(Thanh tra) - Thanh tra tỉnh Đồng Nai ban hành Kết luận 04/KL-TT ngày 15/9/2025 đối với Dự án Khu dân cư Tân An do Công ty Cổ phần Nông sản Đông Việt làm chủ đầu tư, chỉ ra nhiều sai phạm về chỉ định chủ đầu tư, giao đất không qua đấu giá và nguyên nhân chậm trễ kéo dài.
Thanh tra tỉnh Đồng Nai ban hành Kết luận 04/KL-TT ngày 15/9/2025 đối với Dự án Khu dân cư Tân An do Công ty Cổ phần Nông sản Đông Việt (Đông Việt) làm chủ đầu tư, chỉ ra nhiều sai phạm về chỉ định chủ đầu tư, giao đất không qua đấu giá và nguyên nhân chậm trễ kéo dài.
Triển khai dở dang, 650m² chưa giải phóng mặt bằng
Dự án Khu dân cư Tân An do Đông Việt làm chủ đầu tư, có diện tích 9,8 ha với tổng vốn đầu tư 117,6 tỷ đồng, được UBND tỉnh Đồng Nai phê duyệt chủ trương đầu tư từ tháng 8/2018.
Đến nay, chủ đầu tư đã hoàn thành khoảng 90% hạ tầng kỹ thuật, bao gồm đường giao thông, vỉa hè, hệ thống thoát nước mưa – nước thải, nhưng vẫn còn 650 m² chưa được giải phóng mặt bằng. Phần diện tích này thuộc quyền sử dụng của hộ gia đình bà Nguyễn Thị Loan, dù đã có quyết định thu hồi đất nhưng người sử dụng chưa bàn giao cho chủ đầu tư.
Đáng chú ý, công trình xử lý nước thải 400 m³/ngày – hạng mục bắt buộc theo báo cáo đánh giá tác động môi trường – vẫn chưa được triển khai do vướng mắc giải phóng mặt bằng. Đây là nguyên nhân chính khiến dự án không thể hoàn thiện để đưa vào khai thác, tiềm ẩn rủi ro về môi trường và an sinh.
Sai phạm trong chỉ định chủ đầu tư và giao đất
Theo Kết luận 04/KL-TT, sai phạm trọng yếu là việc cơ quan tham mưu đã dựa trên căn cứ pháp lý chưa chính xác để đề xuất UBND tỉnh vừa quyết định chủ trương đầu tư, vừa chỉ định Công ty Đông Việt làm chủ đầu tư, thay vì tổ chức đấu thầu dự án có sử dụng đất theo quy định của Luật Nhà ở 2014 và Luật Đấu thầu 2013. Đồng thời, UBND tỉnh đã giao đất cho Công ty Đông Việt mà không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất, trái với quy định tại khoản 1 Điều 118 Luật Đất đai 2013.
Đoàn Thanh tra khẳng định, trách nhiệm chính thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư Đồng Nai trước sáp nhập (nay là Sở Tài chính) - cơ quan trực tiếp tham mưu chủ trương đầu tư; đồng thời, Sở Xây dựng, Sở Tài nguyên và Môi trường và UBND huyện Vĩnh Cửu cũng có trách nhiệm phối hợp nhưng thiếu rà soát, dẫn đến sai sót.
Nghĩa vụ tài chính: đã hoàn tất nhưng tiến độ vẫn tắc nghẽn
Báo cáo nêu rõ, Công ty Đông Việt đã hoàn thành toàn bộ nghĩa vụ tài chính về đất đai. Cụ thể, sau khi Cục Thuế tỉnh xác định tổng số tiền sử dụng đất phải nộp hơn 69,7 tỷ đồng, chủ đầu tư đã nộp đầy đủ và được xác nhận tại Văn bản số 10636/CTDON ngày 27/12/2021. Ngoài ra, công ty cũng nộp tiền thay cho quỹ đất 20% nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2015/NĐ-CP.
