Vụ trưởng Vụ Tiếp dân và Xử lý đơn thư Nguyễn Hồng Điệp. Ảnh: Phương Hiếu

Từ sau khi kết thúc Kỳ họp thứ 5 Quốc hội Khóa XIII đến nay, công dân đến Trụ sở có giảm nhưng vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp. Qua hơn 2 tháng, Trụ sở đã tiếp 6.424 lượt người đến trình bày 1.696 việc với 183 lượt đoàn đông người. Trong đó, 588 vụ việc chưa được các cơ quan có thẩm quyền giải quyết, 1.108 vụ việc đã được các cơ quan có thẩm quyền các cấp xem xét, giải quyết thấu tình, đạt lý (nhiều vụ việc đã có ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan có thẩm quyền) nhưng công dân vẫn không chấp nhận, liên tục tiếp khiếu; thường xuyên tập trung tại Trụ sở, các cơ quan Trung ương, la hét, lăng mạ, thậm chí đe dọa hành hung cán bộ tại Trụ sở.

Điển hình như một số vụ việc khiếu kiện đông người, bức xúc của các địa phương: Đà Nẵng, Lào Cai, Ninh Bình, Bắc Giang, Hưng Yên, Hà Nội, Đồng Nai, Hải Dương… Bên cạnh đó, xuất hiện một số vụ việc khiếu nại, tố cáo (KN,TC) phức tạp liên quan đến tôn giáo, công dân của nhiều địa phương tập hợp thành đoàn đông người kéo tới Trụ sở tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh để khiếu tố như đoàn công dân của 7 tỉnh: Lạng Sơn, Yên Bái, Hải Dương, Phú Thọ, Tuyên Quang, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên liên quan đến việc thờ ảnh Bác Hồ. Hay việc xuất hiện các trường hợp KN,TC mang tính cực đoan, manh động, cố chấp, gây khó khăn cho việc tiếp, giải thích và hướng dẫn công dân.

+ Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là gì, thưa ông?

-  Qua thực tế tiếp công dân thời gian qua tại Trụ sở cũng như nắm bắt tình hình chung cho thấy, nguyên nhân dẫn đến tình trạng công dân khiếu kiện có tính chất gay gắt là do các quy định về KN và giải quyết KN hành chính trong các luật chuyên ngành chưa bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ; công tác thanh tra, kiểm tra trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan Nhà nước đối với thủ trưởng các cơ quan Nhà nước cấp dưới công tác giải quyết KN,TC chưa được quan tâm đúng mức. Khi phát hiện sai phạm thì việc xử lý chưa nghiêm và thiếu công khai.

Việc trao đổi thông tin, phối hợp tổ chức tiếp, đón công dân giữa Trụ sở Tiếp dân của Trung ương Đảng và Nhà nước với trụ sở tiếp công dân của các bộ, ngành, địa phương chưa thành hệ thống, thống nhất. Nhiều cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền, trách nhiệm chưa thực hiện đúng các quy định trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư; hướng dẫn, chuyển đơn của công dân đến không đúng cơ quan có thẩm quyền giải quyết, dẫn đến việc đơn thư của công dân bị chuyển “lòng vòng” gây bức xúc cho công dân khiếu kiện; trong quá trình giải quyết KN,TC, nhiều địa phương còn xem nhẹ, né tránh việc tổ chức đối thoại với công dân; chưa thực sự phát huy vai trò làm chủ của công dân, các tổ chức đoàn thể, chính trị xã hội trong việc xây dựng quy hoạch, chiến lược phát triển kinh tế xã hội nên phát sinh KN,TC…

Bên cạnh đó, các vụ việc KN,TC đông người nhiều năm chưa được giải quyết dứt điểm; một số công dân có hành vi vi phạm pháp luật đã bị các cơ quan chức năng cương quyết xử lý, do bị kích động có khả năng sẽ liên kết với nhau hoặc bị các phần tử chính trị lôi kéo có thể tập trung đông người

Để tổ chức tốt công tác tiếp công dân phục vụ các kỳ họp của Trung ương Đảng và Quốc hội, Thanh tra Chính phủ (TTCP) đã ban hành Kế hoạch số 934 về việc phối hợp thực hiện. Kế hoạch này đã được triển khai thực hiện nghiêm túc, góp phần vào thành công của Kỳ họp thứ 7 Trung ương Đảng Khóa XI và Kỳ họp thứ 5, Quốc hội Khóa XIII.

