Ảnh: https://www.mobifone.vn

Ngày 08/4/2020, Phó Chánh Thanh tra Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) đã ký kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật về quản lý thông tin thuê bao di động tại Tổng Công ty Viễn thông MobiFone, trong đó chỉ rõ thực trạng vừa đề cập.

Hệ thống CSDL của MobiFone chưa kết nối tới Bộ TT&TT, Bộ Công an

Kiểm tra việc thực hiện đăng tải trên trang thông tin điện tử của doanh nghiệp danh sách các điểm CCDVVT cho thấy, MobiFone đã niêm yết các điểm CCDVVT trên trang thông tin điện tử http://mobifone.vn theo quy định tại điểm n khoản 8 Điều Nghị định số 25/2011/NĐ-CP ngày 06/4/2011 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Viễn thông và Điều 30 Nghị định số 174/2013/NĐ-CP ngày 13/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, công nghệ thông tin và tần số vô tuyến điện (Nghị định số 49/2017/NĐ-CP).

MobiFone đã xây dựng hệ thống kỹ thuật, CSDL tập trung để nhập, lưu giữ, quản lý thông tin trong suốt thời gian sử dụng dịch vụ của thuê bao theo quy định tại điểm b khoản 8 Điều 15 Nghị định số 49/2017/NĐ-CP.

Việc bảo đảm khả năng truy nhập vào CSDL về thông tin thuê bao của điểm CCDVVT để phục vụ kiểm tra, thanh tra thông tin thuê bao của các thuê bao, MobiFone thực hiện theo quy định tại điểm e khoản 4 Điều 15 Nghị định số 49/2017/NĐ-CP.

Kết quả triển khai kết nối CSDL thông tin thuê bao tập trung của MobiFone với CSDL của Bộ TT&TT, Bộ Công an, theo báo cáo của MobiFone, hiện nay MobiFone đã triển khai xây dựng hệ thống kỹ thuật, sẵn sàng để kết nối CSDL thông tin thuê bao tập trung với CSDL của Bộ TT&TT, Bộ Công an. Tuy nhiên, hiện nay hệ thống CSDL chưa được kết nối tới hệ thống CSDL của Bộ TT&TT, Bộ Công an. Định kỳ hàng tháng, MobiFone thực hiện báo cáo số lượng thuê bao phát triển mới, thuê bao cắt/hủy gửi về Cục Viễn thông, Bộ TT&TT.

MobiFone thực hiện đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung đúng theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Quyết định số 35/2015/QĐ-TTg ngày 20/8/2015 của Thủ tướng Chính phủ về sửa đổi, bổ sung Quyết định số 02/2012/QĐ-TTg ngày 13/01/2012 về ban hành danh mục hàng hóa, dịch vụ thiết yếu phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung.

Kiểm tra 03 điểm CCDVVT, các điểm CCDVVT tuân thủ đầy đủ các quy định tại khoản 2 Điều 15 Nghị định số 49/2017/NĐ-CP; 01 điểm CCDVVT niêm yết quy trình giải quyết khiếu nại của người sử dụng dịch vụ chưa đúng theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Thông tư số 05/2011/TT-BTT&TT ngày 28/01/2011 của Bộ TT&TT quy định việc khiếu nại, giải quyết khiếu nại của người sử dụng dịch vụ đối với bên cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực TT&TT.

Kiểm tra 07 điểm CCDVVT ủy quyền, các điểm CCDVVT ủy quyền tuân thủ đầy đủ các quy định của điểm CCDVVT theo quy định tại khoản Điều 15 Nghị định số 49/2017/NĐ-CP; 01 điểm CCDVVT ủy quyền niêm yết quy trình giải quyết khiếu nại của người sử dụng dịch vụ chưa đúng theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Thông tư số 05/2011/TT-BTT&TT.

