Năm 2020, tổng số đơn thư các loại (khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh) tăng 1,6% do số đơn tố cáo tăng. Ảnh minh hoạ. Nguồn Internet

Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 48, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến báo cáo của Chính phủ về công tác giải quyết KN, TC năm 2020 chiều ngày 14/9.

Theo báo cáo của Chính phủ, trong bối cảnh diễn biến phức tạp của đại dịch Covid-19, có thời điểm cả nước thực hiện giãn cách xã hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ vẫn luôn chỉ đạo đảm bảo thông suốt trong công tác tiếp công dân, giải quyết KN, TC.

Đồng thời, yêu cầu thực hiện tốt các biện pháp bảo đảm an toàn sức khỏe, phòng, chống dịch bệnh đối với công dân KN, TC và lực lượng cán bộ thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân.

Nội dung TC chủ yếu liên quan đến cán bộ

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, các cấp, ngành đã thực hiện đồng bộ các giải pháp, giải quyết kịp thời các bức xúc, phản ánh, kiến nghị của công dân ngay từ khi mới phát sinh, không để tạo thành “điểm nóng” phức tạp, góp phần bảo đảm ổn định tình hình an ninh, trật tự để tổ chức thành công Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.

Số liệu báo cáo của các bộ, ngành, địa phương cho thấy, so với năm 2019, số lượt công dân đến các cơ quan Nhà nước KN, TC, kiến nghị phản ánh giảm 4%, số lượt đoàn đông người giảm 17,7%, số vụ việc KN, TC thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan hành chính Nhà nước giảm 11,5%.

Tuy nhiên, tổng số đơn thư các loại (KN, TC, kiến nghị, phản ánh) tăng 1,6% do số đơn TC tăng.

Phân tích cụ thể, so với năm 2019, KN giảm 5,8% số đơn và giảm 15,5% số vụ việc thuộc thẩm quyền. Số đơn KN về lĩnh vực đất đai tiếp tục chiếm đa số (61,5%), trong đó tập trung chủ yếu vào việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư…

Còn TC, so với năm 2019 tăng 20,8% số đơn nhưng giảm 0,8% số vụ việc thuộc thẩm quyền.

Một số địa phương có số đơn thư TC tăng nhiều là TP Hồ Chí Minh (tăng 139%, 2.444 đơn), Tuyên Quang (468%, 670), Khánh Hòa (204%, 615), Nghệ An (68%, 375), Hòa Bình (193%, 220) …

Hoãn đối thoại với người dân Thủ Thiêm vì dịch Covid -19

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, Thanh tra Chính phủ đã thành lập Tổ Công tác, ban hành kế hoạch và phối hợp với UBND TP Hồ Chí Minh tổ chức đối thoại với người dân Thủ Thiêm. Theo đó, thời gian tổ chức đối thoại dự kiến vào ngày 6/8/2020.

Tuy nhiên, cuối tháng 7/2020, dịch bệnh Covid-19 bùng phát trở lại, có nguy cơ lây lan cao tại nhiều địa phương, trong đó có TP Hồ Chí Minh. Do đó, Thanh tra Chính phủ đã hoãn buổi đối thoại với các công dân Thủ Thiêm và sẽ tổ chức trở lại ngay sau khi đủ điều kiện cho phép. 

Nội dung chủ yếu là TC cán bộ, công chức lợi dụng chức vụ, quyền hạn cố ý làm trái trong quản lý, thực thi công vụ; bao che cho cấp dưới gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức và Nhà nước; có lối sống, sinh hoạt không đúng mực, vi phạm quy định của Đảng và Nhà nước. Đáng chú ý, có nhiều người bị TC là nhân sự Đại hội Đảng bộ các cấp.

Còn tình trạng đùn đẩy trách nhiệm ngại đối thoại với dân

Đề cập đến nguyên nhân, Chính phủ nhận định có 4 nhóm cơ bản dẫn đến KN, TC.

