(Thanh tra) - Thanh tra tỉnh Điện Biên vừa thanh tra dự án Quản lý đa thiên tai lưu vực sông Nậm Rốm nhằm bảo vệ dân sinh, thích ứng biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Điện Biên. Nhiều tồn tại, sai sót đã được chỉ rõ.
Dự án “Quản lý đa thiên tai lưu vực sông Nậm Rốm” do Ban Quản lý dự án các công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Điện Biên (Ban QLDA) làm chủ đầu tư, sử dụng nguồn vốn vay ODA của Cơ quan Phát triển Pháp, viện trợ không hoàn lại của Liên minh châu Âu và vốn đối ứng trong nước, với tổng mức đầu tư hơn 981 tỷ đồng. Dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư từ năm 2021, dự kiến hoàn thành vào năm 2025, nhằm tăng cường khả năng ứng phó thiên tai, bảo vệ dân sinh, góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững cho địa phương.
Kết luận thanh tra của Thanh tra tỉnh Điện Biên cho thấy, công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng được chủ đầu tư, nhà thầu tư vấn, nhà thầu xây lắp thực hiện cơ bản bám sát trình tự, thủ tục quản lý dự án đầu tư xây dựng theo quy định của pháp luật từ khâu chuẩn bị đầu tư, triển khai dự án, giám sát nghiệm thu và giải ngân thanh toán.
Công tác lựa chọn nhà thầu được thực hiện công khai minh bạch, việc giải ngân vốn đầu tư kịp thời, bám sát chỉ đạo của UBND tỉnh. Chủ đầu tư trong quá trình nghiệm thu khối lượng xây lắp hiện trường đã tiến hành nghiệm thu theo thực tế thi công.
Tuy nhiên, kết luận thanh tra đã chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý dự án.
Đáng chú ý, có 2 gói thầu tư vấn chưa được tổ chức lựa chọn nhà thầu theo kế hoạch được phê duyệt, một số gói thầu chậm công khai kết quả chỉ định thầu, chậm đăng tải thông tin kết quả chỉ định thầu.
Ở một số gói thầu xây lắp, bảng tiến độ thi công lập chưa đúng mẫu quy định, thời gian thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu còn chậm.
Dự toán gói thầu tư vấn, bước khảo sát lập báo cáo nghiên cứu khả thi áp sai đơn giá thí nghiệm, áp sai đơn giá công tác khảo sát địa hình. Quá trình lập, thẩm tra, thẩm định phê duyệt chưa phát hiện dẫn đến thanh toán sai hơn 270,2 triệu đồng.
Đặc biệt, dự toán gói thầu xây lắp tính sai khối lượng tại một số hạng mục của công trình, quá trình lập, thẩm tra, thẩm định phê duyệt chưa phát hiện dẫn đến làm sai tăng giá trị các gói thầu với tổng giá trị trên 1,36 tỷ đồng.
Ngoài ra, chi phí rà phá bom mìn, vật nổ chưa được điều chỉnh theo quy định, chênh lệch gần 59 triệu đồng.
Cũng qua thanh tra phát hiện quá trình lập đến phê duyệt dự toán gói thầu xây lắp còn một số hạng mục giữa bản vẽ thiết kế được duyệt và việc áp dụng định mức, đơn giá chưa đồng nhất, chưa đầy đủ căn cứ, cơ sở để xác định khối lượng thi công.
Đáng chú ý, còn việc tạm ứng hợp đồng vượt mức 30% giá trị hợp đồng quy định tại Nghị định 99/2021/NĐ-CP, tại hợp đồng tư vấn lập hồ sơ chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và hồ sơ trồng rừng thay thế thực hiện chậm tiến độ so với thời gian cam kết.
Kết luận thanh tra nêu rõ, đến thời điểm tháng 9/2025, tiến độ tổng thể của dự án mới đạt 37,15% khối lượng công việc, trong đó công tác giải phóng mặt bằng là một trong những khâu then chốt còn nhiều vướng mắc. Dự án có tổng diện tích thu hồi đất hơn 935.800m² của 514 hộ gia đình, tổ chức, cá nhân. Tuy nhiên, đến nay mới bàn giao được khoảng 71,3% diện tích, tương đương hơn 668.000m²; giá trị chi trả bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng mới đạt 30,8% tổng dự toán.
Thanh tra tỉnh cho rằng, nguyên nhân chính của những hạn chế, sai sót là do một số đơn vị tư vấn khảo sát, thiết kế chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm, sản phẩm tư vấn còn sai sót; công tác thẩm tra, thẩm định hồ sơ chưa chặt chẽ; đồng thời, việc xác định nguồn gốc đất, đơn giá bồi thường và sự thiếu đồng thuận của người dân cũng khiến tiến độ giải phóng mặt bằng bị chậm đáng kể.
Trách nhiệm đối với các tồn tại, sai sót nêu trên được xác định thuộc trách nhiệm của Giám đốc Ban QLDA và các đơn vị, cá nhân có liên quan.
Trên cơ sở kết quả thanh tra, Thanh tra tỉnh Điện Biên kiến nghị thu hồi nộp ngân sách Nhà nước số tiền 270,2 triệu đồng do thanh toán sai; điều chỉnh giảm giá trị hợp đồng xây lắp hơn 1,36 tỷ đồng và giảm giá trị hợp đồng tư vấn 58,7 triệu đồng. Tổng giá trị kiến nghị xử lý kinh tế hơn 1,6 tỷ đồng.
Đồng thời, cơ quan thanh tra yêu cầu Giám đốc Ban QLDA tổ chức họp kiểm điểm, xác định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan.
Về công tác quản lý, Thanh tra tỉnh kiến nghị UBND tỉnh Điện Biên chỉ đạo các xã, phường có dự án triển khai tăng cường tuyên truyền, vận động người dân chấp hành chính sách bồi thường, giải phóng mặt bằng, sớm bàn giao đất cho các nhà thầu. Đồng thời, chỉ đạo Ban QLDA phối hợp chặt chẽ với chính quyền cơ sở, tháo gỡ khó khăn, rút ngắn thời gian thi công để đảm bảo hoàn thành dự án đúng tiến độ vào cuối năm 2025.
Dự án sông Nậm Rốm có ý nghĩa quan trọng đối với sự phát triển bền vững của tỉnh Điện Biên - vùng đất thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai, lũ lụt. Bởi vậy, việc đảm bảo dự án được triển khai đúng quy định, hiệu quả, không thất thoát, lãng phí không chỉ là yêu cầu về mặt quản lý Nhà nước mà còn là cam kết trách nhiệm với người dân và cộng đồng.
Dự án “Quản lý đa thiên tai lưu vực sông Nậm Rốm nhằm bảo vệ dân sinh, thích ứng biến đổi khí hậu và phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Điện Biên” nằm trong kế hoạch thanh tra của Thanh tra Chính phủ đối với các công trình, dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ, tồn đọng kéo dài, hiệu quả thấp, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí.