+ Nói cách khác, công tác tiếp dân đã được TTCP chủ động, tăng cường. Điều đó thể hiện cụ thể như thế nào, thưa ông?

- Thực hiện Kế hoạch số 934 của TTCP, Trụ sở đã ban hành Kế hoạch số 39 về việc tăng cường phối hợp giữa các cục, vụ quản lý theo ngành, lĩnh vực và địa bàn với Trụ sở để tiếp, giải thích đối với một số vụ việc KN,TC đông người, phức tạp; bảo đảm mọi công dân đến Trụ sở đều được tiếp, hướng dẫn theo đúng quy định; kịp thời báo cáo với lãnh đạo Đảng, Quốc hội và Chính phủ, xin ý kiến chỉ đạo khi cần thiết. Lãnh đạo TTCP cũng nhiều lần trực tiếp có mặt tiếp công dân tại Trụ sở.

Các bộ, ngành, địa phương đã xây dựng kế hoạch cụ thể, phân công rõ trách nhiệm phối hợp thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân trong thời gian diễn ra các kỳ họp của Trung ương Đảng và Quốc hội, chủ động làm tốt công tác tiếp công dân tại địa phương, vận động, giải thích nhằm hạn chế việc công dân tập trung đi KN,TC đông người tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh; thành lập tổ công tác sẵn sàng cùng Trụ sở tiếp, vận động công dân trở về địa phương đối với các trường hợp đeo bám khiếu kiện dài ngày.

Đặc biệt là việc phối hợp chặt chẽ giữa Báo Thanh tra với Trụ sở, các cục, vụ thuộc TTCP làm tốt công tác tuyên truyền về công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo TTCP trong việc giải quyết KN,TC; đồng thời thông báo kết quả thực hiện Kế hoạch 1130 và kết quả kiểm tra, rà soát, giải quyết KN,TC.

+ Như thông lệ, cứ khi chuẩn bị diễn ra các sự kiện lớn, đặc biệt là các kỳ họp Quốc hội… tình hình KN,TC lại có những diễn biến phức tạp. Trụ sở có giải pháp nào nếu "qui luật" này là đúng trước thềm Kỳ họp thứ 6, Quốc hội Khóa XIII?

- Như tôi đã nói, thời gian qua tuy số lượt người KN,TC có xu hướng giảm, nhưng số đoàn đông người lại tăng, nhiều vụ việc có tính chất phức tạp hơn. Qua nắm tình hình tại Trụ sở cũng như nguồn tin từ các cơ quan chức năng của bộ, ngành, địa phương, dự báo trong thời gian tới, tình hình KN,TC của công dân vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, có khả năng công dân liên kết với nhau tập trung đông người tại Trụ sở hoặc kéo đến các cơ quan của Trung ương nhằm gây áp lực đòi được giải quyết, làm mất an ninh, trật tự trên địa bàn Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh.

Do vậy, Trụ sở sẽ tổ chức tiếp công dân thường xuyên; chủ động phối hợp với các cục, vụ thuộc TTCP và thanh tra các bộ, ngành, địa phương để thu thập, tiếp nhận thông tin, tài liệu, kết quả kiểm tra, rà soát, giải quyết các vụ việc KN, TC tồn đọng, phức tạp, kéo dài để phục vụ công tác tiếp dân, xử lý đơn thư tại Trụ sở, bảo đảm tính thống nhất trong việc trả lời, hướng dẫn công dân. Đồng thời, tiếp tục triển khai Kế hoạch 39 của Trụ sở về việc tiếp công dân, phối hợp bảo đảm an ninh, trật tự tại Trụ sở, bảo đảm chủ động, thống nhất trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của các cơ quan…

Bên cạnh đó, Trụ sở cũng đề nghị các ban, ngành của Trung ương tổ chức giải thích, hướng dẫn, vận động công dân khiếu kiện đúng nơi, đúng chỗ, ổn định tình hình, không để kẻ xấu lợi dụng tuyên truyền sai sự thật đối với các khiếu kiện liên quan đến vấn đề tôn giáo, tự do tín ngưỡng hoặc các đoàn khiếu kiện đông người là đối tượng chính sách, người có công. Cử cán bộ phối hợp với Trụ sở tổ chức tiếp, vận động công dân trở về địa phương khi Trụ sở có văn bản đề nghị; các cơ quan của Trung ương tham gia tiếp công dân tại Trụ sở, tăng cường cán bộ tiếp công dân tại Trụ sở trong thời gian diễn ra kỳ họp.

- Xin cảm ơn ông!

Phương Hiếu (Thực hiện)