Cảng biển Trần Đề huyện Mỹ Xuyên tỉnh Sóc Trăng

Nhà văn Sơn Nam từng mô tả: Từ giữa thế kỷ XVIII, Bãi Xàu đã là một Thương cảng Quốc tế đúng nghĩa… Sau năm 1975, hoạt động thương mại ở Cảng Bãi Xàu gần như bị lãng quên... Năm 2010, tỉnh Sóc Trăng đã có kế hoạch xây dựng cảng sông trên đầu Kinh Saintard, nơi tiếp giáp rạch Bãi Xàu, thuộc phường 8, TP Sóc Trăng bây giờ. Cảng sông này khi hoàn thành, có thể xem như là hậu thân của Thương cảng Quốc tế Bãi Xàu ngày xưa.

Tuy nhiên, khu vực ĐBSCL hiện có nhiều cảng nhỏ, phân bố không đồng đều, và chủ yếu ở TP Cần Thơ, với năng lực vận chuyển bốc dỡ thấp, hạ tầng giao thông còn nhiều hạn chế. Phát triển hệ thống giao thông đường thủy và cảng biển khu vực ĐBSCL, vùng nông nghiệp trọng điểm của cả nước, tạo động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội của cả khu vực là nhu cầu cấp thiết.

Theo các nhà khoa học, mở cảng Trần Đề sẽ tạo ra nhiều thuận lợi cho phát triển kinh tế, xã hội của vùng ĐBSCL, bởi luồng Trần Đề có hướng tự nhiên “chạy với góc rất thuận lợi” cho xây dựng siêu cảng nước sâu. Đặt cảng nước sâu tại cửa Sông Hậu thông ra biển là phù hợp, thu hút hàng hóa đi và đến ĐBSCL ngắn nhất và rất thuận tiện. Ngoài ra, tất cả tuyến vận tải đường thủy chính đi qua các tỉnh, thành ở ĐBSCL đều nối với Sông Hậu ra Cửa biển Trần Đề, là mạng lưới giao thông đường bộ đã được quy hoạch liên hoàn. Đó là quốc lộ 1A nối Sóc Trăng - TP Cần Thơ, quốc lộ 60 nối Sóc Trăng - TP Hồ Chí Minh, quốc lộ Nam Sông Hậu nối Sóc Trăng - TP Cần Thơ - Campuchia…

Thực tế phía Bắc cửa Trần Đề đã “nổi lên cồn cát như một con đê” tự nhiên, dài khoảng 29.100m nối Cù Lao Dung với biển, có độ cao trung bình là 0,971m. Còn ở phía Nam giáp “con đê” là dòng Trần Đề chảy song song, dài khoảng 29.353m, với độ sâu trung bình hơn 5m.

Theo kỹ sư Doãn Mạnh Dũng, Phó Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật và Kinh tế biển TP Hồ Chí Minh: “Việc nạo vét luồng Trần Đề thật đơn giản”, bởi chỉ cần đào ở phía Nam đổ sang phía Bắc để nâng cao thêm con đê tự nhiên.

Trước mắt tạo độ sâu 6 - 8m dọc theo doi cát cho tàu từ 10 - 20 ngàn tấn vào sâu trong Sông Hậu. Chi phí dự tính khoảng 67.606.094 USD sẽ có thể thông tàu 2 vạn tấn. Cũng theo kỹ sư Dũng: Bên ngoài “con đê” có độ sâu 14m là điều kiện rất lý tưởng để cho tàu 50 ngàn tấn ra vào. Tại đây có thể nghiên cứu xây dựng cảng nước sâu ở ngoài khơi biển Sóc Trăng, để trung chuyển hàng hóa ra vào hệ thống cảng Cần Thơ và các cảng sông khu vực ĐBSCL.
Như vậy, chắc chắn dự án sẽ góp phần thay đổi cơ cấu kinh tế và vận tải cho Sóc Trăng và cả khu vực ĐBSCL. Đặc biệt, theo các nhà khoa học, việc nâng dần độ cao của cồn cát là một triển vọng phát triển “đô thị trên biển” trong tương lai. Trước mắt có thể tạo ra 6 khu công nghiệp, đem lại công ăn việc làm cho người dân trong khu vực.

Thời gian qua, Chính phủ cũng đã đầu tư trên 40 tỉ đồng xây dựng Cảng Trần Đề là 1 trong 15 cảng cá trọng điểm của cả nước. Quả là, tiềm năng từ Cảng biển Trần Đề đối với Sóc Trăng và cả khu vực ĐBSCL đang còn rất lớn.

Bài và ảnh: TRÚC XUÂN