Lào Cai mới đáp ứng được phần nhỏ nhu cầu nhà ở xã hội
So với một số đô thị khác thuộc các tỉnh trong khu vực, giá đất nền tại TP Lào Cai thường cao hơn mặt bằng chung. Thực trạng này khiến cho những người lao động có mức thu nhập thấp, khả năng tích lũy tài chính hạn hẹp rất khó khăn khi sở hữu mảnh đất tiền tỷ để xây nhà. Bởi vậy, những dự án NƠXH với nhiều chính sách ưu đãi sẽ phần nào giải được "cơn khát" về nhu cầu nhà ở hiện nay cho người lao động.
NƠXH là một trong những tiêu chí quan trọng đối với sự phát triển của mỗi địa phương. Thời gian qua, các dự án NƠXH trên địa bàn tỉnh Lào Cai được hoàn thành đi vào hoạt động, đã phát huy được hiệu quả, góp phần đảm bảo chính sách an sinh xã hội.
Với kế hoạch phát triển nhà ở 5 năm giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Lào Cai hiện có 5 công trình NƠXH đã đưa vào sử dụng với 900 căn hộ. Con số này mới đáp ứng một phần nhu cầu của người dân, nhất là người lao động có thu nhập thấp.
Theo tính toán, hiện toàn tỉnh cần khoảng 4.000 căn hộ NƠXH. Trước nhu cầu nhà ở cho công nhân, viên chức, người lao động có thu nhập trung bình, thấp ngày càng tăng, tỉnh Lào Cai đã quy hoạch các vị trí phù hợp để phát triển NƠXH.
Kế hoạch Phát triển nhà ở trên địa bàn tỉnh năm 2024 và Chương trình Phát triển nhà ở đến năm 2025, định hướng đến năm 2035, tỉnh Lào Cai dự kiến sẽ có 20 dự án nhà ở với khoảng 1.331 căn hộ hoàn thiện, tổng diện tích sàn nhà ở khoảng 357.127m2 tại các khu vực như TP. Lào Cai, thị xã Sa Pa, và huyện Bát Xát.
Trong năm 2024, tỉnh Lào Cai sẽ chấp thuận chủ trương đầu tư và kêu gọi đầu tư cho 46 dự án phát triển nhà ở thương mại với tổng diện tích đất ở khoảng 398,26ha. Tỉnh cũng dự kiến đầu tư 3 dự án NƠXH tại TP Lào Cai, bao gồm NƠXH khu Lâm Viên (phường Nam Cường), NƠXH đường Điện Biên (phường Cốc Lếu), và NƠXH tại Khu đô thị Kim Thành (phường Duyên Hải), với diện tích đất xây dựng khoảng 8,72ha.
Hiện, tỉnh Lào Cai đang triển khai thực hiện 1 dự án NƠXH dành cho người thu nhập thấp tại khu dự phòng Tây Bắc, thị xã Sa Pa với tổng diện tích đất là 2,53ha và 917 căn hộ.
Dự kiến đến năm 2025, tỉnh Lào Cai sẽ tiếp tục triển khai khoảng 6 dự án NƠXH với tổng diện tích sàn khoảng 420.000m2/4.600 căn, trên diện tích đất khoảng 15ha và đến năm 2030 tiếp tục triển khai các khu NƠXH trên quỹ đất hiện có.
Theo Sở Xây dựng, hiện nay, địa phương đã dành khoảng 81 ha đất cho phát triển NƠXH, với 18 vị trí.
Vị trí quy hoạch các khu NƠXH này được đánh giá là đẹp khi nằm gần các dự án tiểu khu đô thị và nhà ở thương mại nhằm đáp ứng nhu cầu thực tế, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, giúp người có thu nhập thấp dễ tiếp cận với các dịch vụ đô thị (công viên, cây xanh, vận tải công cộng, y tế, giáo dục, thương mại, vui chơi, giải trí, thể dục, thể thao…), nhưng vẫn đảm bảo theo quy định đối với việc dành quỹ đất trong các đồ án quy hoạch để xây dựng NƠXH.
Những vướng mắc cần tháo gỡ
Đối với tỉnh Lào Cai, các vị trí dự kiến xây dựng NƠXH đều đã được quy hoạch xây dựng chi tiết đảm bảo diện tích đất để xây dựng theo đề án của Chính phủ giao và các đối tượng được hưởng cũng đảm bảo. Tuy nhiên, vẫn còn một số vướng mắc khi triển khai dự án NƠXH như tín dụng, chính sách ưu đãi và đối tượng mua nhà.
