Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: TH

Bà Anne Deslecray, quyền Vụ trưởng Vụ Quan hệ công chúng, Cơ quan Cao cấp về minh bạch công (HATVP) cho biết, tại Pháp, việc xác định những người thuộc diện phải kê khai tài sản thu nhập thông qua nhiều kênh như: Công báo, làm việc với cơ quan quản lý, theo dõi thời sự và thời sự pháp luật, sử dụng các công cụ riêng.

Mỗi người có nghĩa vụ kê khai sẽ đăng ký tài sản cá nhân, được xác thực bằng giấy tờ chứng minh nhân thân nộp kèm khi đăng ký, chọn mã số khi đăng nhập, mỗi bản kê khai nộp phải được nhập kèm mã OTP gửi qua tin nhắn điện thoại.

Mặt khác các bản kê khai được nộp sẽ được chuyển tới máy chủ, chỉ có cán bộ Vụ Quan hệ công chúng mới được quyền truy cập và được lưu vào phần mềm Ulysee sau khi đã được kiểm tra, xác minh.

Bà Anne Deslecray chia sẻ, việc xác minh thông tin của người kê khai, thì sẽ tiến hành theo các bước: Trước khi lưu bản kê khai được nộp, cần kiểm tra thông tin của người kê khai (có đăng đảm nhiệm các vị trí công việc hoặc chức năng nhiệm vụ thuộc thẩm quyền kiểm soát của HATVP  hay không).

Tiếp đó kiểm tra giấy tờ nhân thân của người kê khai trong trường hợp kê khai lần đầu qua hệ thống từ xa, để tránh tình trạng mạo danh người có nghĩa vụ kê khai thực sự.

Các bản kê khai sẽ được lưu vào phần mềm chỉ có cán bộ Vụ quan hệ công chúng mới được quyền truy cập, cán bộ của vụ sẽ lưu bản kê khai theo lĩnh vực mình quản lý. Sau đó các bản kê khai sẽ được xóa khỏi phần mền đăng nhập. Mọi truy cập vào hồ sơ kê khai lưu trên phần mềm Ulysse đều được lưu vết, cán bộ của vụ đều được quyền đăng nhập vào trang dành riêng cho người kê khai nhưng khi trung cập vào trang này, cán bộ của vụ phải có lý do giải trình.

Khi đã quá hạn nộp kê khai tài sản, nếu người kê khai không nộp hoặc chỉ nộp một phần và không có yêu cầu xin gia hạn, quy trình cảnh báo sẽ được khởi động bằng cách gửi email hoặc thư  bảo đảm, thư nhắc nhở sẽ gia hạn thời gian kê khai thêm 15 ngày  tính từ ngày nhận được thư nhắc nhở .

Khi đã hết 15 ngày theo thư nhắc nhở,  hồ sơ sẽ được chuyển lên Hội đồng HATVP, Hội đồng sẽ ký lệnh buộc thực hiện. Lệnh thực hiện sẽ gửi cho đương sự bằng thư bảo đảm hoặc qua thừa phát lại. Người có nghĩa vụ kê khai sẽ có thời gian 1 tháng tính ngày nhận để thực hiện nghĩa vụ kê khai.

Nếu người kê khai vẫn không thực hiên nộp kê khai theo lệnh của Hội đồng HATVP, hồ sơ sẽ được chuyển lại Hội đồng và Hội đồng sẽ chuyển tiếp sang Viện Công tố.

Nếu người vi phạm thuộc đối tượng được liệt kê tại điều 11, khoản II (lãnh đạo một số công ty Nhà nước), việc bổ nhiệm họ vào vị trí này sẽ được tuyên hủy.

Bà Anne Deslecray cũng cho biết thêm, tại Pháp có khoảng 15.800 người phải kê khai với các đối tượng chính: Thành viên Nghị viện, Chính phủ, hội đồng cấp tỉnh, cấp vùng, hội đồng xã, tổ chức liên xã, lãnh đạo cấp cao, cơ quan hành chính độc lập, Hội đồng Thẩm phán cấp cao, các ban, vụ, văn phòng bộ trưởng, văn phòng hội đồng địa phương, danh sách tại điều 11 khoản III, hiệp hội thể thao, công chức.

Việc kê khai cũng được hỗ trợ qua điện thoại đường dây nóng; cán bộ xử lý phải hướng dẫn người kê khai từ xa, giải đáp các câu hỏi có nội dung  liên quan đến lĩnh vực mình  được phân công; đồng thời, phải giải đáp các câu hỏi của cơ quan hành chính nếu họ muốn có thông tin để cung cấp cho các đại biểu hội đồng địa phương hoặc cán bộ công chức thuộc phạm vi lĩnh vực mình phụ trách.