Đầu tiên là, một số cơ chế, chính sách pháp luật còn bất cập, chưa phù hợp, làm phát sinh khiếu kiện, nhất là trong lĩnh vực đất đai như đã nêu tại các kỳ báo cáo trước. Cạnh đó, khiếu kiện ở một số lĩnh vực như: Quy hoạch đô thị, môi trường, chuyển đổi mô hình chợ truyền thống, dự án BOT... có diễn biến phức tạp.

Nguyên nhân thứ 2 là do thực thi pháp luật. Theo Chính phủ, công tác quản lý Nhà nước còn nhiều hạn chế, yếu kém, vi phạm, nhất là khâu công khai, minh bạch, trách nhiệm giải trình những vấn đề liên quan đến quyền, lợi ích hợp pháp của người dân.

“Một số công chức chưa thực hiện đầy đủ chức trách, nhiệm vụ và thiếu khách quan, công tâm trong thực thi công vụ dẫn tới vi phạm chế độ, chính sách, pháp luật. Thậm chí có trường hợp gây phiền hà, sách nhiễu, vụ lợi cá nhân, ảnh hưởng quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức”, báo cáo nêu.

Trong giải quyết KN, TC, còn tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm, ngại đối thoại với dân, chưa tập trung, quyết liệt giải quyết dứt điểm các vụ việc KN, TC phức tạp, kéo dài.

Nguyên nhân thứ 3 do công tác giám sát, phối hợp còn hạn chế. Cuối cùng là do tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nhận thức của người khiếu kiện.

Theo Chính phủ, nhiều người khiếu kiện có nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật còn hạn chế, sau khi được cán bộ tiếp, giải thích chính sách, pháp luật đã rút đơn.

Tuy nhiên, có những trường hợp vụ việc đã được cơ quan chức năng rà soát, giải quyết đúng chính sách, pháp luật, có lý, có tình; tổ chức đối thoại, vận động nhưng công dân vẫn tiếp khiếu, thậm chí có trường hợp phản ứng tiêu cực, bị kẻ xấu lợi dụng lôi kéo, kích động gây rối hoặc tham gia khiếu kiện đông người, làm mất an ninh, trật tự.

“Ngoài những nhóm nguyên nhân cơ bản nêu trên, năm 2020 cả nước tiến hành Đại hội Đảng bộ các cấp tiến tới Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, đây cũng là một trong những nguyên nhân làm phát sinh KN, TC, đặc biệt là TC. Nhiều đơn thư TC liên quan đến nhân sự Đại hội Đảng bộ các cấp”, Chính phủ cho hay.

Năm 2021 là năm diễn ra nhiều sự kiện chính trị quan trọng của đất nước, nhất là Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, bầu cử Đại biểu Quốc hội khóa XV đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026, Chính phủ cho biết, sẽ chỉ đạo các cấp, các ngành tổ chức thực hiện đồng bộ các giải pháp như chấn chỉnh những tồn tại, yếu kém trong quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực; tập trung thanh tra trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước trên các lĩnh vực dễ xảy ra sai phạm và phát sinh KN,TC…

Trong năm 2020, có 459.149 lượt công dân đến cơ quan hành chính Nhà nước KN, TC, kiến nghị, phản ánh (giảm 4% so với năm 2019), với 296.864 vụ việc (giảm 2,4%), có 3.779 lượt đoàn đông người (giảm 17,7%).

Các cơ quan hành chính tiếp nhận 305.769 đơn thư các loại (bao gồm: KN, TC, kiến nghị, phản ánh), tăng 1,6% so với năm 2019.

Đến nay đã giải quyết 24.275 vụ việc KN, TC thuộc thẩm quyền, đạt tỷ lệ 83,5% (KN 17.171 vụ việc; TC 7.104 vụ việc). Qua giải quyết KN, TC đã kiến nghị thu hồi cho Nhà nước, trả lại cho tập thể, cá nhân 42,1 tỷ đồng, 72,7 ha đất; khôi phục, đảm bảo quyền lợi cho 1.020 tập thể, cá nhân; kiến nghị xử lý vi phạm 541 người (đã xử lý 386 người), chuyển cơ quan điều tra 12 vụ, 13 đối tượng.