Kiểm tra ngẫu nhiên 315 thuê bao trong tổng số 2.254 thuê bao của 23 khách hàng đã thực hiện giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung, phát hiện có 100 thuê bao sử dụng ảnh chụp CMND/CCCD, ảnh chụp người trực tiếp đến giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung giống nhau, thực hiện giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung vào nhiều thời điểm khác nhau. Các thuê bao phát hiện sai phạm trên chủ yếu do 08 điểm CCDVVT ủy quyền của MobiFone thực hiện (trong đó: 07 điểm CCDVVT do Công ty Dịch vụ MobiFone khu vực 8 quản lý, 01 điểm CCDVVT do Công ty Dịch vụ MobiFone khu vực 1 quản lý), các điểm CCDVVT ủy quyền này đều sử dụng ứng dụng (app) cài đặt trên điện thoại thông minh, thực hiện tiếp nhận thông tin thuê bao và chuyển thông tin, dữ liệu hình ảnh về công ty khu vực phê duyệt. Các ứng dụng này (gồm: 1+Online, 8Online, Ba Khía) đều được phát triển bởi các công ty MobiFone khu vực. Như vậy, “có 100 thuê bao do 08 điểm CCDVVT ủy quyền của MobiFone thực hiện giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung không đúng quy định tại khoản 5 Điều 15 Nghị định số 49/2017/NĐ-CP”, kết luận thanh tra chỉ rõ.

Ảnh: https://www.mobifone.vn

Trong việc đảm bảo bí mật thông tin thuê bao và việc thực hiện quy định của pháp luật về mục đích sử dụng thông tin thuê bao, kiểm tra trực tiếp trên hệ thống kỹ thuật, CSDL quản lý thông tin thuê bao cho thấy, một số thuê bao được phát triển tại các điểm CCDVVT ủy quyền có dấu hiệu sao chép hồ sơ thông tin thuê bao nhằm sử dụng để phát triển thuê bao mới, cụ thể: Cùng 01 bản số hóa giấy tờ của cá nhân, tổ chức giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung; ảnh chụp người trực tiếp đến giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung được sử dụng để đăng ký thông tin thuê bao cho nhiều thuê bao, tại nhiều thời điểm khác nhau. Như vậy, việc đảm bảo bí mật thông tin thuê bao của điểm CCDVVT chưa tuân thủ nghiêm túc theo quy định tại điểm g khoản 4 Điều 15 Nghị định số 49/2017/NĐ-CP.

MobiFone cung cấp các phương thức cho phép khách hàng chủ động tự kiểm tra thông tin thuê bao của mình, cụ thể: Khách hàng nhắn tin SMS theo cú pháp TTTB gửi 1414, thông tin về thuê bao sẽ gửi về khách hàng bằng tin nhắn SMS. Truy cập trực tiếp trên trang thông tin điện tử www.mobifone.vn; trên ứng dụng My MobiFone.

Phải rà soát các điểm CCDVVT ủy quyền

Kết luận thanh tra ghi nhận MobiFone chấp hành nghiêm chỉnh Quyết định thanh tra số 729/QĐ-TTra ngày 03/10/2019 của Chánh Thanh tra Bộ TT&TT, phối hợp cung cấp hồ sơ, thông tin, tài liệu liên quan, tạo điều kiện thuận lợi để đoàn thanh tra hoàn thành nhiệm vụ.

Chủ động xây dựng phần mềm mSale áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để đưa vào triển khai thực hiện việc tiếp nhận, giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung, góp phần tăng tính chính xác thông tin của chủ thuê bao, hạn chế tình trạng SIM rác.

Bên cạnh đó, các vi phạm, tồn tại được Thanh tra Bộ chỉ ra là: Cung cấp dịch vụ cho 100 thuê bao có thông tin thuê bao không đúng quy định tại khoản 5 Điều 15 Nghị định số 49/2017/NĐ-CP, vi phạm điểm a khoản 2 Điều 30 Nghị định số 49/2017/NĐ-CP. Thanh tra Bộ chuyển Cục Viễn thông xử phạt vi phạm hành chính đối với MobiFone 90.000.000 đồng kèm theo biện pháp khắc phục hậu quả.

02 điểm CCDVVT niêm yết quy trình giải quyết khiếu nại chưa đúng theo quy định tại khoản 1 Điều 4 Thông tư số 05/2011/TT-BTT&TT.

Ảnh: https://www.mobifone.vn

Thanh tra Bộ yêu cầu MobiFone rà soát các điểm CCDVVT ủy quyền, các tài khoản account của nhân viên giao dịch thực hiện giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung có dấu hiệu vi phạm, tiến hành xử lý đối với những sai phạm của điểm CCDVVT, nhân viên trong quá trình thực thi nhiệm vụ, đặc biệt đối với các điểm CCDVVT ủy quyền và nhân viên giao dịch có liên quan tới các thuê bao đã phát hiện sai phạm trong quá trình thanh tra.

