(Thanh tra) - Trong bối cảnh cả nước chuyển mạnh sang mô hình kinh tế biển xanh, hội nhập sâu rộng và tái cấu trúc không gian phát triển vùng, Lâm Đồng đang đứng trước những cơ hội mới từ biển. Phóng viên Báo Thanh tra đã có cuộc trao đổi với ông Lê Trọng Yên, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lâm Đồng xoay quanh chiến lược liên kết vùng, hình thành cực tăng trưởng mới từ biển và tầm nhìn phát triển dài hạn của địa phương.
Phóng viên: Thưa ông, vì sao Lâm Đồng xác định liên kết vùng từ biển là một hướng đi chiến lược trong giai đoạn hiện nay?
Ông Lê Trọng Yên: Trong bối cảnh kinh tế biển xanh và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, việc phát triển đơn lẻ sẽ không đủ tạo ra sức bật dài hạn. Với Lâm Đồng, liên kết với các tỉnh Nam Trung Bộ là lựa chọn tất yếu. Biển không chỉ là không gian kinh tế mà còn gắn với quốc phòng, an ninh và hội nhập. Vì vậy, khai thác biển phải gắn với hạ tầng, logistics, công nghiệp và các chuỗi giá trị liên vùng thì mới tạo được hiệu quả thực chất.
Về thực tiễn, Lâm Đồng sở hữu đường bờ biển dài 192 km, giữ vị trí đặc biệt quan trọng trong cấu trúc phát triển vùng Tây Nguyên – Nam Trung Bộ. Biển không chỉ là không gian kinh tế mà còn là không gian chiến lược về quốc phòng, an ninh và hội nhập. Do đó, tỉnh xác định phải khai thác hiệu quả lợi thế biển trong mối liên kết chặt chẽ với hạ tầng, logistics, công nghiệp và các chuỗi giá trị liên vùng.
Lâm Đồng có những điều kiện rất đặc thù. Chúng tôi có đảo Phú Quý giữ vị trí quan trọng về kinh tế biển và quốc phòng – an ninh, có Hòn Hải nằm trên điểm A6 thuộc đường cơ sở quốc gia.
Bên cạnh đó là lợi thế lớn về năng lượng tái tạo. Điều kiện gió, bức xạ mặt trời ổn định, khí hậu ít chịu ảnh hưởng của bão rất thuận lợi cho phát triển điện gió, điện mặt trời, đặc biệt là điện gió ngoài khơi và gần bờ. Đây là những yếu tố mà không phải địa phương nào cũng có được.
Trên cơ sở đó, tỉnh đã xác định “Khai thác, nuôi trồng, chế biến hải sản” và “Năng lượng tái tạo” là hai trong sáu ngành kinh tế biển ưu tiên phát triển.
Đây là nội dung đã được cụ thể hóa trong Chương trình hành động số 60-CTr/TU của Tỉnh ủy, thực hiện Nghị quyết 36-NQ/TW ngày 22/10/2018 của Trung ương về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Phóng viên: Đâu là những lợi thế then chốt giúp Lâm Đồng có thể đóng vai trò “hạt nhân” trong cực tăng trưởng mới từ biển?
Ông Lê Trọng Yên: Trước hết, Lâm Đồng là tỉnh có lợi thế về điều kiện tự nhiên và không gian phát triển. Với bờ biển dài, vùng biển rộng, hệ thống đảo và vị trí tiếp giáp các tuyến hàng hải quốc tế, Lâm Đồng có đầy đủ điều kiện để phát triển các ngành kinh tế biển đa dạng, từ du lịch, thủy sản, cảng biển đến năng lượng tái tạo ngoài khơi.
Cùng với đó là là hạ tầng chiến lược đang được đầu tư đồng bộ. Các dự án như cảng biển Vĩnh Tân, Sơn Mỹ, Cảng hàng không Phan Thiết, tuyến cao tốc Bắc – Nam, tuyến Nha Trang – Liên Khương và định hướng đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam tạo nên trục kết nối vùng rất rõ nét. Những hạ tầng này tạo điều kiện để hình thành chuỗi logistics và mở rộng không gian kinh tế cho cả vùng.
Một điểm nữa là sự bổ trợ vùng rất rõ ràng giữa vùng biển và cao nguyên. Chúng tôi không phát triển biển đơn thuần, mà gắn biển với cao nguyên, với nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến và du lịch chất lượng cao. Chính sự kết nối này giúp nâng cao giá trị sản xuất và hiệu quả phát triển trong dài hạn.