Nhằm tháo gỡ những vướng mắc về gói tín dụng, chính sách ưu đãi, đối tượng mua nhà trong quá trình triển khai các dự án NƠXH trên địa bàn, thời gian qua Sở Xây dựng chủ động phối hợp cùng các sở, ngành khác và chủ đầu tư để hoàn thiện các thủ tục theo quy định nhằm đưa công trình sớm được triển khai xây dựng và người dân dễ dàng tiếp cận.
Để mua được 1 căn NƠXH người dân cần có kinh phí khoảng từ 700 triệu đồng đến 1 tỷ đồng, nhưng mức thu phập trung bình của các đối tượng được mua nhà ở xã hội khoảng 6 triệu đến 8 triệu/ người/tháng và khi vay ngân hàng cần phải chứng minh thời gian trả lãi và thời gian trả nợ. Thêm nữa, lãi suất ưu đãi cho người mua nhà vẫn cao (khoảng 4,8%/năm). Do đó số có nhu cầu về nhà ở còn rất nhiều nhưng số đăng ký mua nhà thì chưa cao.
Mặt khác, đối tượng mua NƠXH theo quy định của pháp luật thì chủ đầu tư tổng hợp danh sách các khách hàng mua, thuê mua NƠXH gửi danh sách khách hàng đến Sở Xây dựng. Sau đó, Sở Xây dựng lấy ý kiến xác minh của các đơn vị có liên quan và phải có thông báo phản hồi trong thời gian 15 ngày làm việc.
Theo quy định, khách hàng đăng ký mua NƠXH phải đảm bảo đáp ứng các yêu cầu về nhà ở như: Phải là những người chưa sở hữu được nhà ở riêng, phải là cá nhân chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở tại khu vực sinh sống, trường hợp có nhà ở thuộc sở hữu của mình, diện tích ngôi nhà chỉ ở mức bình quân đầu người so với toàn hộ gia đình thấp hơn mức diện tích nhà ở tối thiểu.
Về cư trú, phải đăng ký thường trú tại nơi có NƠXH; trường hợp không đăng ký thường trú, thì phải đăng ký tạm trú từ một năm trở lên. Về thu nhập, phải là cá nhân không phải nộp thuế thu nhập thường xuyên hoặc thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo…
Trong khi đó, hồ sơ khách hàng nộp theo quy định phải có xác nhận thực trạng về nhà ở của UBND cấp xã, phường. Tuy nhiên có một số xã, phường chưa xác nhận, xác minh thông tin này do chưa khẳng định được chủ hộ gia đình đã có đất ở chỗ khác hay chưa nên chưa dám xác nhận cho người dân dẫn đến chủ đầu tư và Sở Xây dựng không có thông tin để duyệt đối tượng.
Mặt khác, một số UBND cấp huyện chưa phản hồi Sở Xây dựng thông tin xác minh đối tượng về thực trạng nhà ở mà các phường/xã trực thuộc huyện mình đã xác minh nhưng chưa có chế tài để xử lý gây chậm thời gian thông báo khách hàng đủ điều kiện mua, thuê mua NƠXH …
Theo ông Nông Văn Quyền, Trưởng phòng Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản, Sở Xây dựng, để kịp thời cung cấp nhu cầu nhà ở cho các đối tượng có thu nhập thấp, công nhân tại các khu, cụm công nghiệp, mặt khác tạo điều kiện cho người mua, thuê mua NƠXH và các doanh nghiệp xây dựng NƠXH và có điều kiện được tiếp cận với các chương trình ưu đãi, Sở Xây dựng đang triển khai một số nhiệm vụ như: Tiếp tục rà soát các vị trí đã, đang và dự kiến quy hoạch xây dựng NƠXH để điều chỉnh bổ sung.
Đồng thời, Sở Xây dựng cùng các sở, ngành, cơ quan liên quan sẽ hỗ trợ, phối hợp cũng như song hành với chủ đầu tư để hoàn thiện các thủ tục theo quy định để công trình sớm được triển khai xây dựng và đảm bảo tiến độ để người dân trên địa bàn tỉnh sớm được hưởng các chính sách an sinh xã hội đang được Đảng, Nhà nước quan tâm.