(Thanh tra) - Trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nhiều tình huống phát sinh liên quan đến việc xử lý lại các vụ việc tố cáo đã được giải quyết trước đó. Một trong những tình huống điển hình là khi đơn vị hành chính thay đổi tên gọi, cấp quản lý, kéo theo sự điều chỉnh về thẩm quyền giải quyết.
Khi thay đổi từ thị trấn thành xã và yêu cầu xem xét lại kết quả tố cáo; xác định thẩm quyền giải quyết lại vụ việc tố cáo sau khi sắp xếp đơn vị hành chính:
Vụ việc tố cáo được UBND thị trấn A xác minh và kết luận nội dung tố cáo (trước ngày 1/7/2025). Đến nay, người bị tố cáo có đơn đề nghị xem xét, kiểm tra lại vụ việc tố cáo theo quy định tại khoản 3, Điều 37 Luật Tố cáo do có một trong các căn cứ cho rằng kết quả xác minh hoặc kết luận tố cáo còn thiếu chính xác, thiếu khách quan; bỏ sót, bỏ lọt thông tin, tài liệu, chứng cứ quan trọng… Sau khi chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, thị trấn A trở thành xã A. Do đó, nội dung đề nghị này của công dân sẽ thuộc thẩm quyền của cơ quan nào giải quyết?
Trong quá trình sắp xếp đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nhiều tình huống phát sinh liên quan đến việc xử lý lại các vụ việc tố cáo đã được giải quyết trước đó. Một trong những tình huống điển hình là khi đơn vị hành chính thay đổi tên gọi, cấp quản lý, kéo theo sự điều chỉnh về thẩm quyền giải quyết.
Tình huống thực tế:
Trước ngày 1/7/2025, UBND thị trấn A đã tiến hành xác minh, kết luận nội dung vụ việc tố cáo đối với một cá nhân theo quy định của Luật Tố cáo. Sau khi có kết luận, đến nay, người bị tố cáo gửi đơn đề nghị xem xét, kiểm tra lại vụ việc theo khoản 3, Điều 37 Luật Tố cáo 2018, với lý do:
• Kết quả xác minh, kết luận tố cáo còn thiếu chính xác, chưa khách quan.
• Có dấu hiệu bỏ sót thông tin, tài liệu, chứng cứ quan trọng.
Điểm đáng chú ý là kể từ ngày 1/7/2025, theo sắp xếp đơn vị hành chính, thị trấn A không còn tồn tại, được chuyển thành xã A thuộc mô hình chính quyền địa phương hai cấp (không còn cấp huyện). Điều này đặt ra câu hỏi: Đơn đề nghị xem xét lại vụ việc tố cáo này thuộc thẩm quyền của cơ quan nào giải quyết?
Căn cứ pháp lý để xác định thẩm quyền
Theo khoản 3, Điều 37 Luật Tố cáo 2018, trong trường hợp người tố cáo, người bị tố cáo hoặc cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đề nghị xem xét lại kết quả giải quyết tố cáo do có căn cứ cho rằng việc giải quyết chưa chính xác, khách quan hoặc bỏ sót, bỏ lọt chứng cứ, người có thẩm quyền giải quyết lại vụ việc là người đứng đầu cơ quan cấp trên trực tiếp của cơ quan, tổ chức, cá nhân đã giải quyết tố cáo trước đó.
Đối chiếu với tình huống này:
• Trước ngày 1/7/2025, Chủ tịch UBND thị trấn A là người có thẩm quyền giải quyết tố cáo.
• Sau ngày 1/7/2025, thị trấn A trở thành xã A. Về mặt tổ chức, UBND xã A kế thừa toàn bộ hồ sơ, tài liệu và trách nhiệm pháp lý của UBND thị trấn A.
• Cơ quan cấp trên trực tiếp của UBND xã A trong mô hình hai cấp là UBND tỉnh.
Do đó, Chủ tịch UBND tỉnh là người có thẩm quyền xem xét, giải quyết lại vụ việc tố cáo này.
Lưu ý khi áp dụng
1. Các địa phương cần rà soát, lập danh mục các vụ việc tố cáo đã được giải quyết trước thời điểm sắp xếp đơn vị hành chính để thuận lợi cho việc xác định thẩm quyền khi phát sinh yêu cầu xem xét lại.
2. Hồ sơ vụ việc phải được bàn giao đầy đủ từ đơn vị cũ (thị trấn) sang đơn vị mới (xã) để bảo đảm tính liên tục, tránh thất lạc chứng cứ.
3. Khi tiếp nhận yêu cầu xem xét lại, Chủ tịch UBND tỉnh cần chỉ đạo cơ quan chức năng tiến hành xác minh lại theo đúng quy định, bảo đảm khách quan, toàn diện, không bỏ lọt thông tin, chứng cứ.
Trong bối cảnh sắp xếp đơn vị hành chính và áp dụng mô hình chính quyền địa phương hai cấp, việc xác định đúng thẩm quyền giải quyết lại vụ việc tố cáo là yếu tố then chốt để bảo đảm tính hợp pháp, tránh khiếu kiện kéo dài. Với tình huống nêu trên, thẩm quyền thuộc về Chủ tịch UBND tỉnh - cơ quan cấp trên trực tiếp của UBND xã A (đơn vị kế thừa UBND thị trấn A).