Như vậy, vấn đề của dự án không nằm ở nghĩa vụ tài chính, mà ở chỗ vướng mắc pháp lý và quản lý đất đai, dẫn đến tình trạng “tiền đã nộp, hạ tầng đã làm, nhưng dự án vẫn chưa thể hoàn thiện và đưa vào khai thác”.
Nguyên nhân chậm trễ, kéo dài
Qua phân tích, Thanh tra tỉnh Đồng Nai chỉ ra bốn nguyên nhân chính:
Việc tham mưu quyết định chủ trương đầu tư, chỉ định nhà đầu tư trái luật là căn nguyên khiến dự án bị Kiểm toán Nhà nước “tuýt còi” từ năm 2020 và kéo dài đến nay.
Trong 98.316 m² đất của dự án, có 32.995,4 m² thuộc Xí nghiệp nguyên liệu giấy Đông Nam Bộ, nhưng không được xác định rõ khi ban hành chủ trương, gây vướng mắc kéo dài.
650 m² đất còn sót lại làm ách tắc hạng mục xử lý nước thải và khiến công trình không thể nghiệm thu đồng bộ.
UBND huyện Vĩnh Cửu và Công ty Đông Việt chưa thống nhất phương án đầu tư hạ tầng đồng bộ trên diện tích đất tái định cư, dù UBND tỉnh đã chỉ đạo từ năm 2020.
Kiến nghị và hướng tháo gỡ
Để xử lý dứt điểm tình trạng này, Thanh tra tỉnh Đồng Nai kiến nghị UBND tỉnh:
Tổ chức kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân tại các sở, ngành liên quan đã tham mưu sai, thiếu rà soát.
Thực hiện cưỡng chế thu hồi 650 m² đất chưa bàn giao, đảm bảo xây dựng trạm xử lý nước thải theo đúng dự án được duyệt. Điều chỉnh lại quyết định giao đất, đảm bảo phù hợp với quy định Luật Đất đai và Luật Nhà ở, tránh khiếu kiện phát sinh.
Rà soát toàn diện hoạt động xây dựng, kinh doanh bất động sản của chủ đầu tư để kịp thời xử lý vi phạm, đặc biệt là việc thi công 7 căn nhà khi chưa đủ điều kiện pháp lý.
Đặc biệt, Thanh tra tỉnh Đồng Nai kiến nghị Thanh tra Chính phủ báo cáo Quốc hội, Chính phủ áp dụng cơ chế tháo gỡ khó khăn theo Nghị quyết 170/2024/QH15, nhằm “hợp pháp hóa” những trường hợp tương tự, tạo cơ sở đưa dự án vào khai thác, tránh lãng phí tài nguyên đất đai.
Dự án cần xử lý dứt điểm theo đúng quy định pháp luật
Kết luận 04/KL-TT của Thanh tra tỉnh Đồng Nai xác định Dự án Khu dân cư Tân An tuy đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính và cơ bản xây dựng được 90% hạ tầng, nhưng đến nay vẫn chưa thể hoàn tất do còn 650 m² chưa giải phóng mặt bằng, trạm xử lý nước thải chưa triển khai, cùng các sai phạm trong tham mưu chỉ định chủ đầu tư và giao đất không qua đấu giá.
Thanh tra tỉnh Đồng Nai đã kiến nghị UBND tỉnh cùng các sở, ngành, địa phương liên quan tổ chức kiểm điểm trách nhiệm, rà soát lại các quyết định pháp lý, đồng thời thực hiện cưỡng chế thu hồi phần diện tích đất còn lại để bảo đảm thi công hạ tầng môi trường theo dự án đã được phê duyệt.
Việc xử lý, tháo gỡ dứt điểm các vướng mắc này là yêu cầu cấp thiết nhằm đưa dự án vào khai thác theo đúng quy hoạch, đáp ứng nhu cầu nhà ở tại khu vực giáp Khu công nghiệp Sông Mây, đồng thời bảo đảm tuân thủ quy định pháp luật, sử dụng đất hiệu quả, tránh lãng phí và khiếu kiện kéo dài.