Thường xuyên, định kỳ xử lý SIM nghi ngờ kích hoạt sẵn, tiến hành rà soát, khóa SIM thuộc diện nghi ngờ theo các tiêu chí đã thống nhất giữa các nhà mạng viễn thông di động.

Thực hiện nhắn tin đối với 2.254 thuê bao được nêu để thực hiện giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung.

Việc triển khai đăng ký thông tin thuê bao bằng phần mềm ứng dụng AI giúp doanh nghiệp có thông tin chính xác hơn, hạn chế thuê bao ảo. Tuy nhiên, hiện nay việc áp dụng AI là không bắt buộc, vì vậy các doanh nghiệp viễn thông áp dụng tiêu chí về độ chính xác không thống nhất, dễ tạo sự bất bỉnh đẳng, mong muốn phải có sự công bằng trong triển khai. Thanh tra Bộ kiến nghị Bộ trưởng chỉ đạo Cục Viễn thông bổ sung nội dung triển khai ứng dụng AI vào Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 25/2011/NĐ-CP ngày 06/4/2011 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Viễn thông.

Ngoài ra, Nghị định số 49/2017/NĐ-CP không quy định hạn chế số lượng SIM, do vậy nhiều cá nhân, tổ chức đã lợi dụng quy định này để đăng ký số lượng lớn thuê bao sau đó bán ra thị trường. Việc doanh nghiệp mua SIM cho nhân viên sử dụng là vô lý và không có trên thực tế hiện nay trừ trường hợp doanh nghiệp sử dụng SIM dữ liệu để giám sát hành trình. Do vậy, kiến nghị bổ sung quy định mỗi cá nhân chỉ được sở hữu 03 SIM/mạng di động, doanh nghiệp sở hữu tối đa 100 SIM/mạng di động.

Chưa hết, điểm b Khoản 7 Điều 1 Nghị định số 49/2017/NĐ-CP quy định: Doanh nghiệp viễn thông di động phải kiểm tra, giám sát, bảo đảm các số thuê bao đó được sử dụng cho bản thân, con đẻ, con nuôi đối với chủ thuê bao là cá nhân; cho nhân viên, thiết bị đối với chủ thuê bao là tổ chức. Tuy nhiên, do không quy định rõ về nội dung kiểm tra, giám sát là gì, như phải có giấy tờ chứng minh mối quan hệ, hợp đồng lao động... dẫn đến tình trạng tổ chức, các nhân đã đăng ký với số lượng thuê bao lớn nhưng không thể khẳng định doanh nghiệp viễn thông có thực hiện kiểm tra trước khi cung cấp dịch vụ cho khách hàng hay không. Do vậy, Thanh tra Bộ kiến nghị bổ sung nội dung kiểm tra, giám sát vào Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 25/2011/NĐ-CP.

 Các thuê bao đã được khóa

MobiFone chủ động thực hiện rà soát, phát hiện và nhắn tin tới các thuê bao di động có thông tin thuê bao không đúng theo quy định để thực hiện lại việc giao kết hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung.

Tổng số thuê bao thực hiện nhắn tin từ 20/5/2019 đến 15/10/2019 là 9.728.707. Tổng số thuê bao thực hiện cập nhật lại thông tin là 85.701. Kiểm tra ngẫu nhiên toàn tập thuê bao, đối với tập dữ liệu khóa 1 chiều (3.565.278), 2 chiều (1.800.132).

Đoàn thanh tra đã yêu cầu MobiFone kết xuất 1.034.069 thuê bao bị khóa 1 chiều và 698.962 thuê bao khóa 2 chiều, kiểm tra ngẫu nhiên đối với một số thuê bao đã khóa 1 chiều và 2, kết quả: Các thuê bao đã được khóa 1 chiều, 2 chiều đúng theo danh sách.

Đối với các thuê bao đã thực hiện cập nhật lại thông tin sau khi bị khóa, tiến hành kiểm tra theo trình tự thuê bao cập nhật đảm bảo đầy đủ các thông tin theo quy định của Nghị định số 49/2017/NĐ-CP.