Phóng viên: Chủ trương sáp nhập Bình Thuận – Lâm Đồng – Đắk Nông được nhìn nhận như thế nào trong chiến lược phát triển kinh tế biển?
Ông Lê Trọng Yên: Chúng tôi nhìn nhận việc sáp nhập này như một động lực lớn cho phát triển, không chỉ ở góc độ tổ chức hành chính. Quan trọng hơn, nó mở ra một không gian phát triển mới, nơi các lợi thế của từng địa phương có thể bổ trợ cho nhau.
Bình Thuận mang đến lợi thế biển, cảng biển, năng lượng tái tạo và du lịch biển. Lâm Đồng có thế mạnh về nông nghiệp công nghệ cao, du lịch chất lượng cao, nguồn nhân lực và khí hậu. Đắk Nông bổ sung tiềm năng về khoáng sản, đất đai và kết nối biên giới. Khi ba địa phương hợp lực, chúng ta có đủ điều kiện hình thành chuỗi giá trị hoàn chỉnh từ sản xuất, chế biến đến xuất khẩu thông qua cửa ngõ biển.
Đặc biệt, các cảng biển của Bình Thuận sẽ trở thành cửa ngõ xuất khẩu quan trọng cho nông sản, khoáng sản và sản phẩm công nghiệp của vùng cao nguyên, qua đó nâng cao sức cạnh tranh của toàn vùng.
Phóng viên: Trong liên kết vùng, Lâm Đồng ưu tiên những lĩnh vực nào để tạo đột phá từ biển?
Ông Lê Trọng Yên: Trong liên kết vùng, chúng tôi tập trung vào một số trục chính. Trước hết là du lịch, nhưng không phải du lịch biển đơn thuần. Mục tiêu là xây dựng các sản phẩm kết nối “biển – rừng – cao nguyên”, kết nối Phan Thiết, Mũi Né với Đà Lạt và các không gian sinh thái đặc thù. Đây là lợi thế khác biệt mà ít địa phương có được.
Thứ hai là logistics và cảng biển. Phát triển cảng biển không chỉ phục vụ địa phương mà hướng đến vai trò trung chuyển hàng hóa cho cả vùng Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Đây là trụ cột quan trọng trong liên kết vùng.
Bên cạnh đó là năng lượng tái tạo và công nghiệp phụ trợ. Nguồn điện gió ngoài khơi, điện mặt trời ven biển sẽ tạo nền tảng cho phát triển công nghiệp chế biến, công nghiệp năng lượng và bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.
Phóng viên: Tỉnh nhìn nhận như thế nào về vai trò địa chính trị – kinh tế của biển trong chiến lược phát triển dài hạn?
Ông Lê Trọng Yên: Chúng tôi nhìn nhận biển không chỉ là không gian kinh tế, mà còn là không gian chiến lược về chủ quyền, an ninh và vị thế quốc gia. Phát triển kinh tế biển bền vững chính là một cách khẳng định và bảo vệ chủ quyền biển đảo bằng sức mạnh kinh tế và quản trị.
Lâm Đồng xác định phát triển kinh tế biển phải gắn với bảo vệ môi trường, bảo tồn hệ sinh thái và giữ vững quốc phòng – an ninh. Khi kinh tế biển phát triển bền vững, đời sống người dân ven biển được nâng cao, hạ tầng được đầu tư đồng bộ, thì đó cũng là nền tảng vững chắc để bảo vệ lợi ích quốc gia trên biển.
Phóng viên: Thông điệp lớn nhất mà tỉnh Lâm Đồng muốn gửi đi từ chiến lược phát triển kinh tế biển là gì, thưa ông?
Ông Lê Trọng Yên: Thông điệp chúng tôi muốn nhấn mạnh là phát triển từ biển nhưng không đánh đổi môi trường; mở rộng không gian phát triển nhưng không phá vỡ cân bằng sinh thái; liên kết vùng để cùng đi lên chứ không phát triển cục bộ.
Như tôi đã nói, sự kết hợp các lợi thế độc đáo của vùng ven biển Lâm Đồng với tiềm năng to lớn của vùng cao nguyên mở ra một không gian phát triển kinh tế biển đa ngành, có chiều sâu và sức cạnh tranh vượt trội, đáp ứng toàn diện các điều kiện cho phát triển đa ngành, đa lĩnh vực.
Nếu làm tốt liên kết vùng và phát huy được lợi thế của từng địa phương, Lâm Đồng có cơ hội hình thành vai trò động lực trong cực tăng trưởng mới từ biển, đóng góp vào phát triển kinh tế biển xanh và tăng cường vị thế của Việt Nam trên Biển Đông.
Xin trân trọng cảm ơn ông!