"Nhưng, cán bộ của vụ không có trách nhiệm cung cấp thông tin cho người không thuộc diện phải kê khai theo nguyên tắc bảo mật nghĩa vụ kê khai" - quyền Vụ trưởng Vụ Quan hệ công chúng nhấn mạnh.

Ngoài ra, còn có địa chỉ email riêng để tiếp nhận thắc mắc của người kê khai, mở ngoài giờ mở đường dây nóng qua điện thoại, hoặc để xin gia hạn nộp kê khai có lý do chính đáng. Cac yêu cầu xin gia hạn sẽ được chuyển tới vụ có liên quan trong HATVP để xem xét.

Từ năm 2017, các bản kê khai sẽ được xử lý lọc thông tin danh tính của người kê khai trước khi lưu vào phần mềm Ulysse. Cán bộ chịu trách nhiệm lưu bản kê khai phải kiểm tra để đảm bảo mọi thông tin danh tính của người kê khai đã được lọc bỏ (cả các thông tin theo yêu cầu của người kê khai hoặc các thông tin có thể ảnh hưởng đến đời tư của người kê khai nếu được công bố).

Các bản kê khai có thể công bố bao gồm: Đối với thành viên Chính phủ thì kê khai lợi ích và kê khai tài sản, công bố trên mạng. Thành viên Nghị viện kê khai lợi ích, công bố trên mạng; kê khai tài sản có thể tra cứu tại văn phòng tỉnh trưởng. Đại biểu hội đồng địa phương kê khai lợi ích, công bố trên mạng. Các đối tượng khác không công bố.

Các yêu cầu xin tra cứu thông tin kê khai từ các bản kê khai thuộc diện được phép công bố tại văn phòng tỉnh trưởng phải được chuyển từ Bộ Nội vụ sang Vụ Quan hệ công chúng, khi nhận được yêu cầu vụ sẽ gửi bản kê khai được yêu cầu bằng kênh bảo mật nội bộ.

Vụ Quan hệ công chửng phải bảo đảm chấm dứt việc công bố bản kê khai của những người đã ngừng công tác, theo quy định phù hợp với từng dối tượng thuộc diện có nghĩa vụ phải kê khai.

Cũng tại hội thảo, chia sẻ về an toàn và bảo mật thông tin, ông Frederic Le Compagnon, Giám đốc Công nghệ thông tin, Phụ trách An toàn hệ thống thông tin, HATVP cho biết, nguyên tác an toàn thông tin là bảo mật thông tin kê khai tài sản bằng cách mã hóa end-to-end, mã hóa đối xứng cho các khai báo tạm thời, mã hóa bất đối xúng cho các khai báo chính thức; chỉ dựa trên dữ liệu người khai báo và giữ liệu lớn big data; quyền trung cập vào các bản kê khai nội bộ bị bạn chế.

Quy trình xử lý một bản kê khai truy cập từ xa qua kết nối an toàn; xác thực bắt buộc bằng email và paswowd; các bản kê khai đã được mã hóa thành file XML; thu hồi các bản kê khai bằng automate không có kết nối đến vào cổng kê khai từ xa (HTTT) nội bộ.

Ông Frederic Le Compagnon cho biết, khi khai nháp thì khóa mã hóa được chèn nóng khi ứng dụng khỏi động. Việc này có thể giải mã nhưng rất khó và tuổi thọ chỉ 1 tuần là xóa.

Đối với bản kê khai hoàn thiện được mã hóa duy nhất bằng khóa được tạo và mã hóa và không thể giải mã trên máy chủ và bản này đã được thu hồi về máy chủ nội bộ của HATVP.

Việc thu hồi kê khai được tự động mỗi giờ; giải mã các bản kê và lưu trên bộ nhớ bảo vệ quyền truy cập…

"Điều này sẽ đảm bảo an toàn cho các dự kiện được kê khai" - ông Frederic Le Compagnon nhấn mạnh.

Kết thúc hội thảo, Cục phó Cục Phòng chống tham nhũng Phí Ngọc Tuyển cảm ơn sự chia sẻ của các chuyên gia và khẳng định những chia sẻ của các chuyên gia tại hội thảo đã cung cấp cho Thanh tra Chính phủ những kinh nghiệm quý báu hữu ích trong việc kê khai tài sản thu nhập và xây dựng cơ sở dữ liệu về kê khai.

Nhấn mạnh việc kê khai tài sản và xây dựng cơ sở dữ liệu về kê khai tài sản là đề tài nóng nhất và cũng một đề tài mới tại Việt Nam, Phó Cục trưởng mong rằng thời gian sắp tới Thanh tra Chính phủ sẽ nhận được sự hỗ trợ, giúp đỡ, trao đổi của các chuyên gia Pháp trong việc xây dựng dữ liệu điện tử về kê khai tài sản thu nhập.