thông tin tại họp báo, Phó chánh Văn phòng Bộ Nội vụ Đặng Đức Thuận cho biết, thời gian qua, Bộ Nội vụ đã triển khai nhiều nhiệm vụ quan trọng, cấp bách. Trong đó, Bộ đã tham mưu thành lập Ban Chỉ đạo của Chính phủ, ban hành Quy chế hoạt động và Kế hoạch của Chính phủ thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ cũng đã trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ báo cáo Quốc hội về việc thực hiện cải cách tiền lương, điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp ưu đãi người có công và trợ cấp xã hội; về chủ trương đàm phán Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội với Chính phủ Nhật Bản…

Đại diện Văn phòng Bộ Nội vụ cho biết, thời gian tới, Bộ Nội vụ sẽ tập trung cao độ vào việc tiếp thu ý kiến của Bộ Chính trị, Ban Chấp hành Trung ương để hoàn thiện kỹ lưỡng, chất lượng tờ trình, đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ sẽ thực hiện đánh giá công tác sắp xếp tổ chức bộ máy tại các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện. Trong đó, Bộ tập trung xây dựng, hoàn thiện trình Chính phủ báo cáo tình hình kết quả thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy tại các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và các cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện…

Tại buổi họp báo, ông Phan Trung Tuấn, Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương (Bộ Nội Vụ) cho biết, hiện cả nước có 10.598 đơn vị hành chính cấp xã (xã, phường, thị trấn - PV), Trung ương đặt mục tiêu giảm khoảng 60-70% đơn vị này.

Theo mục tiêu này thì dự kiến sẽ có 3.300 xã, phường mới được hình thành. Quy mô xã, phường sẽ không quá lớn bởi đây là chính quyền thấp nhất, gần dân.

"Tuy nhiên, con số cuối cùng về số xã sau sáp nhập phải chờ tới khi Chính phủ trình Quốc hội mới biết được", Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương cho biết.

Ông Phan Trung Tuấn, Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương (Bộ Nội vụ) thông tin tại buổi họp báo. Ảnh: PV

Thông tin về tiến độ thực hiện chính quyền 2 cấp, ông Phan Trung Tuấn cho biết, hiện nay các cơ quan địa phương, bộ ngành đang thực hiện rất quyết liệt. Bộ Nội vụ đã tham mưu để Chính phủ thực hiện sáp nhập cấp tỉnh, bỏ chính quyền cấp huyện, sáp nhập cấp xã và thực hiện chính quyền 2 cấp.

Theo số liệu ban đầu, cơ bản 52 địa phương hoàn thành việc sắp xếp cấp tỉnh, cấp xã. Bộ Nội vụ cũng đã tiếp nhận 20 bộ hồ sơ liên quan đề án sắp xếp đơn vị hành chính từ các địa phương.

"Bộ Nội vụ làm ngày, làm đêm không nghỉ lễ để đảm bảo tiến độ trình phương án sắp xếp chính quyền địa phương 2 cấp cho Chính phủ và Quốc hội. Tiến độ rất gấp, nhưng dự kiến trước 10/5, Bộ sẽ trình Chính phủ toàn bộ đề án sắp xếp cấp tỉnh và cấp xã. Tới ngày 15/5, Chính phủ trình toàn bộ hồ sơ tới Quốc hội”, Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương Phan Trung Tuấn chia sẻ.

Ông Tuấn cho biết, đây là đề án rất lớn, tác động ảnh hưởng đến địa phương lớn nhất từ trước đến nay. Hình ảnh bộ bản đồ mới của cả nước và các địa phương sẽ được hình thành trong thời gian tới.

Luật Tổ chức chính quyền địa phương cũng đang được Quốc hội xem xét thông qua và Quốc hội cũng sửa đổi hiến pháp để đồng bộ và thực hiện từ 1/7 tới.

Cũng tại buổi họp báo, báo chí đặt câu hỏi liên quan đến chủ trương không tổ chức cấp huyện được Ban Chấp hành Trung ương thông qua mới đây. Trong 696 đơn vị hành chính cấp huyện hiện nay có 87 thành phố thuộc tỉnh và thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương sẽ không còn. Rất nhiều chuyên gia, nhà khoa học và người dân ủng hộ chủ trương này nhưng cho rằng nên giữ lại các thành phố này bằng cách xem các thành phố như một loại hình trong đơn vị hành chính cấp cơ sở.

Trả lời báo chí về nội dung này, Vụ trưởng Vụ chính quyền địa phương Phan Trung Tuấn cho biết đề xuất ban đầu của Bộ Nội vụ vẫn có mô hình thành phố, thị xã và xác định đây là một loại hình trong đơn vị hành chính cấp cơ sở. 

“Theo đề xuất ban đầu của chúng tôi, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh và cấp cơ sở. Trong đó, cấp cơ sở bao gồm xã, phường, đặc khu, thành phố, thị xã”, Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương cho hay.

Tuy nhiên, theo ông Phan Trung Tuấn, khi trình lên, Bộ Chính trị 3 lần xem xét, cho ý kiến về đề án này và yêu cầu cân nhắc rất kỹ "vì sao không giữ lại tên thị xã, thành phố thuộc tỉnh".

"Lý do bởi chúng ta đã thống nhất chủ trương bỏ hoàn toàn cấp huyện, cấp cơ sở chỉ còn cấp xã. Mặt khác, có yếu tố tâm lý sợ tác động, ảnh hưởng đến nhiều người dân. Họ sẽ băn khoăn vì sao chủ trương bỏ cấp huyện mà vẫn giữ lại thành phố, thị xã hiện đang là cấp huyện", ông Tuấn lý giải.

Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương thông tin thêm, sau khi cân nhắc rất kỹ, Bộ Chính trị, Trung ương thống nhất tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, bỏ hoàn toàn cấp huyện, không có "vương vấn" gì đối với đơn vị hành chính cấp huyện nữa.

Đồng thời, Bộ Chính trị, Trung ương thống nhất tổ chức mô hình tương đối gọn nhẹ, để bảo đảm hướng tới phục vụ người dân tốt nhất, bảo đảm hiệu lực, hiệu quả, chính quyền cấp cơ sở gần dân, sát dân…

Theo đó, cấp tỉnh gồm tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương giữ nguyên; cấp xã chỉ còn xã, phường, đặc khu (tổ chức ở các địa bàn hải đảo). Tới đây, cả nước sẽ có khoảng 12-13 đặc khu theo phương án trình của các địa phương.